Mobilliyin transformasiyası proqramı isə daxili tələbatın dolğun ödənilməsinə xidmət edir

Dünən Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyində “Azərbaycanda mobilliyin transformasiyası proqramı”nın təqdimatı keçirilib. 

Mərasimdə rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin müavini Rəhman Hümmətov Azərbaycanın nəqliyyat sek­torunda il ərzində həyata keçirilən təd­birlər barədə məlumat verib. Bu il ölkə­də mobillik sahəsində görülən işlərin, əsasən, qanunvericiliklə bağlı olduğunu diqqətə çatdıran nazir müavini bununla yanaşı, taksi xidmətinin yaxşılaşdırıl­masının da diqqət mərkəzində saxlanıl­dığını bildirib. 

Qeyd olunub ki, ötən dövr ərzində bir sıra qanunlara lazımi dəyişikliklər edilib. Növbəti mərhələdə alt qaydala­ra ediləcək dəyişikliklərdən sonra yeni qanunvericiliyin tətbiqinə başlanılacaq. Yaxın vaxtlarda nəqliyyat sahəsində yeni layihələrin tətbiqinə başlanılacağı­nı vurğulayan R.Hümmətov artıq pay­taxtın “rəqəmsal əkiz”inin hazırlanaraq istifadəyə verildiyini və 20-dən artıq layihənin simulyasiyasına start verildi­yini bildirib: “Mobillik layihəsində kiçik təkərli nəqliyyat vasitələri – velosiped və skuterlər də nəzərə alınıb. İlk mər­hələdə Bakıda uzunluğu 7 kilometr olan velosiped yolu salınacaq. Piyadaların hərəkəti üçün müvafiq infrastrukturun yaradılması istiqamətində də işlər da­vam etdirilir”.

İctimai nəqliyyatda sərnişinlərə göstərilən xidmətlərin yüksək standart­lara çatdırılması və avtobus parkının yenilənməsinin daim diqqət mərkəzin­də saxlanıldığını bildirən nazir müavi­ni sərnişindaşıma sahəsində mövcud vəziyyətin narahatlıq doğurduğunu diqqətə çatdırıb. Qeyd olunub ki, ha­zırda Bakıda 100-ə yaxın marşrut üzrə müasir tələblərə cavab verməyən 400-dək avtobus fəaliyyət göstərir ki, onların da yenilənməsinə ciddi ehtiyac var. Bu məqsədlə artıq daşıyıcıların avtobus parkının yeniləməsi üçün iş aparılır, sər­nişinlərə daha keyfiyyətli xidmət göstər­mək üçün yeni avtobusların gətirilməsi nəzərdə tutulur. Gələn il Azərbaycanın “COP-29”a ev sahibliyi edəcəyini xatır­ladan Rəhman Hümmətov qeyd edib ki, növbəti ildə Bakıda avtobusların, əsasən, elektrik avtobusların hesabına yenilənməsi layihəsi icra ediləcək. 

Nazir müavini Bakıda avtobus zo­laqlarının təşkili ilə bağlı görülən işlər barədə məlumat verərkən deyib ki, ha­zırda paytaxtda 21 belə zolaq var. Bu­nunla belə, şəhərdə avtobus zolaqları­nın sayının artırılmasına ehtiyac olduğu diqqətə çatdırılıb. Bildirilib ki, il ərzində Bakı – Sumqayıt yolunda da avtobus zolağı təşkil edilib ki, bu da həmin is­tiqamətdə 1800-dən çox avtobusun ra­hat hərəkət etməsinə imkan yaratmaqla sərnişinlərin yollarda 20 dəqiqədən çox vaxt itirməsinin qarşısını alıb.

Tədbirdə Bakı şəhərinin parkinq sahəsində görülən işlər nəqliyyat sekto­runun ən uğurlu layihələrindən biri kimi dəyərləndirilib. Qeyd olunub ki, mobilli­yin təmin edilməsi üçün atılan addımlar­dan biri də parklanma yerlərinin düzgün təşkil edilməsidir. Parklanmaya tələbat­dan asılı olaraq Bakı şəhərinin müəyyən hissələrinin 4 ödənişli zonaya bölündü­yünü xatırladan nazir müavini bildirib ki, ötən müddətdə paytaxtda 17 mindən artıq parklanma yeri təşkil edilib. 

Yeri gəlmişkən, son zamanlar park­lanmaya görə tələb olunan ödənişlər də sürücülər arasında müəyyən çaşqınlıq yaradır. Məsələyə münasibət bildirən Rəhman Hümmətov deyib ki, parklan­maya görə sürücülərdən nağd pul tələb edilməsi qanunsuzdur: “Parklanma üçün qanunsuz pul yığımının qarşısının alınması, rəqəmsallaşmanın və istifa­də rahatlığının təmin edilməsi məqsə­dilə ödənişlər yalnız nağdsız qaydada mobil tətbiq və SMS üzərindən həyata keçirilir. Ödənişli parklanma yerlərində nəqliyyat vasitələrinin 15 dəqiqəyədək parklanması üçün ödəniş tələb olun­mur. Həftənin bazar günü, eləcə də hər gün axşam saat 10-dan səhər saat 7-dək parklanma pulsuzdur”, – deyə na­zir müavini bildirib.

Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi idarə heyətinin sədri Anar Rzayev isə bildirib ki, Bakıda sıxlığı azaltmaq üçün şəxsi nəqliyyatdan icti­mai nəqliyyata keçmək hədəflənir. Bu məqsədə nail olmaq üçün isə 2025-ci ilədək 300 milyon səfər sayını şəxsi nəqliyyat vasitələrindən ictimai nəq­liyyat vasitəsinə keçirmək lazımdır. O qeyd edib ki, səfərlərin 240 milyonu ic­timai nəqliyyat vasitələrinə, 60 milyonu isə mikro mobilliyə keçməlidir. Bakıda yeni marşrut şəbəkəsinin hazırlandığını diqqətə çatdıran agentlik rəhbəri deyib ki, yaxın günlərdə yeni şəbəkəninin rəqəmsal əkizlə simulyasiyası həyata keçiriləcək. 

Eldəniz CƏFƏROV,
avtomobil nəqliyyatı üzrə ekspert

Bakı şəhərində mobilliyin artırıl­masına ciddi ehtiyac var. Hazırda bu məqsədlə müxtəlif proqramlar həyata keçirilir. Onlardan biri də “Azərbay­canda mobilliyin transformasiyası proqramı”dır. Sözügedən sənədi 2019-2023- cü illəri əhatə edən “Azərbaycan Respublikasında yol hərəkətinin təh­lükəsizliyinə dair Dövlət Proqramı”nın davamı kimi də qəbul etmək olar. Təbii ki, şəhər mobilliyinə nail olmaq üçün ictimai nəqliyyatın üzərinə də böyük iş düşür. Bu məqsədlə ictimai nəqliy­yatın yenilənməsi, optimallaşdırılması nəzərdə tutulub. 

Düşünürəm ki, ictimai nəqliyya­tın avtobus seqmentində bank kart­ları, yəni debit və kredit kartları ilə ödəmələrin həyata keçirilməsi doğru addımdır. Bundan əlavə, yaxın vaxt­larda marşrutların optimallaşdırılması, yeni avtobusların xəttə buraxılması da gözlənilir. Eyni zamanda, ictimai nəq­liyyatın avtobus seqmentində ekoloji təmiz nəqliyyat vasitələrinin sayı artırı­lacaq. Yeri gəlmişkən, ötən il paytaxtda pilot layihə olaraq ilk elektrobus xəttə buraxılmışdı. Bu da effektiv olmuşdu və görünür, yaxın vaxtlarda belə nəq­liyyat vasitələrinin sayı artırılacaq.

Bir məqamı da qeyd edim ki, şəhər mobilliyi dedikdə, ağlımıza, ilk növbədə, parklanma yerlərinin təşkili gəlir. Məlum olduğu kimi, hazırda bu məqsədlə “Azparkinq” layihəsi həyata keçirilir. Bunun da nəticəsində park­lanma yerlərinin sayı getdikcə artır. Hesab edirəm ki, 2024-2026-cı illərdə dövlətin balansında olan parklanma yerlərinin sayı daha da artacaq. Bu da öz növbəsində vətəndaşların sərbəst hərəkətini, eləcə də nəqliyyat sıxlığının azaldılmasını təmin edəcək.

Bildiyiniz kimi, Nazirlər Kabineti yanında Biznes Mühiti və Beynəlxalq Reytinqlər üzrə Dövlət Komissiyanın alt qrupunda 2022-ci ildə ölkəmizdə ekoloji təmiz nəqliyyat vasitələrinin is­tismarı ilə bağlı proqram hazırlanmış­dı. Həmin sənədin nəticəsi olaraq bu gün ölkəmizdə vətəndaşlar tərəfindən ekoloji təmiz nəqliyyat vasitələrinin, xüsusən də minik avtomobillərinin isti­fadəsi getdikcə populyarlaşır.

Onu da qeyd etmək istəyirəm ki, 2030: Milli Prioritetlərə əsasən, Azər­baycan Respublikası “yaşıl” artım və təmiz ətraf mühit ölkəsinə çevrilməlidir. Düşünürəm ki, “Azərbaycanda mobilli­yin transformasiyası proqramı” həmin hədəfə çatmaq üçün mühüm vasitələr­dən biri olacaq.

Mirbağır YAQUBZADƏ
XQ