Almaniyalı deputat köhnə bayatıları təkrarlayır

Avropa Şurası Parlament Assambleyasında Azərbaycan əleyhinə aparılan kampaniyanın müəllifi, ölkəmizin qurumdakı nü­mayəndə heyətinin fəaliyyətinin dayanmasının baiskarı almaniyalı deputat Frank Şvabe yenə də gün­dəmə gəlib. Bu dəfə “Turan” İnfor­masiya Agentliyinə müsahibəsi ilə. Almaniyalı deputatın nələrdən söz açdığı üzərinə gələcəyik. Hələlik isə bəzi məqamları diqqətə çatdı­raq. 

***

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan nü­mayəndə heyəti bu il yanvarın sonların­da AŞPA ilə əməkdaşlığını və təşkilatda iştirakını qeyri-müəyyən müddətə dayan­dırmaq barədə qərar verib. Həmin vaxt F.Şvabe BBC-nin Azərbaycan xidmətinə müsahibəsində məsələyə münasibət bil­dirmişdi. Sözügedən müsahibə AŞPA-da götürülmüş anti-Azərbaycan xəttinə, bir növ, bəraət cəhdinə oxşamışdı. Şvabe çalışmışdı ki, qurumun qərəzli yanaşma­sına hansısa formada haqq qazandırsın. Əlbəttə, bu, cəhd olaraq qalmışdı. 

Ümumən, AŞ hər zaman ölkəmizə münasibətdə qərəzli olub. Şvabenin Azər­baycanda insan hüquqlarına və qanunun aliliyinə dair vəziyyəti “pis” qiymətləndir­məsi də bundan xəbər verirdi. Bəs konk­ret səbəb nə idi? Guya, Şvabe və dostları Azərbaycana gəlib siyasi məhbuslarla gö­rüşmək istəyiblər, lakin buna imkan veril­məyib. Siyasi məhbus dedikdə isə Qara­bağdakı separaçı rejimin keçmiş liderləri nəzərdə tutulmuşdu. Digər yandan, “si­yasi məhbus” ifadəsinin özü qərəzli mü­nasibətin göstəricisidir. Çünki bu baxışda Azərbaycan qanunvericiliyini pozaraq, həbsə düşmüş şəxs anlayışı yoxdur. 

Müsahibəsində Azərbaycanda 2024-cü il fevralın 7-də keçirilmiş Prezi­dent seçkilərinə AŞPA-nın müşahidəçilə­rinin dəvət olunmadıqlarını iddia edən F.Şvabenin mövcud xüsusdakı müqayisə­si primitiv təsir bağışlamışdı. Belə təəssü­rat yaranımışdı ki, o, ATƏT-in seçkilərdəki müşahidəçilik missiyasına qısqanclıqla yanaşır. 

Onu da bildirək ki, AŞ kimi Fransa neokolonializminin alətinə çevrilmiş qu­rumun Azərbaycana heç bir faydası yox­dur. Şvabeyə gəldikdə, bu şəxs Avropada yalnız Rusiyanın, Belarusun və Vatikanın AŞPA-da təmsil olunmadığını bildirərək, görüntü formalaşdırmışdı ki, sanki, qu­rumda yer almamaq hansısa böyük fə­lakətdir. Əlbəttə, yanılmışdı. 

Həm də ona görə yanılmışdı ki, əs­lində, AŞPA-nın işi heç də yalnız insan hüquqları sahəsində monitorinq apar­maqdan ibarət deyil. Halbuki, alman par­lamentari bunu sanki ehkamlaşdırmaq yolunu tutmuşdu. Üstəlik, Şvabenin de­diklərindən anlaşılmamışdı ki, onun Azər­baycan nümayəndə heyətinin pozduğunu bildirdiyi qaydalar nədən ibarətdir. Hər halda, seçkidə müşahidəçilik qayda ola bilməzdi. Daha bir nəticə də hasil olmuş­du ki, ölkəmizin yol verdiyi qayda pozun­tusu ATƏT-i müşahidəçi kimi seçkilərə dəvət etməkdir. Şvabenin haqqında söz açdığımız qısqanclığı da elə budur.

Avropanın, o cümlədən, dünyanın mütərəqqi təşkilatları adına son dərəcə utancverici durum var. Bunu F.Şvabe­nin sözügedən müsahibəsi də təsdiqlə­mişdi. O, Azərbaycanın adını rüşvətdə hallandırmışdı. Ancaq əsas məqam bu deyildi. Almaniyalı deputat rüşvət almaq uğrunda dünyanın təsisatları arasında mübarizənin mövcudluğuna dair təəssü­rat yaratmışdı. “Avropa Şurası və ATƏT arasında bir fərq var ki, ATƏT-in işləmə­si üçün səs yekdilliyi ilə verilən qərarla­ra ehtiyac var. Azərbaycan, Rusiya və Türkiyə kimi ölkələr ATƏT-in zəif təşkilat olmasını istəyir. Onlar istəyir ki, ATƏT-in etimadı zəifləsin. Lakin Avropa Şurasına qarşı bunu etmək olduqca çətindir. Çünki biz qərarların əksəriyyətini majoritar prin­siplə, yəni çoxluğun nəyi dəstəkləməsinə əsasən veririk. Bu cür vəziyyətlərdə biz daha yaxşı işləyirik və bu metodu istifa­də etmək niyyətindəyik. Azərbaycan tərəfi isə bu iki təşkilatı bir-birinə qarşı qoymaq üçün oyun oynamağa çalışır”, – deyən Şvabe sanki diplomat deyil, cığal uşaq təsiri bağışlamışdı. “Cığal uşaq” təkcə Azərbaycanı deyil, elə ATƏT-i də birbaşa hədəfə almışdı: “ATƏT-in Azərbaycana getməsindən məmnun deyiləm. Çünki bi­zim razılaşmamız var ki, hansısa ölkənin bizdən bir-birimizə qarşı istifadə etməsinə imkan verməyəcəyik. Yəni, ya biz birlikdə çağrılırıq, ya da heç birimiz həmin ölkəyə getmirik. Mən ATƏT-dən bunu istəyirəm”.

Ümumən, Şvabenin söylədiklərinin hamısında məntiqsizlik var idi. Bilmək olmurdu ki, onun təmsil etdiyi təşkilat Azərbaycan nümayəndə heyəti ilə bağlı qərar verərkən, konkret nəyi əsas götü­rüb. Almaniyalı parlamentari, indiyədək anti-Azərbaycançı qüvvələrin dilə gətir­dikləri şablonları təkrarlamaqdan başqa heç nə deməmişdi. 

***

F.Şvabe “Turan”a müsahibəsində də şablonlara baş vurub. Bildirib ki, Azərbay­can nümayəndə heyətinin AŞPA-da səs­vermə hüququnun qaytarılması AŞ-nin tələbləri yerinə yetirildiyi təqdirdə müm­kündür, ancaq Bakı hələlik belə bir istək nümayiş etdirməyib. 

Azərbaycanın öz prinsipləri var. AŞ­PA-dakı nümayəndə heyətimizin təşki­latdakı iştirakını qeyri-müəyyən müddətə dayandırmaq qərarı dünyanın mötəbər institutlarının böhranından xəbər vermək­dədir. Azərbaycan bu böhrana ilk reak­siya verən ölkə kimi nümunədir. AŞ-nin üst eşelonu nəzərə almalıdır ki, səslərinə etimad etdikləri şəxslər hərəkət və dav­ranışları ilə böhranı daha da dərinləşdir­məkdədirlər. 

Digər tərəfdən, nümayəndə heyəti­mizin addımı nəinki AŞ-nin, bütövlükdə Avropanın və dünyanın aparıcı təşki­latlarının ermənipərəstlik mərəzindən qurtulması üçün də siqnal olmalıdır. Bu təşkilatlar Ermənistanın və havadarları­nın siyasi oyunlarında alətə çevrilərək, anti-Azərbaycan mövqeyi tutmaqla, dün­ya üçün son dərəcə təhlükəli presedent formalaşdırırlar. Çünki hərəkətləri, böyük ölçüdə, separatizm və ekstremizm xü­susundakı siyasi avantürizmə dəstəkdir. Dəstək isə bumeranq effekti yarada bilər. Nəzərə alaq ki, “köhnə qitə”nin bir çox yerlərində potensial separatizm ocaqları mövcuddur. AŞPA-nın Azərbaycana qarşı tutduğu ədalətsiz mövqe həmin ocaqların baş qaldırması üçün presedentdir. Belə hal yaşanacağı təqdirdə, Avropanın siya­si və mənəvi industriyasının hansı kökə düşəcəyini proqnozlaşdırmaq qorxunc düşüncələrə yol açır. 

Şvabe hazırkı müsahibəsində onu da bildirib ki, AŞPA-nın yanvar sessiyasın­da qəbul edilmiş hesabatda Azərbaycan nümayəndə heyətinin bir il müddətinə səsvermə hüququndan məhrum edildi­yi əksini tapıb. “Biz başqa həll variantını nəzərdən keçirməyə hazır olacağıq, an­caq bir şərtlə ki, Azərbaycan Avropa Şura­sının qaydalarına tam əməl etməyə hazır olsun”, – deyən almaniyalı parlamentari yenə də köhnə havalardadır. O, Azərbay­can qanunvericiliyinə riayətin vacibliyini bir kənara qoyaraq və qanunları pozaraq həbsə düşənləri, bir növ, dissident qiyafə­sində göstərir. Kimdir Şvabenin dissident­ləri? Çox da düşünməyə ehtiyac yoxdur – Toplum TV-nin jurnalistləri, iqtisadi eks­pert Qubad İbadoğlu. Almaniyalı deputa­tın fikrincə, onların azadlığa buraxılma­maları AŞ üçün mənfi siqnallardır...

***

Bəli, prinsiplərinə sadiq qalan Azər­baycan rəsmi səviyyədə bəyan edib ki, ölkəmiz hazırkı fəaliyyət strukturuna malik AŞ ilə yollarını tamamilə ayırmaq barədə də düşünür. Buna əsas verən səbəblərin bir neçəsini açıqladıq. Son olaraq onlar­dan ən başlıcası üzərində dayanaraq bil­dirək ki, Prezident İlham Əliyev 44 günlük müharibə müddətindəki çıxışlarının birin­də beynəlxalq təşkilatların təmsilçilərinin Azərbaycana haqsız müharibə apardığını bildirdiklərini diqqətə çatdırmışdı. Döv­lətimizin başçısı vurğulamışdı ki, həmin təşkilatlar ölkəmizə irad tuta bilməzlər, çünki illər ərzində onların qəbul etdikləri sənədlərdə Ermənistan işğalçı kimi tanı­nıb. Yəni, həmin təşkilatların özlərini inkar yolu tutmaları məntiqi deyil. 

Lakin biz müharibədən sonrakı müd­dətdə bu qurumların bəzilərinin tam fərqli davrandıqlarının şahidi olduq və olmaqda­yıq. Belə yaramaz mövqeli təşkilatlardan biri məhz AŞPA-dır. Assambleyanın növ­bətçi bəyanatlarında Azərbaycan torpaq­larının, o cümlədən, Qarabağın ermənilər tərəfindən işğal olunduğu bildirilib. Hazır­da onun tutduğu ermənipərəst mövqe isə o anlama gəlir ki, təcavüzkar, zorakılığa yol verən Ermənistan yox, Azərbaycandır. Əlbəttə, belə yanaşma, bütövlükdə, AŞ-ni prinsipsizləşdirir. Bu münasibət qurumu haqsızlıq və ədalətsizlik üçün vasitəyə çevirir. Deməli, AŞPA nə vaxt prinsipsiz­liyindən, buqələmunluğundan daşınar, o zaman Azərbaycan onunla əməkdaşlı­ğa, qurumda təmsilçilik məsələsinə baxa bilər. F.Şvabenin “Turan”a müsahibə­sində səsləndirdikləri və seçdiyi ton isə AŞPA-nın konstruktivlikdən uzaqlığının növbəti sübutudur və deməli, bu təşkilat Azərbaycana lazım deyil. 

Ə.CAHANGİROĞLU
XQ