Onun adı hər çəkiləndə, nədənsə, öncə yadıma yazıçı dostum Meyxoş Abdullahın “Saçlarından asılan qız...” hekayəsi düşür. Yuxuda gələcək sevgilisini qıyıq gözlü ağ div qismində görən balaca Xatirə bunu anasına danışır: “Məni sinəsi bərabəri qaldırıb, saçlarımdan ürəyinə sancılmış mıxdan asaraq: – Mən səni yaralı qəlbimdən asıram, ey adam... Mənim bu param-parça olmuş qəlbimə bir sakitlik gətir!.. – dedi. – Mən onun ürəyindən asılı qalmışdım, ana... Mənim taleyim necə olacaq?!” Anası Xatirəyə deyir: “Sən böyü, qızım, o ağ div özü gəlib səni tapacaqdır”.

Real həyatdan götürülmüş bu hekayənin qəhrəmanları ədəbi mühitdə çox tanınan, hamının Givi dediyi albinos gürcü şair Giya və azərbaycanlı rəssam Xatirə Paçxataşvililərdir. Hər ikisi ilk ömür dostlarını itirib və indi birgə, mehriban ailə həyatı yaşayır, necə deyərlər, əl-ələ verib həyata meydan oxuyurlar.

Görmə əngəlli ağ adam – Azərbaycan və gürcü xalqları arasında dostluq münasibətlərinin daha da möhkəmləndirilməsində səmərəli fəaliyyət göstərən şair-tərcüməçi Giya Paçxataşvili müasirləri arasında haqqında ən çox bioqrafik-təhlili məqalə, esse, şeir və bütöv kitablar yazılan qələm sahibidir. Özünün 10 bədii-publisistik və 65-ə yaxın tərcümə kitabı çıxıb. Haqqında isə çoxsaylı sənədli filmlər çəkilib, oçerklər yazılıb, kitablar nəşr olunub.

Ötən ilin dekabrında Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda Azərbaycan, Gürcüstan və Rusiya Yazıçılar Birliyinin üzvü Giya Paçxataşviliyə həsr edilmiş növbəti əsərin – “Azərbaycan ədəbiyyatında Giya Paçxataşvilinin yeri” adlı kitabın təqdimatı oldu. Tədbirdə iştirak edən söz və sənət adamları Rəşad Məcid, Əsəd Cahangir, Rəfail İncəyurd, Hafiz Rüstəm, Xəyal Rza, Xatirə Fərəcli, Eldost Bayram, Nazir Rüstəmov, İbrahim İlyaslı, Tamxıl Ziyəddinoğlu və başqaları Giyanın həyat və yaradıcılığından, insani keyfiyyətlərindən, dünyaya özəl baxışından da söz açıb, onun bədii portreti olan kitabın məziyyətlərini qeyd etdilər. Kitabın müəllifləri Qənbər Ağayev və Nizami Tağısoy, eləcə də tərtibatçı rəssamı Sehran Allahverdi də ürək sözlərini söylədilər. Yekun qənaət bu oldu ki, həqiqətən də, Giya Paçxataşvilinin Azərbaycan ədəbiyyatında öz yeri var.

Undi isə, budur, daha 2 kitab – Givınin yenicə çapdan çıxmış “Doğum şəhadətnaməsi” və haqqında yazılan “Givinin Qarabağnaməsi” Məhərrəmlilərin söz yükündə” əsərləri qarşımdadır. Şair dostumuz Nurafizin ön sözü ilə başlanan 1-ci kitab Azərbaycanın gürcü oğlunun son illərdə qələmə aldığı şeirlərdən ibarətdir. Bu sadə dilli, təbii şeirlərin arasında Vətənə və onun yurdsevər övladlarına həsr olunanlar xüsusilə seçilir. “Azərbaycan bayrağı”, “Vətən”, “Mübariz İbrahimova”, “28 may”, “44 günlük müharibə”, “Şəhid bulaqları”, “20 yanvar”, “Bakı – Qroznı uçağı”, “Qara qutu” və s. bu qəbildəndir.

Bəzəyir göyü, yeri
Vətənpərvərlər piri.
Zamanın ürək şeiri,
Həqiqətin yarağı –
Azərbaycan bayrağı!

Yazının əvvəlində Givi ilə Xatirənin birgə fədakar və mehriban həyatından söz açmışdıq. “Doğum şəhadətnaməsi” kitabında şairin ömür-gün dostuna yazdığı etiraf dolu poetik nümunələri də sevə-sevə oxuduq. Müxtəlif dövrlərdə qələmə aldığı “Can-can”, “Sən–mən”, “Mübarək”, “Qoru”, “Sən gələli”, “O –sənsən”, “Xəstəxana zarafatı”, “Xatirə – 45”, “Doğum günün”, “Yenə sənə” və digər orijinal ruhlu şeirlərini Xatirə xanıma həsr edib:

Givinin ən böyük varı,
Yeni ömrünün memarı.
Ürəyinin şah damarı,
Xatirəm, o – sənsən...

Şairin 2021-ci ildə işıq üzü görmüş “Givinin Qarabağnaməsi” kitabında toplanan bədii nümunələr isə mayasını Vətənin bütövlüyünün təmin olunması, Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılması məramından tutub. Qarşımdakı 2-ci kitabda onun qələm dostları Zemfira və Qiymət Məhərrəmlilər məhz “Givinin Qarabağnaməsi” haqqında duyğu və düşüncələrini sevgi ilə təqdim ediblər. Qanlı münaqişənin nə qədər soydaşımızın ömrünə balta çaldığını, körpələri ata-anasız qoyduğunu vurğulayan şair illər idi ki, fəryad qoparırdı, nəhayət, Vətən müharibəsi Böyük Qələbəmizlə sona yetdi. “Qarabağ – xalqımın qeyrət damarı” cana gəldi. Şair dedi:

Mətinlik, qətiyyət – ən böyük silah,
Onu bərk saxlayın, verməyin əldən.
Bizim işimizə şərikdi Allah!
Quran ayəsidir, torpaq əzəldən.

Bu yerdə akademik Nizami Cəfərovun sözləri yada düşür: “Mən şairlərimizin çox kitabını oxumuşam. Bəzilərinin bir şeirində neçə səhv tapıramsa, Givinin hər hansı bir kitabında bir səhvə belə rast gəlmirəm. Azərbaycan dilini öyrənmək istəyənlər, qoy, Givinin əsərlərini oxusunlar.” Şair-rəssam Sehran Allahverdi isə deyib: “Givinin rəsmini çəkmək daha xoş gəlir mənə. Dəfələrlə onun semiabstrakt və ya sürrealist xarakterli rəsmlərini çəkmişəm. Givi insandan daha çox ruhdur, onu duymaq asan, ifadə etmək çətindir.”

Əli NƏCƏFXANLI
XQ