Oktyabrın 7-də gözlənilmədən başlanan, dərhal da şok effekti yaradan HƏMAS-İsrail qarşıdurmasından ötən 27 gün ərzində dünyanın yaxın və uzaq ölkələrində ekran qarşısındakı tamaşaçıların çoxu bölgədə cərəyan edən faciəvi prosesləri nəfəs dərmədən müşahidə edirlər. Hər bir izləyici özündə bu suala cavab tapmaq istəyir: Kimdir günahkar?

Dünyada ümidverici xəbərlər dolaşır: Qəzzada vəziyyəti düzəltmək üçün cəhd­lər edilməyə başlanılıb. Nüfuzlu “Politico” nəşri Birləşmiş Ştatların adlarını çək­mədiyi iki senatoruna istinadən yazır ki, Ağ ev hazırda İsraillə müharibədə HƏ­MAS-ın məğlubiyyətindən sonra Qəzza zolağında beynəlxalq sülhməramlı qüv­vələrin yerləşdirilməsi imkanını nəzərdən keçirir. 

Bəlkə, bu yolla barışmaz düşmənləri bir müddət bir-birlərindən kənarda, mə­safədə saxlamaq mümkün ola bilər. Hər halda, sülh naminə görülən bütün işlər alqışlanmalıdır. Axı, ən kövrək sülh belə qana susayan müharibələrdən üstündür. 

Məqalədə o da bildirilir ki, ABŞ rəs­miləri artıq İsrail siyasətçiləri ilə Qəzzada sülhməramlıların yerləşdirilməsi ilə bağlı danışıqlar aparırlar. Qeyd olunur ki, indiki mərhələdə beynəlxalq qüvvələrin müm­kün tərkibi ilə bağlı ilkin müzakirələr ge­dir. Onların tərkibində Amerika hərbçiləri­nin olması ehtimalı isə azdır. 

“Bloomberg news” nəşri daha əvvəl bildirmişdi ki, ABŞ və İsrail diplomatları Qəzza zolağında ictimai asayişi qoru­maq üçün sülhməramlı qüvvələrin yara­dılması məsələsini müzakirə edirlər. Milli Təhlükəsizlik Şurasının sözçüsü Adrien Vatson “Bloomberg”ə verdiyi açıqlama­da sülhməramlılar arasında ABŞ qoşun­larının yer alacağı ilə bağlı mülahizələri təkzib edib. Bundan əvvəl dövlət katibi Entoni Blinken demişdi ki, Ağ ev ad­ministrasiyası HƏMAS-ın süqutundan sonra Qəzzaya nəzarəti Fələstin Muxta­riyyətinin üzərinə götürməsinə üstünlük verəcək. 

Yeri gəlmişkən, ABŞ-ın “baş diplo­mat”ının yaxın günlərdə yenidən Yaxın Şərqə səfər edəcəyi, bu dəfə İsrail rəs­miləri ilə bərabər, Ankarada da Yaxın Şərqi ağuşuna alan ağır böhrandan çıxış yollarını tapmaq məqsədilə danı­şıqlar aparacağı barədə xəbərlər yayılıb. Diqqətçəkən məqam odur ki, E.Blinken Qəzzada həm təhlükəsizliyin, həm də idarəçiliyin təmin olunmasında bey­nəlxalq qurumların iştirakının mümkünlü­yünü inkar etməyib. 

Bu arada dünən məlum olub ki, Qəz­zada mühasirədə qalan xarici vətəndaş­ların ilk qrupu ərazini tərk edərək Misirə doğru yola düşüb. Qeyd etmək lazımdır ki, əcnəbi vətəndaşların bölgədən təh­lükəsiz çıxışı üçün “Rəfah” sərhəd keçi­dinin yenidən açılması gündəmə gəlib. Bu məsələ isə Qətərin vasitəçiliyi ilə İsra­il, Misir və HƏMAS arasında əldə edilən razılaşma sayəsində mümkün olub. Azı 400 xarici vətəndaşın Misirə keçməsinə icazə verilib.

Xarici vətəndaşlarla yanaşı, təxminən 81 yaralı fələstinli də müalicə üçün Qəz­zadan təcili yardım maşınları ilə Misir xəstəxanalarına aparılıb. Xəstələr okt­yabrın 7-dən, yəni müharibə başlayan­dan bəri Qəzzanı tərk etməyə icazə ve­rilən ilk fələstinlilərdir.

Xarici vətəndaşlar və fələstinlilərin münaqişə bölgəsini tərk etməsi Qəzzada yenidən kommunikasiya xətlərinin tama­milə kəsildiyi bir vaxta təsadüf edir. Ank­lavı telekommunikasiya xidməti ilə təmin edən “Paltel” (Fələstin Telekommunikasi­ya Şirkəti) iki gün bundan qabaq əvvəllər “Twitter” kimi tanınan “X” sosial media veb-saytında sakinlərə bütün telefon və internet xidmətlərinin tam kəsilməsi barə­də məlumat yayıb. 

Bununla da, Qəzzada yaşayan 2,3 milyon əhalinin dünya ilə internet əlaqə­si kəsilib və beynəlxalq yardımın çatdı­rılması dayandırılıb. Fələstinin səhiyyə orqanlarının verdiyi məlumata görə, te­lefon və internet xidmətində son fasilələr İsrailin Qəzzanın şimalındakı Cəbəliyə qəsəbəsindəki fələstinli qaçqın düşərgə­sində azı 100 nəfərin ölümü, təqribən bir o qədər də sakinin yaralanması ilə nəti­cələnən hava hücumundan bir neçə saat sonra baş verib.

Məlumat üçün bildirək ki, Cəbəliyə etnik zəmində 1948-ci ildən bəri davam edən müharibələrdən qaçan fələstinli ailələr üçün sığınacaq məkanı olub. İsrail hərbçiləri qaçqın düşərgəsini buradakı HƏMAS komandirlərini hədəfə aldıqla­rı üçün vurduqlarını bildirirlər. Bu arada xəbər yayılıb ki, İsrail hərbçiləri Qəzza zolağının şimalında HƏMAS-ın silahlı qüvvələrinin müdafiə xəttini yarıb. 

Bəli, “bəşəriyyət hazırda Üçüncü Dünya müharibəsinin ərəfəsindədir”. Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) sədri Numan Kurtulmuş Bosniya və Her­seqovinadakı Saraybosna Universitetinin yeni tədris ilinin açılış mərasimində çıxışı zamanı deyib ki, Birinci və İkinci dünya müharibələrindən fərqli olaraq, indi əv­vəlcə “proksi” güclərdən istifadə olunur. 

Sadə el dilində desək, böyük dövlət­lər “ilanı Seyid Əhməd əli tutmaq istə­yirlər”. N.Kurtulmuş həmçinin bildirib ki, dünyada islamofobiya meyilləri də sürət­lə güclənir. TBMM sədri hazırda bəşə­riyyətin özünün ən çətin dövrlərindən birini yaşadığını söyləyib. Onun sözlərinə görə, BMT heç bir humanitar problemi, o cümlədən qlobal yoxsulluğu, miqra­siya məsələlərini həll edə bilmir: “Çünki mövcud sistem buna imkan vermir. Daha ədalətli dünyaya ehtiyac yaranıb. 

Məsaim ABDULLAYEV
XQ