Bu gün dünya siyasətinin mətbəxinə az-çox bələd olanlar yaxşı bilirlər ki, beynəlxalq münasibətlərdə hüququn gücü artıq işləmir, əksinə, indi gücün hüququ var. Real gücə, ədalətə söykənməyən demokratiya siyasi ilğımdır. Fransızlar demişkən, “se lya vi”, yəni həyat belədir!

Bəşər övladının güvəndiyi və ya güvənmək istədiyi sivil, demokratik qa­nunlar kiçik, zəif və gücsüz olanlar üçün bir ümid və təsəlli vasitəsidir. Güclülərin isə öz qanunları, prinsipləri var. Onlar yalnız öz maraq və iddialarından çıxış edirlər. Bu zaman nəinki hüquq, bəşəri, əxlaqi dəyərlər belə unudulur. Bəzən “mühüm” saziş və müqavilələr adi, lü­zumsuz bir kağız parçasına çevrilir. 

Bir çox ölkələr, eləcə də yaxın qonşumuz olan Gürcüstanın hazırkı hökuməti dünyada “demokratiya oyu­nu”nun bir dekorasiya olduğunu başa düşərək, xarici siyasətdə real, praqma­tik siyasət xətti yürütməyə çalışır. Lakin bu gözəl, əsrarəngiz ölkənin sadə və səxavətli insanlarının bir qismi hələ də yüksək ideallar axtarır, iqtidardan Qər­bə sürətlə inteqrasiya yolunu seçməyi tələb edirlər. Fəlsəfədə buna siyasi ide­alizm deyirlər.

Bir sözlə, Gürcüstanda hökumə­tin praqmatik siyasi xətt tərəfdarları ilə siyasətdə idealiz axtaranlar arasında barışmaz mübarizə gedir. Gürcüstanda balanslı, praqmatik siyasət xəttini gürcü mənşəli rusiyalı milyarder Bidzina İva­nişvilinin qurucusu və faktiki olaraq qey­ri-rəsmi rəhbəri olduğu “Gürcü arzusu” partiyası həyata keçirir. Qərb demok­ratiyası tərəfdarları isə ölkənin üçüncü Prezidenti, hazırda doğma ölkəsində həbsdə olan Mixeil Saakaşvilinin adam­ları hesab olunur. 

Əlbəttə, əlahəzrət zaman kimin haq­lı, kimin haqsız olduğunu özü göstərə­cək. Fakt budur ki, “Gürcü arzusu” parti­yası artıq bir neçə dəfə ölkədə keçirilən seçkilərdə xalqdan mandat alaraq döv­ləti və hökuməti idarə edir. Rəqibləri hakimiyyəti onun əlindən seçkilər yolu ilə almaq istəyirlər, amma ala bilmirlər. Görünür, müdrik gürcü xalqı hazırkı dönəmdə öz xeyir və çıxarını yaxşı bilir. 

Bakı Dövlət Universitetinin professo­ru, politoloq Aydın İbrahimov bildirdi ki, bu gün Gürcüstanda iqtidar partiyasının formalaşdırdığı hökumət həm Qərblə, həm də Rusiya ilə əlaqələrini güclən­dirməyə çalışır və bu zaman balansı gözləyərək, mütəvazi siyasi xətt həyata keçirməyə cəhd edir. Lakin hökumətin Rusiya qarşısında göstərdiyi “reverans” (“təzim” ifadəsini də işlətmək olar) cə­miyyətdə birmənalı qarşılanmır. 

Gəlin qonşu ölkədə baş verən real hadisələrə qısa nəzər yetirək. Bu il mayın 10-da Rusiya Prezidenti Vladi­mir Putin Gürcüstan vətəndaşları üçün viza rejiminin ləğv edilməsi və iki ölkə arasında birbaşa aviaəlaqələrin bərpa olunması barədə fərman imzalayıb. Bu sənədə əsasən, Gürcüstan sakinləri mayın 15-dən etibarən üç ay müddətin­də heç bir vizaya ehtiyac olmadan Ru­siya ərazisində yaşaya və biznes fəaliy­yəti ilə məşğul ola bilərlər. 

Adi halda xoş məram kimi qəbul edilən bu jest Gürcüstan ictimaiyyətində etirazla qarşılanıb. Bunun əsas səbəbi isə budur ki, 2008-ci ilin avqustunda Rusiya beynəlxalq qanunları pozaraq, Gürcüstanın Cənubi Osetiya və Abxa­ziya vilayətlərini özünə ilhaq edib. Bun­dan sonra Gürcüstan MDB-dən çıxıb və şimal qonşusu ilə diplomatik əlaqələrinə son qoyub. 

Gürcüstan Prezidenti Salome Zura­bişvili dünən Rusiya dövlət başçısının imzaladığı sənədə münasibət bildirərək, bu addımı “təxribat” adlandırıb. Bildirib ki, Rusiya rəsmiləri daxili auditoriyanın gözündə Ukraynada üzləşdikləri ağır məğlubiyyəti bu yolla kompensasiya etməyə çalışırlar. Bu, həmçinin Avropa İttifaqının Rusiya Federasiyasına qarşı tətbiq etdiyi növbəti, 11-ci sanksiyalar paketinə cavabdır. 

S.Zurabişvili qeyd edib ki, rəsmi Tbi­lisi, öz növbəsində Rusiya vətəndaşla­rının Gürcüstan ərazisində vizasız 90 gündən çox qalmamaları üçün məhdu­diyyətlər tətbiq etməlidir: “Mən hökuməti ortaya birmənalı mövqe qoymağa səs­ləyirəm. Təcili olaraq Gürcüstanın Təh­lükəsizlik Şurasının fövqəladə iclasını çağırmaq və orada ruslar üçün üç aylıq viza rejiminin tətbiqi məsələsini müza­kirə etmək lazımdır”. 

Gürcüstan Prezidenti sonra deyib: “Nə qədər ki, Rusiya təcavüzkar siyasət yürüdür və bizim torpaqlarımızı azad etmir, bizə bu ölkə ilə nə viza rejiminin ləğv edilməsi, nə aviaəlaqələrin bərpa edilməsi lazımdır. Bizim Rusiyanın “hə­diyyələrinə” və “hansısa güzəştlərinə” ehtiyacımız yoxdur. Biz Avropadakı dostlarımızın dəstəklədikləri mövqedən geri çəkilməyəcəyik. Bu gün söhbət Gürcüstanın milli ləyaqətinin qorunma­sından gedir!” 

Gürcüstan parlamentinin “Xalqın xidmətçisi” fraksiyasının rəhbəri David Araxamiya isə Rusiya Prezidentinin hə­min fərmanını şərh edərkən bildirib ki, bu gün dünyada özünə hörmət edən heç bir dövlət Rusiya ilə əməkdaşlıq etmir. O, sonra istehza ilə aşağıdakı “tikanlı” sözləri deyib: “Əhsən! Səbirsiz­liklə larinin (milli valyutanın-red) rublla əvəz olunması xəbərini gözləyirəm. Bizi artıq heç bir şeylə təəccübləndirə bil­məzsiniz”.

Xatırladaq ki, bu ilin yanvarında ha­kim “Gürcü arzusu” partiyasının sədri İrakli Kobaxidze Gürcüstan ilə Rusiya arasında birbaşa aviaəlaqələrin bərpa olunmasının mümkünlüyü barədə bəya­nat verərkən, ABŞ və Avropa İttifaqı (Aİ) rəsmiləri bundan narahat olduqlarını bil­dirmiş, belə bir “yanlış addım” atılarsa, rəsmi Tbilisiyə sanksiyalar tətbiq edilə­cəyi barədə xəbərdarlıq etmişdilər. 

Bu məlumat Gürcüstanla bərabər, Rusiyanın hərbi təcavüzünə məruz qa­lan Ukrayna rəhbərliyini də qeyzləndir­mişdi. Bu ölkənin Xarici İşlər Nazirliyi bunu Rusiyanın “gürcü xalqına qarşı cəzasız qalan cinayətlərinin və ölkə ərazilərinin bir hissəsinin işğalı fonunda “təzim mübadiləsi” adlandırmışdı.

İki gün əvvəl isə Gürcüstanın altı aparıcı müxalifət partiyası hakim “Gürcü arzusu”nun xarici siyasət xəttini kəskin pisləyən birgə bəyanat qəbul ediblər. Yeri gəlmişkən, mətndə “Gürcü arzusu” partiyası qəsdən “Rusiya arzusu” adlan­dırılıb. 

Sənəddə deyilir ki, bəyanatı imza­layan altı aparıcı müxalifət partiyası hazırkı rejimin demokratik yolla dəyişdi­rilməsi üçün əlindən gələni edəcək. Əks təqdirdə, ölkəni beynəlxalq aləmdən təcrid və suverenliyin itirilməsi təhlükəsi gözləyir. Müxalifət hesab edir ki, “Gürcü arzusu” xalqın Avropaya və Avroatlan­tikaya inteqrasiya olunmaq arzularını zərbə altına qoyub. 

Gürcüstanın baş naziri İrakli Qari­başvili isə tamamilə başqa cür düşünür. O, əmindir ki, hökumət ölkəni ayaqda qalmaq, xalqın rifahını təmin etmək üçün bütün qonşularla, eləcə də Rusiya ilə sıx iqtisadi əlaqələrini bərpa etməli və bunu genişləndirməlidir. Baş nazi­rin fikrincə, Gürcüstanın milli maraqları başçılıq etdiyi hökumətdən praqmatik siyasət yürütməyi tələb edir və xalqdan mandat alan hökumət bunu edir. 

İ.Qaribaşvili jurnalistlərə müsahibə­sində Gürcüstan hakimiyyətindən “de­mokratik dəyərlərə sədaqət” tələb edən Qərbin rəsmi Tbilisiyə münasibətdə yürütdüyü siyasəti “riyakar” adlandırıb: “Qərb Gürcüstana qarşı siyasətində 2008-ci ildə necə olubsa, bu gün də hə­min xətti davam etdirir. Rusiya-Gürcüs­tan müharibəsindən 15 il ötməsinə bax­mayaraq hələ də Aİ tərəfindən Rusiyaya qarşı sanksiyalar tətbiq olunmayıb”. 

Gürcüstan hökumətinin başçısı so­ruşur ki, son on ildə Aİ Rusiyadan 2,5 trilyon dollarlıq mal alıb. Təkcə ötən il Avropa Rusiyadan 300 milyard dollar həcmində enerji məhsulları idxal edib. Baş nazir sonra deyib: “Ukraynada mü­haribə başlayıb, orada çətinliklər yara­nıb, bizi də bu münaqişəyə cəlb etmək, şəhərlərimizi bombalamaq, torpaqları­mızı ağır döyüş meydanına çevirmək istəyirlər. Mən qərbli dostlarımda gö­rüşən zaman deyirəm ki, siz bizdən Rusiya ilə ticarəti dayandırmağı tələb edirsiniz. Amma, özünüz bunu etmirsi­niz. Bu nə məntiqdir?!”

Bəli, Gürcüstanın ictimai-siyasi hə­yatında qütbləşmə güclənib. Xüsusilə M.Saakaşvilinin həbsdən azad edil­məməsi ilə bağlı kəskin fikir ayrılıqları mövcuddur. Bütün bunlar ölkənin gələ­cəyi ilə bağlı iki yoldan – balanslı, praq­matik, yaxud qərbpərəst siyasətdən birini seçməyi zəruri edir. Nə qədər ki, Gürcüstan bu dilemmanı həll etməyib, cəmiyyətdə qütbləşmə və narazılıqlar davam edəcək. 

Məsaim ABDULLAYEV, 

“Xalq qəzeti”