Dünyada süni intellektə qarşı ilk qanun qəbul edilib

post-img

Avropa Parlamenti (AP) süni intellekt (AI) haqqında qanun qəbul edib və bu qanun vətəndaşların təhlükəsizliyini və fundamental hüquqlarına hörməti təmin etməlidir. Bu barədə AP-nin mətbuat xidmətinə istinadən məlumat verilib.

Məlumata görə, müvafiq sənədin lehinə 523 avropalı deputat səs verib, 46 nəfər əleyhinə olub, 49 nəfər isə bitərəf qalıb.

Qeyd olunur ki, qanunun məqsədi innovasiyaları stimullaşdırmaqla yanaşı, fundamental hüquqlar, demokratiya, qanunun aliliyi və ekoloji davamlılığı yüksək riskli AI-dən qorumaqdır. Onun müddəaları potensial risklərə və təsir səviyyəsinə əsaslanaraq AI öhdəlikləri müəyyən edir.

Yeni qaydalara vətəndaşların hüquqlarını təhdid edən bəzi süni intellekt tətbiqlərinə qadağa daxildir. Bunlara, əsasən də həssas xüsusiyyətlərə əsaslanan biometrik təsnifat sistemləri, həmçinin sifətin tanınması məlumat bazalarının yaradılması üçün internetdən və ya CCTV görüntülərindən məqsədsiz şəkildə üz təsvirlərinin çıxarılması daxildir.

Qanun, müəyyən hallar istisna olmaqla, hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən biometrik identifikasiya (RBI) sistemlərinin istifadəsinə qadağa qoyur. Sağlamlığa, təhlükəsizliyə, əsas hüquqlara, ətraf mühitə, demokratiyaya və qanunun aliliyinə əhəmiyyətli dərəcədə zərər verdikləri üçün digər yüksək riskli süni intellekt sistemləri üçün də aydın öhdəliklər verilir.

Ümumi məqsədli süni intellekt (GPI) sistemləri və onların əsaslandığı GPA modelləri Aİ-nin müəllif hüquqları qanunvericiliyinə uyğunluq da daxil olmaqla müəyyən şəffaflıq tələblərinə cavab verməlidir. Bundan əlavə, süni şəkildə yaradılan şəkillər, audio və ya video məzmunu ("dip feiki") aydın şəkildə etiketlənməlidir.

Qanun texniki dəqiqləşdirmələrdən sonra Aİ Şurası tərəfindən rəsmi olaraq qəbul edilməlidir. O, Avropa İttifaqının Rəsmi Jurnalında dərc edildikdən 20 gün sonra qüvvəyə minəcək və müəyyən istisnalar nəzərə alınmaqla, qüvvəyə mindikdən 24 ay sonra tam tətbiq ediləcək.

S.ELAY

XQ

Dünya