Ölkə “kül olmağa” doğru gedir

“Avropa İttifaqına və Avropa İttifaqına üzv dövlətlərə Avropa sülh aləti çərçivəsində Ermənistana yardım göstərmək qərarına görə minnətdarlığımı bildirirəm”. Bu fikirlər Ermənistanın müdafiə naziri Suren Papikyana məxsusdur. O, özünün “X” sosial şəbəkəsindəki hesabında, eyni zamanda, yazıb ki, Aİ ilə qarşılıqlı etimada və ümumi maraqlara əsaslanan əməkdaşlığın nəticəsi ölkəsinin müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsinə yönəlib. Nazir hazırkı yardımın gələcəkdə quruma üzv olan tərəfdaş dövlətlərlə ikitərəfli və çoxtərəfli formatda əməkdaşlığa yeni təkan verəcəyinə əminliyini də ifadə edib.

Bəli, S.Papikyanın sevinci boş yerə deyil. Məsələ ondadır ki, Aİ ilə yanaşı, ABŞ da Ermə­nistanın müdafiə qabiliyyətinin möhkəmləndiril­məsi oyununda iştirak edir. Məlum olduğu kimi, Birləşmiş Ştatların Dövlət Departamentinin mülki müşaviri yaxın aylarda erməni hərbi birləşmələ­rində konsultativ dəstəyə başlamaq niyyətin­dədir. Qlobal Müdafiə İslahatları Proqramı üzrə Ermənistana göndəriləcək müşavir Ermənista­nın müdafiə institutlarını gücləndirməyə yardım göstərəcəkmiş. ABŞ-ın Ermənistandakı səfirli­yi məsələni belə izah edib: “Birləşmiş Ştatların Dövlət Departamentinin Qlobal Müdafiə İslahat­ları Proqramı strateji səviyyəli məsləhət dəstəyi ilə dünya üzrə tərəfdaş ölkələrə daha möhkəm, effektiv və hesabatlı təhlükəsizlik institutları qur­mağa kömək göstərir”.

Bundan başqa, birgə erməni-amerikan tə­limləri çərçivəsində mindən çox ABŞ hərbçisinin Ermənistana gəldiyi bildirilir. Hazırda məsələ ilə bağlı müxtəlif versiyalar var. Onlardan biri budur ki, Amerika hərbçiləri erməni həmkarlarına küt­ləvi iğtişaşlar kontekstində fəaliyyət metodlarını öyrədirlər. Yəni, bir növ, polisin görməli olduğu iş barədə təlimat verirlər. Vurğulanır ki, Ermənistan polisinin iyunun 12-dəki iğtişaşlar zamanı etdiyi hərəkətlər bu strukturun sabitsizliyi reallığını or­taya qoydu. Çünki qeyri-mütənasib güc tətbiqinə baxmayaraq, etirazçılar sıradan çıxarılmadı. Nü­mayişlərin vüsət alacağı təqdirdə vəziyyətin nə­zarətdən çıxma ehtimalı böyükdür. Bütün bunlar isə ABŞ-da narahatlıq yaradır və Ağ ev baş nazir Nikol Paşinyanın hakimiyyətə gəlməsi ilə nəti­cələnmiş 2018-ci il inqilabının nəticələrini qoru­mağa çalışır.

Digər versiya da diqqətə çatdırdığı­mız fikrin təsdiqidir. Bəzi erməni siyasilər bildirirlər ki, ölkələrindəki iqtidar bu ilin sentyabrında etirazlara səbəb ola biləcək müəyyən addımlar atmaq niyyətindədir. Söhbət Azərbaycana güzəştlərdən və qeyri-bərabər sülh müqaviləsinin imza­lanmasından gedir. Deyilənə görə, həm hakimiyyət, həm də ABŞ erməni cəmiy­yətinin duruma dözməyəcəyini bilir. Bu səbəbdən vəziyyətin nəzarətdən çıxma­masına çalışır. 

Əlbəttə, belə versiyaların gündəmə gətirilməsi əsl məqsədi pərdələmək niy­yəti güdür. Çünki suallar var. Necə oldu ki, Azərbaycanın mövqelərinin atəşə tu­tulması ilə Fransadan gəlmiş və içi hərbi yardım dolu təyyarənin İrəvana enməsi üst-üstə düşdü? Üstəlik, Ermənistan son dəfə Kəlbəcər istiqamətində Azərbayca­nın mövqelərini Qərbin verdiyi yeni silah­lardan atəşə tutduğuna dair bilgilər var. Bununla əlaqədar məlumatı “Minval.az” saytı mötəbər mənbələrdən əldə edib. 

Məsələ burasındadır ki, Ermənistan son bir ildə ilk dəfə olaraq atəşkəsi po­zarkən ağır silahlardan yararlanıb. Üstə­lik, bu, ABŞ, Fransa və Avropa İttifaqını təmsil edən hərbi müşavirlərin iştirakı ilə həyata keçirilib. Düşünmək mümkündür ki, onlar Ermənistana verilmiş öldürücü silahları döyüş şəraitində sınaqdan ke­çirmək qərarına gəliblər. Həmçinin, Azər­baycan Ordusunun atəşə necə reaksiya verəcəyini öyrənmək istəyiblər.

Bundan başqa, ABŞ və Fransanın Er­mənistan silahlı qüvvələrinə təqdim etdiyi snayper tüfənglərinin Azərbaycan hərb­çilərinə qarşı real döyüş şəraitində istifa­dəsi barədə məlumatlar var. Atəş mövqe­yinin seçilməsi, atəş açdıqdan sonra geri çəkilmək, yalançı atəş nöqtələri quraş­dırmaq, atəşdən dərhal sonra rabitə və digər vasitələrdən istifadə edərək kəşfiy­yat aparmaq və bir çox digər tapşırıqlar – bütün bunlar NATO ölkələrinin hərbi standartlara uyğun olaraq həyata keçirilir.

Belə qənaətə gəlirik ki, Ermənistan rəsmilərinin Azərbaycanla sülh gündə­liyinə sadiq olduqlarını bildirmələri mə­nasızdır. Bütün bunlardan sonra Qərb dairələri də Cənubi Qafqazda sülhdən danışır və bəyan edirlər ki, Bakı və İrəvan sülhə yaxındırlar və sair və ilaxır. Reallıq ondadır ki, Qərbdəki müəyyən qüvvələr ölkəmizi Ermənistana sərfəli sülhə razı salmaq niyyətindədirlər. Hər halda son günlər intensivləşən hərbi əməkdaşlıqlar fonunda Ermənistanın müdafiə qabiliyyə­tinin artırılması şousu başqa cür düşün­məyə əsas vermir. 

Deməli, Ermənistanın müdafiə qabi­liyyətinin gücləndirilməsi. Əlbəttə, deyə bilməzlər ki, ölkəyə hərbi dəstək vermək­lə Cənubi Qafqazda qüvvələr nisbəti arasında balans yaratmağa çalışırlar. Onu da bildirməzlər ki, Ermənistanı möh­kəmləndirib ondan Azərbaycana təzyiq vasitəsi kimi yararlanmaq niyyətindədir­lər. Bunu heç dilə gətirməzlər ki, Cənubi Qafqazda geosiyasi münaqişə formalaş­dırmaq məqsədi güdürlər və İrəvanı alət qismində ortaya atırlar. 

Sonda onu da deyək ki, Ermənistana hərbi dəstək ritorikasının mövcudluğu ölkənin düşdüyü illüziya bataqlığındakı yerini bir qədər də möhkəmləndirir. Bu bataqlıq ölkənin başbilənlərinin normal düşünmələrinə imkan vermir. Rəsmi İrə­van nəzərə almalıdır ki, indiyədək Azər­baycana yönəlmiş bütün anti-sülh dav­ranışları heç bir nəticə verməyib. Bakı mövqeyindən geri çəkilməyib. 

Anti-Azərbaycan fəaliyyətinin ye­kununda həmişə uğursuzluqla üzləşən Ermənistan itirə-itirə gedir. Ancaq belə görünür, indi durum fərqlidir. İrəvan özü­nü geosiyasi qazanın içinə salıb. Elə bir qazan ki, onun altındakı alov Ermənistanı nəinki yandıra, hətta külə də çevirə bilər. Rəsmi İrəvan durumun fərqində deyil və anlamır ki, Azərbaycanla barışa gəlmək­dən başqa çarəsi yoxdur. 

Ə.CAHANGİROĞLU
XQ