...Ağrıları güc gəlsə də, üzündən təbəssüm əskik olmazdı. Daxilindəki işıq həmişə sifətini nurlandırırdı. Həm də Qarabağ savaşının dəhşətlərini xatırladıqca həyəcanlanırdı. Ölüm-dirim savaşının ən qaynar nöqtələrində olmuşdu. Qanlı-qadalı səhnələri öz gözləri ilə görmüşdü. Elə buna görə də cəbhə xatirələrini danışanda qəribə hallar keçirirdi. Mən ondakı dözümə, qəlbindəki Vətən eşqinə, vətənpərvərlik yanğısına heyrətlənirdim.
O, könlü istəyən yerə uca könüldən gedirdi. Birinci Qarabağ müharibəsinə də könüllü getmişdi.
...Rəşid Əliyev 1954-cü ildə, Borçalının Faxralı kəndində doğulub boya-başa çatıb. 1961-ci ildə orada orta məktəbin 1-ci sinfinə qədəm qoyub. Atasının işi ilə əlaqədar, ailələri Bolnisi rayon mərkəzinə köçüb. Təhsilini Bolnisi şəhər rus orta məktəbində davam etdirib. Məktəbi müvəffəqiyyətlə bitirdikdən sonra Bakı Dövlət Universitetinin (keçmiş Azərbaycan Dövlət Universiteti) fizika fakültəsinin axşam şöbəsinə qəbul olub. Tələbə yoldaşları arasında bilik və bacarığına görə fərqlənib. Elə buna görə də universitetin elmi-tədqiqat işlərinə cəlb olunub. Universitetdə təcrübə keçməklə fizika elminin sirlərinə dərindən yiyələnməyə başlayıb. Axşam şöbəsində oxuduğuna görə, sovet ordusu sıralarında hərbi xidmətə çağırılıb. Əsgəri borcunu yerinə yetirdikdən sonra universitetdə təhsilini davam etdirib. 1979-cu ildə fizika fakültəsinin tam kursunu bitirib və orada da əmək fəaliyyətinə başlayıb.
Universitetdə 35 ildən artıq çalışıb. İşinin öhdəsindən vicdanla gəlib. Baş laborantlıqdan aparıcı mühəndis vəzifəsinə yüksəlib. Universitetin Fizika Problemləri Elmi-Təd-qiqat İnstitutunun “Bioloji sistemlər fizikası” laboratoriyasında aparıcı mühəndis vəzifəsində çalışarkən, savadlı, yüksək ixtisaslı mütəxəssis kimi tanınıb. Bir çox elmi məqalələrin, ixtiraların, səmərələşdirici təkliflərin müəllifi olub.
O, müasir texnika və texnologiyanı mükəmməl bilirdi. Eksperimentlərin incəliklərini dərindən duyan fizika mühəndisi idi. Fizika Problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutunda, AMEA-nın Genetik Ehtiyatlar və digər institutlarındakı ən mürəkkəb rentgen, lazer, optik qurğuların sazlanması, “LAZER” Elmi-texniki Mərkəzində işlənib hazırlanmış xüsusi təyinatlı lazer texnikasının “N” saylı hərbi hissədə sınaqlarının keçirilməsində yaxından iştirak edib. BDU-dakı elmi fəaliyyəti ilə yanaşı, respublikada gəmi təmiri üzrə də əhəmiyyətli işlər görüb.
Onun bir vətənpərvər gənc kimi coşqunluğu Vətənin dar günündə özünü büruzə verib. Rəşid Əliyev 1992-ci ilin may ayında dissertasiya işi üzərində elmi fəaliyyətini yarımçıq qoyub, Vətənin müdafiəsinə qalxmaq üçün könüllü cəbhəyə yollanıb. Ağdam, Ağdərə, Qubadlı, Tərtər və Murov uğrunda gedən qanlı döyüşlərdə iştirak edib. Orduda öz sənətinə uyğun vacib işlər görüb. Xüsusi təyinatlı batalyonun bütün rabitə sistemlərini yenidən qurub və mülki şəxs kimi rabitə rəisi vəzifəsini yerinə yetirib. Milli Orduda 7 il xidmət etdikdən sonra səhhətində yaranmış problemlərlə əlaqədar tərxis olunub. Müharibənin döyüş səngərlərindən keçib, I Qarabağ müharibəsi veteranı və ehtiyatda olan zabit kimi əvvəlki işinə qaydıb. Universitetdə öz elmi işini davam etdirməyə başlayıb.
Rəşid Əliyev elmi işçi kimi Litvada ezamiyyətdə olub. Orada elmi ixtirasına görə patent qazanıb. 2007-ci ildə ona İran İslam Respublikasından da elmi əməkdaşlıq təklifi gəlib. BDU rəhbərliyinin razılığı ilə İranın “Sazan Electronics İndustry” şırkətində öz bilik və bacarığı ilə xeyli iş görüb. Səhra şəraitində laboratoriya qurduğuna görə İran şirkətinin rəhbərliyi Rəşid Əliyev kimi yüksək səviyyəli mütəxəssisi cidd-cəhdlə orada saxlamaq istəyib. Ona dəfələrlə İranda qalıb işləmək, İran vətəndaşlığını qəbul etmək təklif olunub. Rəşid müəllim canından artıq sevdiyi Vətənə qayıtmağı hər cür şirnikləndirici təkliflərdən üstün tutub. İran tərəfin məkrli niyyətini anlayıb və təkliflərini qətiyyətlə rədd edib. İran rejimi isə başqa yola əl atıb. Onu şərləyərək girov götürüblər. Rəşid müəllimi 1il 10 ay həbsdə saxlayıblar. O, sınmayan iradəsi ilə İran tərəfinin hər cür təzyiq və təhdidlərinə qalib gəlib və girovluqdan qurtulub.
O zaman Rəşid müəllimin hüquqlarının müdafiəsi üçün Azərbaycan alimlərindən ibarət Müdafiə Komitəsi yaradılıb. Hüquq müdafiəçilərinin və Milli Məclisin deputatlarının iştirakı ilə dəfələrlə mətbuat konfransı, İranın Azərbaycandakı səfirliyinin qarşısında mitinqlər keçirilib. Ölkəmizin rəsmi dövlət qurumları, Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin, Xarici İşlər Nazirliyinin, Ədliyyə Nazirliyinin əməkdaşları, Rəşid müəllimin döyüş dostları ona dəstək olublar. Nəhayət, o, İran rejiminin girovluğundan qurtula bilib.
...Rəşid müəllim gənc nəslin mühəndis biliklərinə yiyələnməsinə xüsusi önəm verir və gələcəkdə yeni-yeni ixtiraların kəşf olunmasını istəyirdi. Əvəzçilik üzrə işlədiyi Azərbaycan Texniki Universitetində neçə-neçə magistr yetişdirib. Amma səhhətində yaranmış problemlər uğurlu işlərini davam etdirməyə imkan verməyib. Amansız ölüm ötən il onu doğmalarından ayırdı.
İndi Rəşid müəllim öz ailəsi, doğmaları ilə yanaşı, yurddaşlarının, cəbhə yoldaşlarının – qazilərin və müharibə veteranlarının, digər dostlarının qəlbində yaşayır.
Bugünlərdə qohumları, döyüş dostları BDU-nun Fizika Problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutunun aparıcı mühəndisi, I Qarabağ müharibəsinin qazisi, kapitan Rəşid Əliyevin anım gününü qeyd etdilər. Onu qədirbilənliklə xatırladılar. Haqqında xatirələr danışdılar. Xatirələrin işığında Rəşid müəllimin bir şəxsiyyət kimi dəyəri aydın duyulurdu.
Azərbaycan Veteranlar Birliyi Rəşid Əliyevin xatirəsini əziz tutaraq ölümündən sonra onu “ Böyük Zəfər” xatirə medalı ilə təltif edib. 776-cı batalyonun komandirinin siyasi işlər üzrə keçmiş müavini, ehtiyatda olan mayor Saleh Əliyev medalı Rəşid Əliyevin qardaşı Azad Əliyevə və oğlu Elçin Əliyevə təqdim edib. Rəşid müəllimin bacısı, fizika-riyaziyyat elmləri namizədi Lalə xanım tədbir iştirakçılarına və Azərbaycan Veteranlar Birliyinin rəhbərliyinə ailəsi adından minnətdarlığını bildirdi.
Bu gün qazi Rəşid Əliyevin anadan olmasının 70 ili tamam olur. Biz də qazimizi ehtiramla anırıq və ruhu şad olsun, deyirik...
Həzi HƏSƏNLİ,
şair–publisist
