Yaxud erməni avantürizminin baş-ayaq məntiqi

Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh danışıqları davam edir. Artıq delimitasiya və demarkasiya işlərinə start verilib. İlk baxışdan pozitiv mühit formalaşıb. Hazırkı vəziyyət onu deməyə əsas verir ki, yekun sülh sazişinin imzalanacağı gün uzaqda deyil. Amma...

Sülh prosesini şübhə altına alan bir sıra proseslər də diqqətdən yayınmır. Onlardan birincisi, Tavuş arxiyepiskopu Baqrat Qalstanyanın başlatdığı hərəkat­dır. Açıq-aydın görünür ki, bu hərəkat danışıqlara və əldə edilmiş razılaşmalara qarşı çıxmaq məqsədi daşıyır. 

Doğrudur, bu hərəkat baş nazir Nikol Paşinyan iqtidarına qarşı yönəlib və əsl məqsədi Ermənistanda hakimiyyət dəyi­şikliyinə nail olmaqdır. Erməni kilsəsinin revanşist-şovinistlərlə işbirliyi məsələsini nəzərə alsaq, vəziyyətin daha dramatik şəkil aldığını söyləyə bilərik. 

Ancaq ehtimal etmək mümkündür ki, keşişin başladığı hərəkat aysberqin görünən tərəfidir. Yəni, anti-iqtidar dirəni­şinin erməni hakimiyyəti tərəfindən təşkil olunduğunu da söyləmək üçün əsas var. Məsələ ondadır ki, Paşinyan və koman­dası indiyədək Azərbaycanla sülh danı­şıqları fonunda səmimi olmayıb. Bir qay­da olaraq, manipulyasiya yolunu tutub. Yəni, ölkə müxalifətinin qaldırdığı şivən ritorikası onun işinə yarıyıb. 

Rəsmi İrəvan xaricdəki havadarlarına göstərməyə çalışıb ki, daxili etiraza görə, Azərbaycana güzəştə gedilməsi müm­künsüzdür. Bu yolla ikincilərin ölkəmizə təzyiq göstərmək üçün qərarlı davranma­larını istəyib. 

Bəli, Ermənistan hakimiyyəti elə in­dinin özündə də səmimi deyil. Həm bu baxımdan, həm də ümumən erməni cəmiyyətinin və ictimaiyyətinin qeyri-sə­mimiliyi nöqteyi-nəzərindən ən müxtəlif məqamları qabartmaq mümkündür. Ya­zımızda onlardan yalnız ikisinin üzərində dayanacağıq. 

***

Ermənistanın xarici işlər naziri Ara­rat Mirzoyan Avropa Şurasının Nazirlər Komitəsinin 133-cü sessiyasında çıxış edərkən Azərbaycanla sülhdən söz açıb və ölkəsinin prosesə sadiqliyini ifadə edib. Ancaq, o, bunadək Ermənistan xarici siyasətindəki ənənəvi absurdizm notlarına köklənməyi yaddan çıxarma­yıb. Məsələn, Mirzoyan dünyada sülh və təhlükəsizliyin pozulması tendensiya­sının Cənubi Qafqaz seqmentini ortaya ataraq, ölkəmizi ittiham yolunu tutub. XİN rəhbəri bildirib ki, Azərbaycan doqquz ay blokadada saxladıqdan sonra Qarabağa hücum çəkib və nəticədə bölgənin ermə­ni əhalisi öz evlərini tərk etmək məcburiy­yətində qalıb. Bu isə insan hüquqlarının və deməli, Avropa Şurasının təməl prin­siplərinin pozulmasıdır. 

Göründüyü kimi, erməni iqtidarı insan hüquq və azadlıqları müstəvisində mani­pulyasiya yolunu tutur. Çünki Azərbaycan antiterror tədbirləri ilə özünün suveren ərazilərində konstitusion quruluşunu bər­pa edib. Erməni əhaliyə gəlincə, onları bölgədən çıxaran ölkəmiz deyildi. Ermə­nistan hakimiyyəti bunu qəsdən etmişdi ki, gələcəkdə məsələni etnik təmizləmə kimi təqdim edib, Bakıya qarşı təzyiq for­malaşdırsın. Lakin istəyinə çata bilmədi. 

Mirzoyanın manipulyativ xəttinin digər göstəricisi isə onun Azərbaycan həbsxanalarında hərbi əsir və girovların saxlanılması ilə bağlı sərsəmləmələri idi. Məsələ ondadır ki, saxlanılan şəxslər müharibədən sonra ölkəmizin ərazisində kəşfiyyat-diversiya fəaliyyəti həyata ke­çirməyə cəhd göstərənlərdir. Yəni, hər bir halda məsuliyyətə cəlb edilmələri müt­ləqdir. Belələri ətrafında siyasi şou yarat­maq yolverilməzdir. İndiki halda həm də riyakarlıqdır. 

***

Üzərində dayanacağımız ikinci məqam qeyri-səmimi yanaşma baxımın­dan daha qabarıq nəzərə çarpır. Məlum olduğu kimi, iki gün əvvəl Azərbaycanda səfərdə olan Belarus Prezidenti Alek­sandr Lukaşenko Azərbaycan Preziden­ti İlham Əliyev ilə birgə Şuşada oldu. “Novosti Armenii-News.am” informasiya agentliyi hadisəni belə sərlövhə ilə təq­dim etdi: “Lukaşenko “qardaşı” Əliyevin müşayiəti ilə Azərbaycan tərəfindən iş­ğal olunmuş (?) erməni şəhəri Şuşidə (?) oldu”. 

Əlbəttə, Ermənistan hakimiyyəti bu təqdimatı söz və ifadə azadlığı kimi göstərəcək durumdadır. Ola bilər, ölkə iqtidarı medianın işinə qarışmadığını da bildirsin. Ancaq, heç şübhəsiz, bunun özündə də bir manipulyativ gediş olacaq. Reallıq budur ki, Paşinyan və komandası lazım olanda bu kimi hallara münasibət­də süngüyə əl atmaqda pərgardır. 

Digər yandan, bir halda ki, Mirzoyan, az qala, Qarabağın Azərbaycan tərəfin­dən işğalı ritorikasına baş vurur, o zaman “News.am” və digər media orqanlarından nə gözləyəsən? Əlbəttə ki, heç nə. Üstə­lik, oxşar “dəst-xətt” seçən erməni media orqanlarının sayı onlarcadır və hər birinin ictimai rəyə böyük təsir imkanları var. İndi belə başa düşək ki, Ermənistan hakimiy­yətinin media prinsiplərinə saymazyana münasibət göstərənlərə qarşı təsir gücü yoxdur?..

Deməli, erməni XİN başçısı kimi, ölkənin media orqanları da beynəlxalq hüquqa zidd davranırlar. Mirzoyan bir yandan Qarabağ erməniləri məsələsin­dən söz açır, digər yandan isə 1991-ci il Alma–Ata Bəyannaməsinə əsasən, sər­hədlərin delimitasiyası və demarkasiya­sından danışır. Sual yaranır: Alma–Ata Bəyannaməsi sabiq SSRİ-yə daxil olan müttəfiq respublikaların bir-birinin ərazi bütövlüklərini tanımalarını əsas götürür­düsə, o zaman Mirzoyan hansı əsasda beynəlxalq platformalarda Qarabağ er­məniləri ilə bağlı məsələdən söz açır? Üstəlik, “Dağlıq Qarabağ” ifadəsini işlə­dir. O ifadəni ki, elə yaranışından erməni avantürizminin məhsulu olub. 

***

Bəli, əvvəldə vurğuladığımız kimi, Ermənistandakı bu sayaq yanaşmalar səmimiyyət mühitinin formalaşmasına əngəl törədir. Belə çıxır ki, əslində, Mir­zoyanın arxiyepiskop Baqratdan heç bir fərqi yoxdur. Nəzərə alsaq ki, media ölkə­də ictimai rəyin formalaşmasında katali­zator rolunu oynayan institutdur, deməli, XİN rəhbəri cəfəng məntiq ilə erməni me­diası üçün də eyni dərəcəli mənbədir. Bü­tün bunlardan sonra Ermənistanda Azər­baycanı nədəsə ittiham edənlər tapılır. 

XQ-nin analitik qrupu