“Ermənistan Dağlıq Qarabağın taleyi ilə bağlı məsuliyyəti üçüncü ölkələrin üzərinə qoymağa çalışır”. Bu fikri Rusiyanın Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Rusiyanın Qarabağın təhlükəsizliyinin təminatçısı olması ilə bağlı fikirlərinə münasibət bildirərkən dilə gətirib.

İlk növbədə, onu deyək ki, N.Pa­şinyanın anti-Rusiya ritorikasının vacib halqasını təşkil edən Qara­bağ məsələsinə, o cümlədən, onun Azərbaycan–Ermənistan problem­lərinin nizamlanmasına dair açıq­lamaları kifayət qədər təzadlıdır. Bunun üzərində xüsusi dayanmağa ehtiyac duymuruq, çünki Nikolun bir siyasətçi kimi varlığı başdan-ayağa təzad üzərində qurulub. Ancaq Pa­şinyanın konkret hədəfi var. Bu, şüb-həsiz ki, Rusiyadır və o, Rusiyanın Qarabağın təhlükəsizliyinin təmi­natçısı olduğunu bildirərkən, heç də Moskvanı bölgədəki fəaliyyətinə görə təqdir ermək niyyəti güdmür. Əksinə, Qarabağ müstəvisində bütün baş verənlərə görə onu günahlandırmaq məntiqinə söykənir. Hər halda, M.Zaxarova bunu bilməmiş deyil. 

Ona görə də Rusiya XİN təmsilçi­si özünün ənənəvi brifinqində erməni jurnalistlərin suallarını cavablandı­rarkən bildirib ki, Kremlin Qarabağ­la bağlı bütün öhdəlikləri 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli Bəyanatda əksini tapıb, sənədə baxmaq və han­sı öhdəliklərin olduğunu, hansının ol­madığını anlamaq kifayətdir. “Rusiya sülhməramlıları gərginliyin qarşısını almaq və vəziyyəti sabitləşdirmək üçün əllərindən gələni edirlər. Onlar bunu öz məsuliyyət sahələrində edir­lər. Təbii ki, bütün tərəflərin hərəkət­lərindən və bəyanatlarından da çox şey asılıdır. Hesab edirik ki, bu bə­yanatlar konstruktiv olmalı və ümumi faydaya yönəlməlidir”.

Şübhəsiz, M.Zaxarova “bütün tərəflər” dedikdə, ilk növbədə Ermə­nistanı nəzərdə tutur. Diqqət yetirək, hazırkı situasiyada Rusiya sülhmə­ramlıları, faktiki olaraq, Qarabağ­dakı erməni hərbi birləşmələrinin silah-sursat əldə etmələrinə kömək göstərir, onları torpaqlı, daşlı, tozlu, çınqıllı və sair yollardan keçirir, bu sayaq patronajlıq fəaliyyətini yerinə yetirirlər. Çox güman ki, xanım Zaxa­rova öhdəlik dedikdə, məhz, belə giz­li fəaliyyəti nəzərdə tuturdu. Demək, XİN rəsmisinin, erməni hakimiyyə­tinə qarşı, bir növ, üsyan qaldırmağa haqqı var. Təxminən belə - sizin üçün bu qədər şeylər edirik, amma düz yola gəlmirsiniz, yenə bizdən narazı­sınız!

Bəli, Paşinyan iqtidarı Cənu­bi Qafqazı Rusiyasızlaşdırmaq, ən əsası isə onun Ermənistandakı tə­sirini minimallaşdırmaq üçün bütün vasitələrə əl atır. Ancaq Nikol, eyni zamanda, Kremlin, sülhməramlıların dəstəyinin timsalında, özünü ermə­nilərə şirin satmaq jestlərindən, bu jestlərdən irəli gələn “yaxşılıqların­dan” da imtina etmir. Məsələn, Qa­rabağda içi erməni hərbçisi ilə dolu hərbi avtomobil gedir, onu öndə rus sülhməramlılarının hərbi texnikası müşayiət edir, Paşinyan isə İrəvanda oturub Moskva əleyhinə ağzına gələ­ni danışır. Rusiya “zavallı” ermənilər üçün daha nə etməlidir, anlamaq ol­mur. Sual olunur: Zaxarova əsəbləş­məyib, nə etsin?

Xanım Zaxarova əsəbiləşsə də, təmkinini saxlayaraq deyir ki, Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatları­nın arxasında bütün razılaşmaların həyata keçirilməsinə yönəlmiş ciddi səylər, titanik iş dayanır. Yəni, demək istəyir ki, İrəvanda buna qiymət verən yoxdur və “Biz Ermənistan rəhbərliyi­nin bəyanatlarını Avropa İttifaqının himayəsi altında Praqada keçirilən sammitdə götürülmüş xəttin davamı kimi qiymətləndiririk. Ona görə Ermə­nistan tərəfinin, Ermənistan rəhbərli­yinin Qarabağın taleyi üçün məsuliy­yəti üçüncü ölkələrin üzərinə qoymaq cəhdlərini onun vicdanının ixtiyarına buraxırıq”.

Bəli, Zaxarova yenə də əsəbiləş­di. Yeri gəlmişkən, onu son vaxtlar ancaq erməni jurnalistləri əsəbiləşdi­rirlər. Görünür, Qərbpərəst Paşinya­nın Rusiyaya diversant göndərmək arzusunun təsəlli meydanı Mariya xa­nımın brifinq üçün seçdiyi məkandır. Nikolun dezinfomasiya işində “mahir” olan, vaxtilə birlikdə mikrafon tutduğu jurnalist dostları Zaxarovanın canını boğazına yığıb desək, yanılmarıq. Buna görə, Rusiya XİN rəsmisi vic­dan məsələlərinə baş vurur. Əslində, demək istəyir ki, ermənilər vicdan­sızdır. Daha dəqiq ifadə etsək, ona görə vicdansızdırlar ki, Rusiya riskə gedib onlara köməklik göstərir, bu­nun müqabilində yenə Qərbə, daha doğrusu, Avropa İttifaqına üz tuturlar. 

Əlbəttə, xanım Zaxarovanın “üçüncü ölkə” məntiqi maraqlıdır. Görəsən, Rusiya özü də üçüncü ölkə deyilmi? Hər halda Mariya xanım belə hesab etmir. Nəinki o, ümumən, rus siyasi isteblişmenti o düşüncə­dədir ki, Cənubi Qafqaz Rusiyanın daxili məkanıdır. Bu cür yanaşma ilə, əlbəttə, Aİ üçüncü tərəfdir. Hərçənd Aİ rəhbərliyinin bəyanatları da onu deməyə əsas verir ki, qurum özü­nü üçüncü saymır, özünü Moskva ilə eyni müstəvidə təsəvvürə gətirir. Əsaslandırma isə budur ki, Aİ-yə üzv ölkələrdən regionla qonşu olanlar var... 

Daha maraqlısı budur ki, illərdir Moskvadan dolanan, daha dəqiq desək, onun çörəyini yeyən Ermə­nistan indi Rusiyanı, belə söyləmək mümkünsə, üçüncü çıxarmaq yoluna baş vurub. Hətta, baş qoyub deyə də bilərik. Bu, ilahi ədalətdir, ya nədir bilmirik, məsələ ondadır ki, Moskva o başı “kəsə” bilmir, kəsməkdə aciz­dir. Nə etmək olar, erməni sevgisi də­rin hissdir, Rusiya onun sevdasının sehrinə düşüb. Arada Zaxarova, boş yerə, əsəblərini korlayır. Paşinyanın jurnalist dostları isə çox qəddardırlar, xanıma qarşı düz eləmirlər, son dərə­cə nəzakətsiz davranırlar. 

Düz eləmirlər və sual verirlər ki, Azərbaycan sülhməramlıların məsu­liyyəti altında olan ərazilərə nəzarət etmək istəsə, Rusiya Qarabağı mü­dafiə etməlidirmi? Paho, deyəsən, lap kökündən vurdular. Bu yerdə Zaxarovanın onlara “nankor” demə­si, müxtəlif qarğışları sıralaması la­zımdır, vicdansız adlandırmaq çox yumşaqdır. Bəlkə də, o, ürəyində erməniləri söyür. Ancaq suala ver­diyi cavab kifayət qədər diplomatik­dir. Beləliklə, Rusiya XİN-in sözçüsü yalnız baş verənləri şərh edə bilmək səlahiyyətində olduğunu bildirir. “Demək ki, belə olsa, necə olacaq, bu, yersizdir, düzgün deyil və indiki halda çox ziyanlıdır. Çünki bu spekul­yasiyalara, insunasiyalara gətirəcək. Əgər nə isə baş versə, ona reaksiya zərurəti yaransa, biz bunu edəcəyik. Modelləşdirmə ilə məşğul olmaq son dərəcə təhlükəlidir”, – deyə Zaxarova vurğulayıb. 

Sonda bir daha Rusiyanın erməni sevgisinin üzərinə qayıdaq. Ümumiy­yətlə, onu deyək ki, hazırda M.Zaxa­rova, sanki, dağılmış qalada sala­mat qalmış bürcü xatırladır. Onun ənənəvi brifinqlərdə səsləndirdiyi fikirlərdən bu qənaətə gəlmək müm­kündür. Xanım diplomatın baxışların­da, ayrı-ayrı məsələlərə reaksiyala­rında Rusiyanın əvvəlki əzəmətinin, böyüklüyünün əlamətləri boylanır. Problem isə ondadır ki, Zaxarova və onun kimilərin nə deməsindən və hansı məsələni necə arqumentləşdir­məsindən, əsaslandırmasından asılı olmayaraq, Moskva, obrazlı desək, dağılmağa gedir, amma əvvəlki “tər­zini” dəyişmir. Ən pisi də elə budur. Onun Ermənistana münasibətindəki “səni sevəcəyəm, sən sevməsən də” məntiqi ortadadır. Belə getsə, Zaxa­rova, daha doğrusu, salamat qalmış yeganə bürc də hikkəsində dağılıb yerlə-yeksan olacaq. 

Ə.RÜSTƏMOV, “Xalq qəzeti”