Bu gün Azərbaycan Mətbuat Şurasının (MŞ) yaranmasından 20 il ötür. Medianın özünütənzimləməsi təcrübəsinin postsovet məkanındakı ilk təcrübəsi olan MŞ ölkə jurnalistlərinin 15 mart 2003-cü il tarixində keçirilmiş birinci qurultayında formalaşdı.

Dünyanın bir sıra ölkələrində Mətbuat Şurası institutu mövcuddur. Fəaliyyətlə­rindəki müəyyən müxtəlifliklərə baxma­yaraq, onların hamısı üçün bir xarakterik xüsusiyyət var – medianın özünütənzim­ləməsi. Azərbaycanda yaradılacaq Mət­buat Şurası da üzərinə eyni missiyanı götürməli, eyni zamanda, media-ictima­iyyət, media-hakimiyyət münasibətlərin­də bir növ, əlaqələndirici rol oynamalı idi. Şuranın təsis edildiyi Azərbaycan jurna­listlərinin I qurultayının iştirakçıları da öz­lərini bu məqsədə köklədilər. 

Bəli, başlıca missiyası media-icti­maiyyət, media-hakimiyyət münasibət­lərinin tənzimlənməsindən ibarət olan Mətbuat Şurasından gözləntilər böyük olub. Bəzən bu qurumu o zamanın həd­dən artıq siyasiləşmiş mühitində ayrıca cəbhəyə çevirmək niyyətləri də nəzərə çarpıb. Bir sözlə, hamı onu öz tərəfində görməyə çalışıb. Belə bir durumda şura müstəqilliyini qorumalı, hər kəsin istəyi­nin reallaşmasını deyil, ümumən, jurna­listikanın mənafeyini rəhbər tutmalıydı. 

Mətbuat Şurası fəaliyyətinin ilk gün­lərində ictimaiyyətin müxtəlif təbəqələri­nin media ilə bağlı narazılıqlarını öyrən­məyə, prosedur iş istiqamətlərinə uyğun olaraq şikayətləri araşdırmağa, müvafiq qərar və rəylər çıxarmağa başladı. 

Qurumun əsas iş istiqaməti müxtəlif vətəndaş qruplarının kütləvi informasiya vasitələrinin fəaliyyəti ilə bağlı şikayətlə­rinin araşdırılmasıdır. Ötən müddətdə şu­raya ümumilikdə, 15 minə yaxın şikayət daxil olub. Bu şikayətlərdə əksini tapan motivlər jurnalistikamızın təmiz adının özünə qaytarılmasına, kütləvi informasi­ya vasitələrimizin saflaşmasına olan eh­tiyacı aşkar şəkildə ortaya qoyurdu. Me­diamız mütərəqqiləşməli, özünün həyat yolunu Həsən bəy Zərdabi ənənələrinə söykənərək tutmalıydı. Bu yolun məsuliy­yəti hər bir jurnalistin əmək fəaliyyətində başlıca meyara çevrilməliydi.

Mətbuat Şurası yalnız şikayətlərin araşdırılması ilə kifayətlənmədi. Qurum media ilə bağlı tematik tədbirlər keçirdi, jurnalistikamızda peşə dəyərlərini aşıla­maq istiqamətində ardıcıl layihələr real­laşdırdı, müxtəlif təşəbbüslər irəli sürərək tanındı, etimad qazandı. 

Ötən 20 il Mətbuat Şurasının bey­nəlxalq əlaqələri baxımından da zəngin oldu. Qurum Avropa Mətbuat Şuraları Alyansına, Dünya Mətbuat Şuraları As­sosiasiyasına qəbul edildi. Şuranın İdarə Heyətinin üzvləri bu qurumların, eləcə də BMT, ATƏT, Avropa Şurası və digər nü­fuzlu təşkilatların meda ilə bağlı onlarla konfrans, seminar və “dəyirmi masa”la­rına qatıldılar. MŞ-nin dəstəyi ilə Bakıda Ümumdünya Mətbuat Şuraları Assosiasi­yasının illik toplantısı təşkil olundu. 

Türk dünyası mediasının konsolida­siyasını vacib sayan Mətbuat Şurası­nın təşəbbüsü ilə Azərbaycan Türkdilli Ölkələrin və Toplumların Media Forumu kimi önəmli hadisəyə evsahibliyini həya­ta keçirdi. Qurum Türkdilli Ölkələrin və Toplumların Media Birliyi ideyasının hə­yata keçməsində də mühüm rol oynadı. 

Müxtəlif illərdə Mətbuat Şurasının istər qanunvericiklə bağlı, istərsə də me­dianın maddi-texniki bazasının gücləndi­rilməsi, jurnalistlərin sosial rifah halının yaxşılaşdırılmasına yönələn təklifləri oldu. Beləcə həm də onun fəaliyyət qayə­sini təşkil edən cəmiyyət-mətbuat-haki­miyyət oxu özünün səmərəli əməkdaşlıq müstəvisinə qədəm qoydu.

Prezident İlham Əliyev 2010-cu ilin iyulunda Azərbaycan Mətbuat Şurasının yeni binasının açılışında iştirak edərək, özünün şəxsi diqqəti və qayğısı sayəsin­də ərsəyə gələn bu binada İdarə Heyə­tinin üzvləri ilə geniş tərkibli görüş keçirdi və bildirdi: “Mən Mətbuat Şurasının fəa­liyyətini yüksək qiymətləndirirəm. Hesab edirəm ki, Mətbuat Şurası yarandığı gün­dən ölkəmizdə dövlət qurumları ilə media arasında əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi üçün çox müsbət rol oynamışdır. Jurna­listlərin hüquqlarının qorunması işində öz prinsipial mövqeyini həmişə bildirmişdir və ümumiyyətlə, ölkədə söz azadlığının, demokratiyanın inkişafı istiqamətində çox böyük addımlar atmışdır”.

Dövlətimizin başçısı 21 iyul 2015-ci ildə milli mətbuatın yaradılmasının 140 il­liyi münasibətilə Mətbuat Şurasının İdarə Heyətinin üzvləri ilə görüşdəki çıxışın­da da şuranın missiyasına böyük önəm verdiyini vurğuladı. “Mətbuat Şurasının fəaliyyətini həm Azərbaycan jurnalistləri, eyni zamanda, Azərbaycan ictimaiyyəti də görür və hesab edirəm ki, yüksək qiy­mətləndirir. Çünki şura yaranana qədər Azərbaycan mətbuatında gedən proses­lər, deyə bilərəm, imkan vermirdi ki, mət­buat tam müstəqil mətbuat kimi fəaliyyət göstərsin. Azərbaycan mətbuatının keçid dövrü o illərdə olmuşdur. Mətbuat Şurası isə böyük funksiyanı öz üzərinə götür­müşdü”, – deyən Azərbaycan Prezidenti MŞ-nin jurnalistlərin hüquqlarının qorun­masına yönələn fəaliyyətini, ümumən jurnalistikamızın inkişafındakı rolunu yüksək qiymətləndirdi. 

MŞ ötən müddətdə, həmçinin, KİV-in və jurnalistlərin müxtəlif dövlət qurumları və məhkəmə orqanları ilə münasibətlər­də üzləşdikləri problemləri öyrənib, on­ları aradan qaldırmaq üçün müvafiq təd­birlər görüb. Jurnalistlərin prezident və parlament seçkilərini işıqlandırmalarının monitorinqini təşkil edib. Şura, bundan başqa medianın müxtəlif sahələrinə dair çoxsaylı tematik tədbirlər də reallaşdırıb, mətbuat tariximizdə mühüm rola malik media orqanlarının yubiley mərasimlərini keçirib, publisistik fikrin inkişafında xid­mətləri olan jurnalistlərlə bağlı toplantılar reallaşdırıb.

R.AMİN

P.S “Xalq qəzeti”nin kollektivi ola­raq, Azərbaycan Mətbuat Şurasının İdarə Heyətinin üzvlərini 20 illik yu­biley münasibətilə təbrik edir, onlara fəaliyyətlərində uğurlar arzulayırıq.