ABŞ Konqresinin aşağı palatasında Rusiyanın kənd təsərrüfatı məhsullarından asılılığı azaltmağa yönəlmiş qanun layihəsi Rusiya hakimiyyətini narahat edib. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinə tabe olan “Aqroeksport” Federal Dövlət Büdcə Müəssisəsi təşəbbüsün təsirini qiymətləndirməyə başlayıb. Bəzi ekspertlər qanun layihəsinin təsirinə şübhə edirlər, digərləri isə bunu “ticarətdə fəsadların xəbərçisi” hesab edir və Rusiya taxılına və neftinə endirimlərin artacağını gözləyirlər.
“Aqroeksport” ABŞ Konqresinin Nümayəndələr Palatası tərəfindən qəbul edilmiş "No Russian Agricultural Act" qanun layihəsinin Rusiyanın kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracına potensial təsirini qiymətləndirir. Bu barədə “Aqroeksport”un rəhbəri Dmitri Krasnovun 18 yanvar tarixli məktubunda deyilir və onun surəti Rusiyanın “Kommersant” qəzetində də var. Bazar mənbəsi dəqiqləşdirib ki, məktub sənaye assosiasiyalarına da göndərilib. “Aqroeksport” yanvarın 26-dək qanun layihəsi ilə bağlı mövqe bildirməyi xahiş edir.
"No Russian Agricultural Act" qanun layihəsinə görə, ABŞ Xəzinədarlığı beynəlxalq maliyyə institutlarındakı nümayəndələri vasitəsilə ölkələrin Rusiya Federasiyasının kənd təsərrüfatı sektorundan, o cümlədən taxıl tədarükündən asılılığını azaltmağa yönəlmiş layihələrə investisiyaları dəstəkləmək öhdəliyini öz öhdəsinə götürməlidir. Eyni zamanda, qlobal taxıl tədarükünün davamlılığının təmin edilməsi və özəl investisiyaların stimullaşdırılması nəzərdə tutulur. Yanvarın 16-na olan məlumata görə, sənəd ABŞ Senatının Xarici Əlaqələr Komitəsinə təqdim edilib.
"Verba" hüquq məsləhətçisi Marat Samarski hesab edir ki, “Aqroeksport”un sorğusu tənzimləmə təsirinin qiymətləndirilməsinin bir hissəsidir və “Rusiya səviyyəsində ümumi mövqenin yaradılması üçün yəqin ki, məlumat toplanır”. Təhlil etmək və reaksiya hazırlamaq üçün vaxt var: qanun qüvvəyə minməzdən əvvəl onu Konqresin hər iki palatası təsdiq etməli, sonra prezident imzalamalıdır. “Bu, yumşaq desək, çətin yoldur”, - cənab Samarski vurğulayır. O qeyd edir ki, qanun layihəsi qəbul olunarsa, Ümumdünya Ticarət Təşkilatında proseslərə başlamaq və ticarətdə maneələrin aradan qaldırılması ilə bağlı danışıqlar aparmaq olar, lakin “bu cür mübahisələrin perspektivləri azdır”.
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi 2023-cü ildə Rusiya Federasiyasından ərzaq ixracını 45 milyard dollar səviyyəsində qiymətləndirib.Təchizat strukturunda mühüm payı taxıl, bitki yağları, balıq və dəniz məhsulları tutur.
Kənd Təsərrüfatı Bazarının Öyrənilməsi İnstitutunun (IKAR) baş direktoru Dmitri Rılko qeyd edir ki, Rusiya ərzaq məhsulları hələ də birbaşa sanksiyalara məruz qalmayıb və yeni qanun layihəsinin qəbulu “vəziyyətdə ehtimal olunan dəyişikliyin ilk siqnalı” ola bilər. Onun sözlərinə görə, təşəbbüs ilkin mərhələdə olsa da, "artıq Rusiya Federasiyasının məhsulları ilə məşğul olmamaq tövsiyəsi kimi oxuna bilər". Ekspertin qeyd etdiyi kimi, Rusiya ərzaq məhsullarının əsas alıcıları qlobal maliyyə sisteminə inteqrasiya olunub.
“Kommersant”ın sənayedəki mənbəsi aydınlaşdırır ki, ABŞ-ın təzyiqi artıq, məsələn, Misirdən taxıl üçün ödənişin gecikməsinə gətirib çıxarıb: “Yəqin ki, təzyiq artacaq, bu da Rusiya Federasiyasının məhsullarına endirimlərin artacağı deməkdir”.
Fransanın xarici işlər naziri Stefan Sejurne həftə sonu “Le Parisien” qəzetinə verdiyi müsahibədə artıq bəyan edib ki, Aİ-nin Rusiya Federasiyası ilə münaqişədə Ukraynaya əlavə dəstək verməkdən imtina etməsi dünya bazarında rus buğdasının payını artıra bilər. IKAR-ın hesablamalarına görə, bu mövsüm Rusiyanın qlobal buğda ticarətindəki payı bir mövsüm əvvəlki 22% ilə müqayisədə 25%-ə qədər arta bilər. IKAR bu mövsümdə Aİ-nin payını 11%, ABŞ və Kanadanın birlikdə 20%, Avstraliya, Argentina və Ukraynanın ümumi payını isə 22% qiymətləndirir.
Taxıl İxracatçıları İttifaqının İdarə Heyətinin sədri Eduard Zernin hesab edir ki, "No Russian Agricultural Act" qanun layihəsinin adı ciddi mənfi mesaj daşıyır.
Hazırladı:
S.ELAY
XQ
