"Bloomberg" yazır ki, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski İsveçrədə keçirilən sammit zamanı cənubun bir sıra mühüm ölkələrini öz tərəfinə cəlb edə bilmədi. Vəziyyət onun genişmiqyaslı Rusiya hücumuna qarşı dəstəyi genişləndirmək cəhdinə kölgə saldı.
Yekun bəyanatı imzalamayan ölkələr arasında Hindistan, İndoneziya, Cənubi Afrika Respublikası və Səudiyyə Ərəbistanı da var. İclasda iştirak edən 100-dən çox ölkə və təşkilatdan yalnız 83-ü yekun kommünikeni imzaladı.
Çin iclasda iştirakdan yayındı, müşahidəçi göndərən Braziliya isə kommünikeni imzalamadı. Beləliklə, BRİKS adlanan ölkələr özlərini görüşdən kənarlaşdırdılar.
"Bloomberg" yazır ki, dünya liderlərinin konfransa qatılmaqdan imtina etməsi Ukraynanın Qərb ictimaiyyətindən başqa Moskva ilə əlaqələri saxlamaq istəyən və müharibəyə başqa cür yanaşan ölkələrdən dəstək almaq problemini üzə çıxardı. Konfrans göstərdi ki, Kiyev Rusiyanı döyüş meydanında cilovlamağa çalışsa da, diplomatik səylər dünya səhnəsində öz yerini tuta bilmir.
Zelenski bəzi ölkələrin hökumətlərlə məsləhətləşmələrdən sonra kommünikeni imzalayacağını gözlədiyini söylədi və sazişi imzalayan nümayəndə sayının “dərhal” irəliləyiş olduğunu bildirdi.
Bununla belə, sammit göstərdi ki, irəliləyiş ləng olacaq. Kommunike yalnız üç məsələ ilə məhdudlaşdı: nüvə və ərzaq təhlükəsizliyi üzrə öhdəliklər, habelə oğurlanmış uşaqların və məhbusların qaytarılması. Ancaq növbəti iclasın keçirilməsi ilə bağlı müddəa çatışmır.
Nümayəndələr Rusiyanın danışıqlar masası arxasına gətirilməsinin zəruriliyi ilə razılaşsalar da, Moskva ilə qarşılıqlı fəaliyyətə yönəlmiş etimadın möhkəmləndirilməsinə dair addımların birbaşa qeyd edilməsi sənəddən çıxarıldı.
Zelenski Səudiyyə Ərəbistanını cəlb etmək üçün xüsusi səy göstərdi və nəticədə xarici işlər naziri Feysəl bin Fərhan Əl Səud görüşdə iştirak etdi. Bununla belə, rəsmi xəbərdarlıq etdi ki, Kiyev müharibəni dayandırmaq üçün “çətin kompromis”ə hazır olmalıdır. Digər potensial müttəfiqlər də bu fikri bölüşürlər.
Bununla belə, bu, dünya liderlərinin - 57 dövlət və hökumət başçısının birbaşa müharibənin həllini müzakirə etmək üçün ən böyük toplantılarından biri idi. Bəyannaməni imzalayan Qana prezidenti Nana Akufo-Addo bildirdi ki, Rusiya müharibəsi Afrika üçün fəlakətli nəticələrə, o cümlədən inflyasiyaya və ərzaq qiymətlərinin “göyə qalxmasına” səbəb olub.
"Bloomberg" yazır ki, hətta Qərb liderləri də İsveçrənin təşəbbüsünün aktuallığını şübhə altına alırlar. Belə ki, ABŞ prezidenti Co Bayden sammitə vitse-prezident Kamala Harrisi göndərdi. Fransa prezidenti Emmanuel Makron və Almaniya kansleri Olaf Şolts da sammitdən erkən ayrıldılar. İtaliyanın baş naziri Giorgia Meloni isə ilk plenar iclasda iştirak etmədi.
Xatırladaq ki, 80 ölkə və dörd təşkilat Qlobal Sülh Sammitinin yekun bəyannaməsini imzaladı. İmzalayanların yenilənmiş siyahısı İraq və İordaniyanın imzalarını geri götürdüyünü ortaya qoydu.
Eyni zamanda, Ukrayna Ali Radasının insan hüquqları üzrə müvəkkili Dmitri Lubinetsinin sözlərinə görə, ənənəvi olaraq Rusiya ilə yaxşı əlaqələri olan bəzi ölkələrin ilk dəfə Rusiya tərəfi ilə ünsiyyət kanallarını təklif etməyə hazır olduqlarını bildidilər.
S.ELAY
XQ
