Qarabağdakı Rusiya hərbi kontingenti Azərbaycanı vaxtından əvvəl tərk edir
Düzgün hesablanmış siyasət, tarixi vəziyyətin dəqiq qiymətləndirilməsi, soyuq məntiq və tərəfdaşlarla münasibətlərin sağlam zəmində qurulması ilk baxışda “mümkünsüz” görünəni mümkünə çevirməyə qadirdir. Söhbət Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycanı vaxtından əvvəl tərk etməsini şərtləndirən amillərdən gedir.
Nə gizlədək, bu məsələ ətrafında gedən müzakirələr cavabdan daha çox suallar üzərində qurulurdu. Narahatlığımıza səbəb olan incə məqamlar da kifayət qədər idi. Amma Azərbaycan xalqı Qarabağ iqtisadi rayonumuzdakı Rusiya sülhməramlılarının ərazimizdən çıxacağına əmin idi. Sənəddə son müddət kimi 2025-ci ilin may ayı göstərilirdi. Ən önəmlisi isə odur ki, Azərbaycan hakimiyyəti bu “müşkül” məsələni qonşu dövlətlə münasibətlərə xələl gətirmədən, əvvəlki tək dost və müttəfiq qalaraq, eləcə də hər ki ölkənin milli maraqlarına tam riayət olunmaqla həll etdi.
* * *
10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli Bəyanatın 4-cü maddəsində nəzərdə tutulurdu: “Rusiya Federasiyasının sülhməramlı kontingentinin qalma müddəti 5 ildir və müddətin bitməsinə 6 ay qalmış hazırkı müddəanın tətbiqinə xitam verilməsi niyyəti ilə bağlı tərəflərdən hər hansı biri çıxış etməzsə, müddət avtomatik olaraq növbəti 5 ilə uzadılır”.
Ümidlə gözlədiyimiz hadisə vaxtından bir il bir ay tez baş verdi. Bu, “Nəyi, necə, nə vaxt etmək lazımdır, bunu mən bilirəm”,– deyən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin diplomatik fəhmi, tarixi məqamı tarixi hadisəyə çevirmək bacarığı sayəsində baş verdi. Rəsmi məlumatlarda qeyd olunur ki, bu qərar Azərbaycan və Rusiyanın ali rəhbərliyi səviyyəsində qəbul olunub. Hər iki dövlətin başçısı tərəfindən qarşılıqlı anlaşma və diplomatik etiket çərçivəsində qəbul edilən bu qərar həm də qonşu və strateji tərəfdaş ölkələr olan Azərbaycan və Rusiyanın suverenliyə hörmət prinsipinə riayət etmələrinin nümunəsidir. Bu, eyni zamanda, üzbəüz oturub ortaq məxrəcə gələ bilməyən, qarşılıqlı güzəştə getməyi bacarmayan dünyanın bəzi dövlətlərinə verilən mesaj sayıla bilər.
Azərbaycanın müasir tarixinin daha bir qızıl səhifəsini təşkil edəcək bu hadisə həm də xaricdə və daxildəki bəzi üzdəniraq dairələrin məsələ ilə bağlı səsləndirdiyi cəfəng “proqnozlar”ını alt-üst etdi. Belə iddiaların tamamilə əsassızlığını, onların müəlliflərinin isə siyasi savad və müasir dünyagörüşü sarıdan axsadıqlarını ortaya qoymuş oldu.
Artıq baş vermiş fakta çevrilən hadisədən danışarkən buna gətirən yolların haralardan və nələrdən keçdiyini də unutmamalıyıq. Bu gün əldə etdiyimiz nəticəyə 2020-ci ilin 44 günlük Vətən müharibəsi, 2023-cü ilin lokal antiterror tədbirləri, sonrakı bütün addımların ölçülüb-biçilmiş, hərtərəfli düşünülmüş şəkildə, vahid plan kimi atılması sayəsində gəlib çatmışıq.
Məsələ ilə bağlı yerli jurnalistlərin sualını cavablandıran Pusiya Prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Rusiya sülhməramlı kontingentinin Qarabağdan çıxması faktını təsdiqləyib: “Bəli, həqiqətən də belədir”.
Yazımıza nöqtə əvəzi kimi Rusiya Dövlət Dumasının müdafiə üzrə komitəsinin sədr müavini Aleksey Juravlyovun Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan vaxtından əvvəl çıxarılmasına münasibətini veririk:
“Dinc sakinləri qorumaq mümkün oldu, onlara yardım göstərildi. Hazırda sülhməramlılar lazım deyil. Çünki Qarabağda qarşı-qarşıya duran tərəflər yoxdur. Qarabağın Azərbaycana mənsub olması isə heç kəsdə şübhə doğurmur”.
İ.HƏSƏNQALA
XQ
