Keçmiş SSRİ-nin tərkibində müttəfiq respublika olmuş Azərbaycan və Litva arasında iqtisadi və mədəni əlaqələr ölkələrimiz müstəqillik əldə etdikdən sonra tam sərbəst, yeni reallıqlar əsasında formalaşıb. Xatırladaq ki, iki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1995-cü ilin noyabr ayının 27-də qurulub. Ötən müddətdə ikitərəfli münasibətlərin möhkəmləndirilməsi istiqamətində bir sıra zəruri addımlar atılıb, müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq əlaqələri yaradılıb. Bütövlükdə iki ölkə arasında ötən müddətdə 41 sənəd imzalanıb. 

Litva Azərbaycan–Avropa İttifaqı əməkdaşlığının təşviqinə fəal töhfə verən ölkələrdən biridir. Belə ki, Azərbaycan Litva üçün Avropa İttifaqının “Şərq tərəf­daşlığı” proqramı çərçivəsində vacib ölkə olmaqla yanaşı, həm də Aİ üçün strateji enerji tərəfdaşıdır. Yeri gəlmişkən, Azər­baycan Avropa İttifaqının Tvinninq proq­ramı üzrə Litvanın ən yaxın tərəfdaşla­rından biridir. Litvanın respublikamızdakı səfiri Eqidiyus Navikasın bildirdiyinə görə, ötən müddətdə ölkəsi Azərbaycanda ke­çirilən 26 layihə seçimində iştirak edib və onlardan 17-də qalib gəlib. Ümumi dəyəri 20 milyon avro olan bu layihələrdən 12-si artıq reallaşdırılıb, 5-i isə icra mərhələ­sindədir.

Fərqli məkanda yerləşən Azərbaycan və Litva arasında iqtisadi əlaqələrin ge­nişləndirilməsi illik ticarət dövriyyəsinin də artmasına səbəb olub. Müqayisə üçün qeyd edək ki, 2005-ci ildə ölkələrimiz arasında 6 milyon 975,8 min dollar məb­ləğində idxal-ixrac əməliyyatları aparıldı­ğı halda, 2022-ci ildə bu rəqəm 32 milyon 912 min dollar təşkil edib. Bununla belə, ticarət dövriyyəsinin indiki səviyyəsi bu sahədə mövcud potensialı tam əks etdir­mir. Bu baxımdan Vilnüsdə hər iki ölkə­dən kifayət qədər sahibkarın iştirakı ilə keçiriləcək Azərbaycan–Litva biznes fo­rumu ticarət sahəsində əlaqələrin geniş­ləndirilməsi üçün yaxşı fürsət sayıla bilər.

Ötən müddətdə ölkələrimiz arasında investisiyaların təşviqi istiqamətində də mühüm işlər görülüb. Bunun nəticəsidir ki, hazırda Azərbaycanda nəqliyyat, ti­kinti, ticarət və xidmət sahələrində Litva investisiyası əsasında 20 kommersiya qurumu fəaliyyət göstərir. Eyni zamanda, Azərbaycandan Litvaya 36 milyon ABŞ dolları məbləğində sərmayə qoyulub. Baltikyanı ölkə, həm də bərpaolunan enerji sahəsində yüksək texnologiyalara sahibdir. Elə Litvanın Azərbaycandakı səfiri E.Navikas da ölkələrimiz arasında münasibətlərin bütün sahələrdə yüksək səviyyədə olduğunu vurğulayaraq deyib ki, enerji sahəsində əməkdaşlığa dair əv­vəllər aparılmış danışıqlar zamanı coğ­rafiya, eləcə də texniki imkanlar nəzərə alınıb. O bildirib ki, ölkəsi bərpaolunan enerji ilə bağlı texnolgiyaları Azərbayca­na təklif edə bilər. Hazırda svop qaz tə­darükü ideyasının müzakirə olunduğunu diqqətə çatdıran litvalı diplomatın fikrin­cə, burada texniki detallara girəcək biz­nes tərəfdaşları arasında dialoq qurmaq vacibdir. Səfirin sözlərinə görə, günəş və külək enerjisi texnologiyalarının ix­racatçısına çevrilən Litva Azərbaycanın bərpaolunan enerji layihələrinə maraq göstərir və qarşı tərəfə bununla bağlı tək­liflər veriləcək. 

Dövlət başçılarının qarşılıqlı səfər­ləri və həmin səfərlərin nəticələri olaraq imzalanmış mühüm sənədlər, eləcə də nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə keçi­rilən mütəmadi görüşlər münasibətlərin inkişafına, ölkələrimiz arasında müxtəlif sahələrdə əlaqələrin möhkəmləndirilmə­sinə mühüm töhfələr verir. Ötən ilin ma­yında Litva Prezidenti Gitanas Nauseda­nın ölkəmizə səfərinin də bu baxımdan xüsusi əhəmiyyət daşıdığını söyləmək olar. Xatırladaq ki, səfər çərçivəsində ke­çirilmiş biznes forumu zamanı Azərbay­can və Litva arasında nəqliyyat, ticarət, sənaye, kiçik və orta biznesin inkişafı, innovasiya və s. sahələr üzrə bir sıra mü­hüm sənədlər imzalanmışdı. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Litva Respublikasının Prezidenti Gi­tanas Nausedanın iştirakı ilə imzalanmış sənədlərin isə hər biri ölkələrimiz arasın­da iqtisadi sahədə əməkdaşlığın geniş­ləndirilməsi baxımından xüsusi əhəmiy­yət kəsb edir. 

Elə bu il yanvarın 18-də Davos fo­rumu çərçivəsində Azərbaycan və Litva prezidentləri İlham Əliyev və Gitanas Nauseda arasında keçirilmiş görüş za­manı da ikitərəfli əlaqələrin mövcud vəziyyəti, Azərbaycan–Avropa İttifaqı əlaqələri, ölkəmizin Avropanın enerji təhlükəsizliyində oynadığı önəmli rol xü­susi vurğulanmış, bu xüsusda Azərbay­can, Gürcüstan, Rumıniya və Macarıs­tan arasında “yaşıl enerji”nin inkişafı və ötürülməsi ilə bağlı ötən ilin dekabrında Buxarestdə imzalanmış sazişin əhəmiy­yəti qeyd edilmişdi. Yeri gəlmişkən, hə­min görüş zamanı Prezident Gitanas Na­useda dövlətimizin başçısı İlham Əliyevi Litvaya səfərə dəvət etmişdi. 

Dəvəti məmnunluqla qəbul edən Prezident İlham Əliyev mayın 21-də Lit­vaya rəsmi səfərini geçəkləşdirib. Qarşı­lıqlı əlaqələrin daha da genişləndirilməsi baxımından müstəsna əhəmiyyət kəsb edən budəfəki səfər çərçivəsində dövləti­mizin başçısının Vilnüsdə litvalı həmkarı Gitanas Nauseda ilə məhdud və geniş tərkiblərdə görüşü keçirilib. Söhbət za­manı ölkə rəhbərlərinin qarşılıqlı səfər­lərinin əhəmiyyəti üzərində dayanılaraq ikitərəfli məsələlər müzakirə olunub, iq­tisadi-ticari əlaqələrin genişləndirilməsi­nin, ticarət dövriyyəsinin daha da artırıl­masının vacibliyi vurğulanıb. Bu xüsusda informasiya texnologiyaları, kibertəhlükə­sizlik, bərpaolunan enerji, investisiyalar, nəqliyyat kimi sahələrdə əməkdaşlıq məsələləri müzakirə edilib. Bununla ya­naşı, Litvada keçiriləcək biznes forumun əhəmiyyəti və biznes dairələri arasında birbaşa təmasların qurulmasının vacibliyi qeyd olunub. Söhbət zamanı, həmçinin nəqliyyat məsələləri, o cümlədən Xəzər dənizi ilə Baltik dənizinin birləşdirilmə­sinə dair layihələr barəsində müzakirələr aparılıb, səfər çərçivəsində imzalanmış sənədlərin əhəmiyyəti önə çəkilib.

Bütövlükdə isə, Prezident İlham Əliyevin Litvaya növbəti rəsmi səfərinin iki ölkə arasında əlaqələrin daha da ge­nişlənməsinə, eləcə də ticarət dövriyyə­sinin artmasına təkan verəcəyi şəksizdir. Elə səfərin yekunu olaraq prezidentlərin mətbuata bəyanatlarla çıxışlarında səs­ləndirdikləri fikirlər, eləcə də ikinci Lit­va-Azərbaycan biznes forumu də bunu təsdiqləyir. 

Mirbağır YAQUBZADƏ, “Xalq qəzeti”