Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın son prezident seçkilərində parlaq qələbəsi bu görkəmli siyasətçinin şəxsiyyətinə və fəaliyyətinə olan marağı beynəlxalq səviyyədə daha da artırıb. Qardaş ölkə yüksək seçki mədəniyyəti və xarizmatik və müdrik liderinə sayğısı ilə gündəmə gəlib və böyük nüfuz qazanıb.

Bəs, rəsmi Ankaranın qazandığı si­yasi dividendləri yeni iqtisadi yüksəlişə çevirmək mümkün olacaqmı? Dünyanın Türkiyədən budəfəki gözləntiləri məhz bununla bağlıdır. Daha sadə dildə və konkret desək, Ərdoğan Türkiyəsi yaxın aylar, illər ərzində bu gün üzləşdiyi iq­tisadi və sosial çətinliklərin öhdəsindən gələ biləcəkmi? 

Əlbəttə, gələcək! Çağdaş Türkiyə­nin qarşısında duran problemlər sub­yektiv deyil, bir çox obyektiv səbəblər üzündən yaranıb. Məlum olduğu kimi, qardaş ölkənin iqtisadiyyatında turiz­min xüsusi yeri var. Son üç-dörd ildə pandemiya səbəbindən qlobal turizm sənayesində, eləcə də Türkiyədə böyük çətinliklər meydana çıxıb. Lakin artıq bu istiqamətdə canlanma müşahidə olu­nur, deməli, büdcə gəlirlər artacaq. 

Digər bir problem qaçqınlarla bağ­lıdır. Müxtəlif illərdə İraqda, Suriyada, Liviyada gedən və bəzi ölkələrdə hələ də davam edən vətəndaş müharibələri səbəbindən Türkiyəyə son illər ərzində milyonlarla qaçqın axışıb. Bəzi mən­bələr hazırda ölkədə 13 milyona yaxın miqrantın məskunlaşdığını iddia edir. Bu gün Türkiyə dünyada ən çox qaçqı­na qucaq açan ölkədir. 

Türkiyə hökuməti və xalqı böyük humanizm nümayiş etdirərək “qaçqın yükü”nün ən ağır hissəsini öz çiyninə götürüb. Lakin hökumət problemin həl­li üçün əlindən gələni edir. Son iki ildə 600 minə yaxın suriyalı təhlükəsiz əra­zilərə köçürülüb və bu proses davam et­dirilir. Göründüyü kimi, bu ağır problem də tədricən öz həllini tapmaq üzrədir. 

Bu il fevralın 6-da Türkiyədə baş verən dəhşətli zəlzələ də ölkə iqtisadi­yaytına ağır zərbə vurub. Faktiki olaraq, 100 min kvadratkilometr ərazidə yüz­lərlə şəhər və minlərlə kənd dağılıb. 50 mindən çox sakin həyatını, on minlərlə insan əmək qabiliyyətini itirib. Bütün bu dağılmış əraziləri tezliklə bərpa etmək lazım gələcək və Türkiyə hakimiyyəti bu istiqamətdə ciddi işlər görür. 

Türkiyə Prezidenti öz yeni koman­dasını yaradıb və ictimaiyyətə təqdim edib. Komanda üzvlərinin hər biri sə­riştəli və dövlətçiliyə sədaqətli kadrlar­dır, cəmiyyətdə hörməti və nüfuzu olan şəxslərdir. İqtidar böyük məsuliyyət his­silə öz üzərlərinə düşən vəzifələrin icra­sına başlayıb. 

Dövlət başçısı bu günlərdə Ankara­da Nazirlər Kabinetinin səkkiz saat da­vam edən iclasını keçirib və qeyd edib ki, onun komandasının əsas məqsədi Türkiyəni dünyanın 10 ən güclü iqtisa­diyyata malik ölkəsindən birinə çevir­məkdir. 

Türkiyə Prezidenti yeni sivil Kons­titusiyanın işlənib hazırlanmasının və ümumxalq müzakirəsinə verilməsinin əhəmiyyəti barədə də danışıb. R.T.Ər­doğan vurğulayıb ki, “Biz Cümhuriyyətin yaradılmasının ikinci yüzilliyinə qədəm qoyuruq. Bizim sivil, demokratik prinsip­lərə əsaslanan konstitusiyaya ehtiyacı­mız var”. 

Dövlət başçısının sözlərinə görə, Əsas Qanunun yeni mətnində cəmiy­yətin bütün təbəqələrinin hüquqları nəzərə alınmalıdır. Türkiyə planetin ən sivil, demokratik və ədalətli ölkəsi olmalıdır! Xatırladaq ki, mövcud kons­titusiya 1980-ci ildə baş verən hərbi çevrilişdən sonrakı illərdə qəbul edi­lib və bir çox maddələrin yenilənməsi tələb olunur. 

R.T.Ərdoğan ölkədə parlament, yaxud prezident üsul-idarəçiliyinin üs­tünlüyü ilə bağlı yaranan fikir ayrılıqla­rına da münasibət bildirərək deyib: “Bi­zim xalqımız bu il mayın 14-də və 28-də prezident seçkilərində öz siyasi iradəsi­ni nümayiş etdirməklə, köhnə sistemə keçməyin əleyhinə çıxıb”. Yeri gəlmiş­kən, 1917-ci ildə Türkiyədə keçirilən ümumxalq referendumunda seçicilərin çoxu ölkədə prezident üsul-idarəçiliyinə səs veriblər. Son altı ilin təcrübəsi bu addımın daha düzgün olduğunu sübut edir. 

Prezident çıxışında 28 may seçkilə­rindən sonra ilk səfərlərini Şimali Kipr Türk Respublikası və Azərbaycana et­diyini vurğulayıb. Deyib ki, Ankara bun­dan sonra da Şimali Kiprdə yaşayan soydaşlarımızın probleminin həlli hər cür dəstəyini göstərəcək: “Biz heç cür razı ola bilmərik ki, bizim Şimali Kiprdə yaşayan türklərin hüquqları ilə manipul­yasiya etsinlər. 

R.T.Ərdoğan qardaş Azərbaycana səfəri zamanı isə ölkə Prezidenti İlham Əliyev ilə ikitərəfli əlaqələrin genişlən­məsi istiqamətində vacib qərarlar qə­bul edildiyini qeyd edib. Vurğulayıb ki, tərəflər qarşılıqlı ticarət dövriyyəsini 15 milyard dollara çatdırmaq əzmindədir. Dövlət başçısı deyib: “Türkiyə–Azər­baycan birgə universitetinin yaradılması əsas prioritetlərdən biridir. Ankara Cə­nubi Qafqazda davamlı sülhün bərqə­rar olunması istiqamətində öz səylərini bundan sonra da davam etdirəcək”. 

Türkiyə lideri Zəngəzur dəhlizinin açılmasının vacibliyini, bu layihənin re­gionun bütün ölkələri və xalqları üçün böyük önəm daşıdığını da xüsusi vur­ğulayıb. Onun sözlərinə görə, müəyyən çətinliklərə rəğmən, bu dəhliz mütləq açılacaq və regionun inkişafına, davam­lı sülhün bərqərar olunmasına böyük töhfə verəcək. 

Məsaim ABDULLAYEV, “Xalq qəzeti”