Martın 17-də Sahibə Qafarovanın sədrliyi ilə Milli Məclisin növbəti plenar iclası keçirildi. Parlamentin sədri bildirdi ki, yaz sessiyasının beşinci iclasıdır və Konstitusiyaya uyğun olaraq, Nazirlər Kabineti 2022-ci ildəki fəaliyyətinə dair hesabat verir.

S.Qafarova dedi ki, Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu strategiya ölkəmizdə təşəkkül tapmış makroiqtisadi sabitliyi və maliyyə dayanıqlığını daha da möhkəmləndirməyə, iqtisadi inkişaf və təhlükəsizlik sahəsində dövlət siyasəti­nin prioritetlərini və məqsədlərini təmin etməyə imkan yaratmışdır. O, bildirdi ki, dövlət başçısı tərəfindən ölkəmizin inki­şafı sahəsində strateji hədəflərin müəy­yən edilməsi hökumətin fəaliyyətində məqsədyönlülüyü və səmərəliliyi yüksəlt­mişdir.

S.Qafarova qeyd etdi ki, Nazirlər Ka­binetinin illik hesabatlarının Milli Məclisdə dinlənilməsi parlamentlə hökumət arasın­da təmasların artmasına, sosial-iqtisadi inkişaf məsələlərinin obyektiv araşdırıl­masında və həllində deputatların iştirakı­na şərait yaradır. Diqqətə çatdırdı ki, ötən il Milli Məclisdə Nazirlər Kabinetinin hesa­batının müzakirəsi zamanı irəli sürülmüş təkliflər, həmişə olduğu kimi, yenə də Hö­kumət tərəfindən diqqətlə araşdırılmışdır. Bu təkliflərin icra vəziyyətinə dair ətraflı məlumat parlamentə təqdim edilmişdir. Eyni zamanda, artıq 3 ildir ki, hesabata ayrıca olaraq, Milli Məclis deputatlarının sosial və infrastruktur obyektlərinin əsaslı təmirinə və tikintisinə, xidmətlərin keyfiy­yətinin yaxşılaşdırılmasına dair təklifləri­nin icrası barədə məlumat da daxil edilir.

Parlamentin Sədri Nazirlər Kabine­tinin 2022-ci ildə fəaliyyəti haqqında he­sabatını təqdim etmək üçün Azərbaycan Respublikasının Baş naziri Əli Əsədova söz verdi. Baş naziri Əli Əsədov Nazirlər Kabinetinin 2022-ci ildə fəaliyyəti haqqın­da hesabatı təqdim etdi.

Baş nazir bildirdi ki, Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən məqsədyönlü, uğurlu xarici və daxili siyasət nəticəsində ölkəmi­zin beynəlxalq nüfuzu daha da artıb, milli iqtisadiyyatımızın inkişafı davam etdirilib, müdafiə qabiliyyəti gücləndirilib, əhalinin sosial rifahı daha da yaxşılaşıb. Hesabat ilində hökumət tərəfindən iqtisadi fəallığın təmin edilməsi, əhalinin sosial müdafiəsi­nin gücləndirilməsi, işğaldan azad olun­muş ərazilərin yenidən qurulması və bər­pası, müdafiə və ordu quruculuğu, təhsil və səhiyyə sisteminin inkişaf etdirilməsi, ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunması sahəsində mühüm tədbirlər görülüb. 

O, qeyd etdi ki, Nazirlər Kabinetində il ərzində 462 qərar qəbul edilib, 820 sərən­cam imzalanıb. “Azərbaycan 2030: sosi­al-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər”ə uyğun olaraq Hökumət tərəfindən hazır­lanan “2022-2026-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişaf Strategiyası” Prezidentin 2022-ci il 22 iyul tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilib. Hökumətin vəzifəsi Strategiyanın yeni in­kişaf mərhələsindəki hədəflərinə çatmaq, ölkəmizin qüdrətli dövlətə çevrilməsini tə­min etməkdir. Diqqətə çatdırılıb ki, BMT-nin 2022-ci ildə təqdim etdiyi “Dayanıqlı İnkişaf üzrə Hesabat”ında Dayanıqlı İn­kişaf Məqsədlərinin icrasına dair indeks üzrə Azərbaycan regionda ən yaxşı nəticə göstərərək, 163 ölkə arasında 50-ci yerdə qərarlaşıb. 2022-ci ildə qlobal geosiyasi gərginlik və Rusiya-Ukrayna münaqişəsi şəraitində dünya iqtisadiyyatında qey­ri-müəyyənliklər və resessiya risklərinə baxmayaraq, Azərbaycanda iqtisadi artım davam edib. 

Məlumat verildi ki, 2022-ci ildə ölkə­də 133,8 milyard manatlıq və ya 2021-ci illə müqayisədə 4,6% çox ümumi daxili məhsul (ÜDM) istehsal olunub. Qeyri-neft sektoru üzrə ÜDM-in artımı 9,1%, qey­ri-neft sənayesində 7,1%, kənd təsərrüfa­tı istehsalında 3,4% artım olub. Əhalinin hər nəfərinə düşən ÜDM isə 4,1% artaraq 13,3 min manat təşkil edib. Ötən il xari­ci ticarət dövriyyəsi təxminən 56,2 mlrd. ABŞ dollarına çatıb. 2021-ci illə müqa­yisədə xarici ticarət dövriyyəsi 57,7% artıb. Strateji valyuta ehtiyatları 5,3 mlrd. ABŞ dolları artaraq 58,5 mlrd. ABŞ dol­ları təşkil edib və xarici birbaşa dövlət borcunu 8 dəfədən çox üstələyir. Hazırda ehtiyatlarımız 62,5 milyard ABŞ dolları­dır, artım isə 2 ayda 4 milyard ABŞ dol­ları təşkil edib. 2022-ci ilin sonuna xarici birbaşa dövlət borcunun məbləği 9,5% azalaraq 6,7 milyard ABŞ dolları olub və ÜDM-in 8,5%-ni təşkil edir. Hesabat ili ər­zində vergi və gömrük daxilolmaları üzrə yığımlar proqnozdan 4,8 milyard manat­dan çox olub və bu da 2022-ci ilin dövlət büdcəsinə yenidən baxılmasına (dürüst­ləşməyə), sosial və investisiya yönümlü xərclərin artımına imkan verib. Bütövlük­də, 2022-ci ildə dövlət büdcəsinin gəlirləri təxminən 31 milyard manat, xərcləri isə 32 milyard manat icra olunub. 

Baş nazir dedi: “2022-ci ildə Azərbay­canda orta illik inflyasiya 13,9 faiz təşkil edib. Xüsusilə ərzaq qiymətləri idxal va­sitəsilə daxili ərzaq inflyasiyasına ciddi təsir göstərib. Buna baxmayaraq, yüksək neft qiymətləri şəraitində tədiyyə balansı­nın profisitli olması, valyuta bazarında ta­razlıq, qəbul edilmiş makro-fiskal çərçivə parametrləri və monetar şərait inflyasiya təzyiqlərini nisbətən məhdudlaşdırmışdır. Antiinflyasiya tədbirlərinin gücləndirilməsi ilə bağlı təxirəsalınmaz tədbirlər haqqın­da Nazirlər Kabinetinin 2022-ci il 21 fevral tarixli Sərəncamına əsasən, müvafiq Təd­birlər Planı təsdiq edilib və hesabat ili ər­zində aidiyyəti dövlət qurumları tərəfindən görülən tədbirlər inflyasiya proseslərinə azaldıcı təsir göstərib.

Ə.Əsədov bildirdi ki, Azərbaycanda ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi ilə bağlı daxili bazarda özünütəminat səviy­yəsinin qorunması və əhalinin əsas ərzaq məhsulları ilə təminatının yaxşılaşdırılma­sı istiqamətində vacib işlər görülüb. Əsas ərzaq məhsulları üzrə ehtiyatların yaradıl­ması ilə bağlı qərarlar qəbul olunub. Mi­nimum istehlak səbətinin tərkibində əsas ərzaq məhsullarının tədarükü və ema­lı ilə məşğul olan sahibkarlara güzəştli şərtlərlə kreditlər, faiz subsidiyaları və vergi-gömrük güzəştləri verilib. Ötən il ər­zində kənd təsərrüfatı məhsulları istehsal­çılarına dövlət tərəfindən maliyyə dəstəyi olaraq ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edil­məsi ilə bağlı tədbirlərin maliyyələşdiril­məsi üçün 540 milyon manat vəsait sərf edilib. Ölkə Prezidentinin “Ərzaqlıq buğda ilə özünütəminetmə səviyyəsinin yüksəl­dilməsinə dair bir sıra tədbirlər haqqında” 2022-ci il 19 iyul tarixli Fərmanına uyğun olaraq, 2023-cü ildə müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsi üçün 180 milyon ma­nat vəsait nəzərdə tutulub. Prezidentin müvafiq sərəncamları ilə regionların so­sial-iqtisadi inkişafı üçün dövlət büdcə­sindən 208 milyon manat vəsait ayrılıb. Kənd təsərrüfatı və ərzaq təhlükəsizliyi üçün vacib olan su problemlərinin həlli ilə bağlı lazımi addımlar atılıb, su ehtiyatla­rından səmərəli və qənaətlə istifadə olu­nur. Əsas su anbarlarında suyun həcmi 1 yanvar 2023-cü il tarixinə 12,5 milyard kubmetr təşkil edib ki, bu da 2022-ci illə müqayisədə 600 milyon kubmetr, 2020-2021-ci illərlə müqayisədə 2 milyard kub­metrdən çoxdur.

Baş nazir diqqətə çatdırdı ki, hesabat ilində əhalinin sosial müdafiəsinin güclən­dirilməsi istiqamətində əmək haqlarının, əmək pensiyalarının, sosial müavinətlərin və təqaüdlərin, xüsusən də aztəminatlı təbəqənin sosial ödənişlərinin artırılması ilə bağlı bir sıra mühüm qərarlar qəbul olunub. 2022-ci ildə minimum əmək haq­ları 20% artırılaraq 250 manatdan 300 manata çatdırılıb. Minimum pensiya məb­ləği 20%, sosial müavinətlər və Prezident təqaüdləri 26% artırılıb. Aylıq müavinət­lərin orta məbləği üzrə artım 33% təşkil edib. Ümumilikdə, ötən il ərzində 3,4 mil­yon nəfəri əhatə edən və əlavə illik ma­liyyə yükü 2,1 milyard manat olan sosial islahat paketi həyata keçirilib. 2022-ci ildə dövlət büdcəsi xərclərinin 11 milyard 577 milyon manatı və ya 36 faizi sosialyönlü xərclərin maliyyələşdirilməsinə yönəldilib. 

Həmçinin qeyd edildi ki, Azərbay­can Respublikasının ərazi bütövlüyü, müstəqilliyi və müdafiəsi ilə əlaqədar əlil olmuş şəxslərə, şəhid ailələrinə, həmçi­nin sosial cəhətdən həssas təbəqədən olan digər ailələrə postmüharibə dövrün­də 4500-dən artıq, o cümlədən 2022-ci ildə 1500 mənzil təqdim edilib. Keçmiş qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial müdafiəsinin təminatı üçün 2022-ci ilin dövlət büdcəsindən 365 mln. manat və­sait yönəldilib. Silahlı Qüvvələrin müdafiə qabiliyyətinin daha da möhkəmləndirilmə­si, ordu quruculuğu, dövlətin milli təhlükə­sizliyinin gücləndirilməsi və hərbçilərin sosial-məişət və xidmət şəraitinin yaxşı­laşdırılmasına yönəlmiş xüsusi tədbirlər görülüb.

Baş Nazir son dövrlərdə Azərbay­canın beynəlxalq enerji təhlükəsizliyinin təminində və nəqliyyat dəhlizlərinin inki­şafında rolunun daha da artdığını, ölkə­mizin regionda elektrik enerjisi ixrac edən aparıcı dövlətə çevrildiyini söyləyib. Baş nazir Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə hesa­bat ili ərzində ümumilikdə 21 milyard, o cümlədən Avropaya 11,4 milyard kubmetr qaz ixrac edildiyini deyib. O, qeyd edib ki, ötən il Azərbaycanla Avropa İttifaqı ara­sında energetika sahəsində strateji tərəf­daşlıq haqqında imzalanmış Memorandu­ma əsasən, 2027-ci ilədək TANAP-la qaz nəqlinin indiki 16 milyard kubmetrdən 31 milyard kubmetrə, TAP-la isə 11 milyard kubmetrdən 20 milyard kubmetrə çatdırıl­ması nəzərdə tutulur. Eyni zamanda, bər­paolunan enerji potensialından səmərəli istifadə edilməsi istiqamətində mühüm işlər görülür: “Dünyada və regionda cərə­yan edən geosiyasi hadisələr fonunda Azərbaycanın nəqliyyat-tranzit infrast­rukturuna da tələbat artıb. Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin kə­sişməsində yerləşən ölkəmiz regionun mühüm nəqliyyat və logistika habı kimi tanınır. Ötən il Azərbaycan ərazisindən keçən tranzit yükdaşımalar 75 faizdən çox artıb. Ölkədə yol infrastrukturunun tikintisi, yenidən qurulması və bərpası da­vam etdirilib. Qeyd olunub ki, 44 günlük Vətən müharibəsində qazanılan qələbə­dən sonra regionumuzda nəqliyyat-kom­munikasiya layihələrinin inkişafı üçün yeni imkanlar açılıb. Bu kontekstdə yeni beynəlxalq və regional nəqliyyat-logistika dəhlizlərinin, xüsusilə Zəngəzur dəhlizinin açılması böyük əhəmiyyət kəsb edir”. 

Ə.Əsədov Prezidentin 2022-ci il 16 noyabr tarixli Sərəncamı ilə “Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinə Böyük Qayıdışa dair I Dövlət Proqramı”nın təsdiq edildiyini, Proqramda nəzərdə tutulan tədbirlərin icrasının təmin edilməsi məqsədilə Nazirlər Kabinetinin sərəncamının imzalandığını söyləyib. O, Vətən müharibəsindən ötən müddət ər­zində işğaldan azad olunmuş ərazilərdə müasir yaşayış, istehsal və xidmət infrast­rukturunun qurulması, iqtisadi fəaliyyətin, o cümlədən nəqliyyat-kommunikasiya xətlərinin bərpası istiqamətində görülən işlərdən danışdı. Qeyd etdi ki, yadda qalan tarixi hadisələrdən biri işğaldan azad olunmuş Zəngilan rayonunun Ağalı kəndinə əhalinin köçürülməsinə başla­nılmasıdır. Cari ilin sonuna qədər isə la­çınlıların birinci qrupunun yerləşdirilməsi planlaşdırılır. Diqqətə çatdırılıb ki, 2022-ci il oktyabrın 20-də Azərbaycan və Türkiyə Prezidentlərinin iştirakı ilə müasir səviy­yədə inşa olunmuş Zəngilan Beynəlxalq Hava Limanının açılışı olub. Bununla yanaşı, Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqti­sadi rayonlarının vahid enerji şəbəkəsinə qoşulması təmin olunub. Azad olunmuş torpaqlarda 11 su elektrik stansiyası inşa edilib. Habelə, hesabat dövründə işğal­dan azad edilmiş ərazilərdə ümumi uzun­luğu 2241 km təşkil edən 19 avtomobil yo­lunun layihələndirilməsi və tikintisi işləri, Laçın Beynəlxalq Hava Limanının tikintisi ilə əlaqədar işlərin yerinə yetirilməsi da­vam etdirilib. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında “Ağdam” və “Araz Vadisi İqtisadi Zonası” Sənaye Parkla­rında ümumilikdə 18 sənaye müəssisəsi qeydiyyata alınıb. Kənd təsərrüfatının in­kişaf məqsədləri üçün 940 fermer təsər­rüfatı qeydiyyatdan keçib. Bildirilib ki, son iki ildə dövlət büdcəsindən işğaldan azad olunmuş ərazilərin yenidən qurulması və bərpasına ümumilikdə 6,5 milyard manat vəsait yönəldilib. 

Ötən il Azərbaycanın incisi olan qə­dim Şuşa şəhərinin 270 illiyinin qeyd edildiyini deyən Baş nazir dövlət başçı­sının 2022-ci ilin “Şuşa ili” elan edilməsi haqqında Sərəncamının icrasını təmin etmək məqsədilə bir çox mədəniyyət və digər tədbirlərin keçirildiyini, eyni zaman­da, Şuşa şəhərinin 2023-cü il üçün “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” elan edildiyini söyləyib.

Baş Nazir çıxışının sonunda 2023-cü il mayın 10-da Azərbaycan xalqının ümum­milli lideri, müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu, görkəmli siyasi və dövlət xadi­mi dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 ilinin tamam olduğunu, ulu öndərin yubileyinin dövlət səviyyəsində qeyd olunmasını təmin etmək məqsədilə Azərbaycan Prezidentinin 2023-cü ilin “Heydər Əliyev İli” elan edilməsi haqqın­da Sərəncam imzaladığını vurğulayıb. O, Prezidentimizin rəhbərliyi ilə ulu öndər Heydər Əliyevin miras qoyduğu müasir, müstəqil, dünyəvi və demokratik Azərbay­canın müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi, Vətənimizin daha da inkişaf etdirilməsi və çiçəklənməsi üçün səylərin artırılmasının vacibliyindən danışıb.

Sonra Milli Məclis komitələrinin səd­rləri məruzə ətrafında çıxış etdilər. Qeyd edildi ki, Prezident İlham Əliyevin rəhbər­liyi ilə aparılan dövlət siyasətinin nəticəsi olaraq, son illər həyata keçirilən iqtisadi islahatlar, genişmiqyaslı layihələr 2022-ci ildə ölkə iqtisadiyyatının inkişafına mü­hüm töhfələr verib. 

Sənəd barədə fikirlər və bəzi qeydlər səsləndirildi.

Baş nazir Əli Əsədov deputatlar tərə­findən səsləndirilən fikirlərə münasibət bildirib, qaldırılan məsələlərə aydınlıq gətirdikdən sonra Nazirlər Kabinetinin 2022-ci ildə fəaliyyəti haqqında hesabat səsə qoyularaq nəzərə alınıb.

Deputatlar, ümumilikdə, hökumətin 2022-ci ildəki fəaliyyətini qənaətbəxş he­sab etdilər.

“Xalq qəzeti”