Dünən Bakıda Qazaxıstan–Azərbaycan İşgüzar Şurasının ikinci iclası keçirilib. Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Agentliyinin icraçı direktoru (AZPROMO) Yusif Abdullayev iclasda çıxışı zamanı rəhbərlik etdiyi qurumun işgüzar şuranın fəaliyyətinin daha da genişləndirilməsində maraqlı olduğunu bildirib. Son 14-15 il ərzində Azərbaycan–Qazaxıstan Ticari-İqtisadi Əməkdaşlıq üzrə Birgə Hökumətlərarası Komissiyanın 20-dən çox biznes forumunun keçirildiyini diqqətə çatdıran AZPROMO rəhbəri deyib ki, işgüzar şuranın platformasını təkmilləşdirmək üçün təşkilati işləri gücləndirmək lazımdır. “Üstəlik, şuranı qanuni qeydiyyatdan keçirmək də vacibdir. Bundan başqa, yeni şirkətlər şuraya qoşulmağa dəvət etməli, daha çox müəssisə cəlb etməliyik”, – deyə o əlavə edib. Onun sözlərinə görə, Azərbaycan iki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi üçün platformanın istənilən imkanlarını müzakirə və istifadə etməyə hazırdır.
Azərbaycan–Qazaxıstan İşgüzar Şurasının üçüncü iclasının dövlət başçılarının iştirakı ilə keçiriləcəyini bildirən AZPROMO rəhbəri qeyd edib ki, ikitərəfli əməkdaşlığı artırmaq üçün böyük potensial mövcuddur və hər iki ölkənin kiçik, orta və böyük şirkətlərini qarşılıqlı fəaliyyətə dəvət etmək lazımdır.
Qazaxıstanın nəqliyyat nazirinin müavini Satcan Ablaliyev çıxış edərək qeyd edib ki, Orta Dəhlizlə yük daşımalarının həcminin artırılması planlaşdırılır. Qazaxıstan və Azərbaycan arasında yük daşımalarının 1,5 dəfə artaraq 4,3 milyon tona çatdığını diqqətə çatdıran nazir müavini son zamanlar Orta Dəhlizdə də bu sahədə canlanma müşahidə olunduğunu deyib. Ötən il sözügedən marşrutla yük daşımalarının 65 faiz çoxaldığını bildirən S.Ablaliyevin sözlərinə görə, 2024-cü ildə bu rəqəm 4,2 milyon tona çatdırılacaq. “Bir sıra şirkətlər dəmir yolu daşımalarına endirimlər edir ki, bunun sayəsində də yük daşımalarının həcmi artır. Həmçinin Çin konteynerləri ilə daşımalarda 3 dəfə artım müşahidə olunur”, – deyə o bildirib.
Xəzər dənizinin dibi ilə fiber optik rabitə xəttinin çəkilməsindən bəhs edən nəqliyyat nazirinin müavini deyib ki, bu layihə ilə təkcə region ölkələri deyil, regiondan kənardakı ölkələr də maraqlandığından Qazaxıstan əlavə xətlərin çəkilməsini müzakirə etməyə hazırdır.
İşgüzar şuranın iclasında çıxış edən Azərbaycanın Qazaxıstandakı səfiri Ağalar Atamoğlanov martın 5-də Astanada baş tutan birgə hökumətlərarası komissiyanın növbəti iclasının səmərəli keçdiyini xatırladaraq tədbirdə Qazaxıstan–Azərbaycan İnvestisiya Fondunun yaradılmasını, Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu ilə yük axınlarının artırılması, yüngül kimya və maşınqayırma, eləcə də digər sahələrdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi üzrə bir çox razılaşmaların əldə edildiyini diqqətə çatdırıb. Orta Dəhlizin potensialının təkcə regiondakı investorları deyil, həm də regiondan uzaqda digər investorları da cəlb etdiyini vurğulayan səfir işgüzar şuranın iclasının faydalı olacağına ümid etdiyini bildirib.
İkitərəfli münasibətlərin bütün sahələrdə inkişaf etdiyini vurğulayan səfirin sözlərinə görə, Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayevin Azərbaycana növbəti səfəri iki ölkə arasında münasibətləri möhkəmləndirəcək, əməkdaşlıq üçün yeni üfüqlər açacaq. Azərbaycan və Qazaxıstanın müttəfiq və strateji tərəfdaş olduğunu xatırladan diplomat, həmçinin qarşılıqlı səfərlərin münasibətlərə güclü təkan verdiyini bildirib.
Yeri gəlmişkən, Qazaxıstan–Azərbaycan İşgüzar Şurasının ikinci iclası çərçivəsində Azərbaycan Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyası ilə Qazaxıstanın “Atameken” Sahibkarlar Milli Palatası arasında Anlaşma Memorandumu imzalanıb.
Qeyd edək ki, 1999-cu ildə Azərbaycan və Qazaxıstan arasında yaradılmış Ticari-İqtisadi Əməkdaşlıq üzrə Birgə Hökumətlərarası Komissiya ikitərəfli münasibətlərin inkişafına mühüm töhfə verir. Ötən müddətdə komissiyanın 20 iclası keçirilib. 2024-cü il martın 5-də Astanada baş tutan son iclasda qardaşlıq və dostluğa əsaslanan yüksək səviyyəli Azərbaycan–Qazaxıstan münasibətlərinin yeni tarixi mərhələdə inkişafını təmin edən çoxşaxəli əməkdaşlıq gündəliyi, hədəflər, ticari-iqtisadi, enerji, nəqliyyat, logistika, sənaye, tikinti, kənd təsərrüfatı, səhiyyə, qida təhlükəsizliyi, kosmik fəaliyyət, rəqəmsallaşma, informasiya texnologiyaları, elm və təhsil, mədəniyyət, gənclər siyasəti, turizm, idman, ekologiya və ətraf mühit sahələrində görülən işlər və perspektivlər nəzərdən keçirilib.
Qeyd olunub ki, 2023-cü ildə ölkələrimiz arasında yükdaşımaların həcmi 1,5 dəfə artaraq 4,3 milyon ton təşkil edib. Ötən il Orta Dəhliz üzrə daşımalar isə 65 faiz artaraq 2,8 milyon tona çatıb. Bununla yanaşı, 2023-cü ildə iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsinin həcmi 598,47 milyon dollar təşkil edib. Müstəqilliyin ilk illərindən etibarən Azərbaycan Qazaxıstana 211,4 milyon dollar, Qazaxıstan isə ölkəmizin iqtisadiyyatına 114 milyon dollar investisiya yatırıb.
Bundan başqa, neft-qaz sektorunda əməkdaşlığın genişləndirilməsi, birgə layihələrdə iştirak imkanları, müxtəlif marşrutlarla Qazaxıstan neftinin tranzit həcmlərinin, Orta Dəhliz vasitəsilə yüklərin daşınmasının artırılması məsələlərinə baxılıb. Rəqəmsal İpək Yolu layihəsi çərçivəsində Azərbaycan və Qazaxıstanı birləşdirən Xəzər sualtı optik xəttin tikintisinin yekunlaşdırılması, “Mərkəzi–Asiya–Avropa” marşrutu üzrə elektrik enerjisinin ötürülməsi layihəsinin texniki-iqtisadi əsaslandırılması prosesinə başlamaq üçün texniki tapşırıq sənədinin tezliklə hazırlanması, sadalanan bütün istiqamətlər üzrə müvafiq addımların atılması razılaşdırılıb. Hər iki ölkənin yaşıl enerjiyə keçid sahəsində ciddi səylər göstərdiyi vurğulanaraq bərpaolunan enerji və enerji səmərəliliyi kimi sahələrdə Qazaxıstan şirkətləri ilə əməkdaşlıq niyyətləri ifadə olunub.
Son illər iki ölkə neft və neft məhsullarının ticarəti sahəsində də uğurla əməkdaşlıq edir. Qazaxıstan neftin Bakı–Tbilisi–Ceyhan boru kəməri ilə dünya bazarına çatdırılması, bu ölkəyə məxsus xam neftin Azərbaycanda emalı bu baxımdan diqqət çəkir. Məlum olduğu kimi, “SOCAR Midstream Operations” MMC 2023-cü ilin martından etibarən Qazaxıstanın Tengiz yatağından ayda 125 min ton həcmində neftin Bakı–Tbilisi–Ceyhan boru kəməri ilə nəqlinə başlayıb. Qazaxıstan neftinin Aktau limanından “Prezident Heydər Əliyev” tankerinə ilk yüklənməsi ötən il martın 21-də, “Şuşa” tankerinə ikinci yüklənməsi isə martın 28-də həyata keçirilib.
Mirbağır YAQUBZADƏ
XQ
