Əldə etdiyimiz məlumata görə, bu günədək 585 erməni əsilli şəxsin aksiyanın təşkil olunduğu ərazidən humanitar məqsədlə istifadəsinə şərait yaradılıb. Onlar aksiyanın təşkil olunduğu ərazidən istifadə zamanı Rusiya sülhməramlılarına və Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinə (BQXK) məxsus avtomobillərdən yararlanıblar. İndiyədək ərazidən ümumilikdə 3000-dək avtomobilin keçidi təmin olunub.
Azərbaycan tərəfi dəfələrlə bəyan edib ki, Laçın yolundan istifadə qanuni və şəffaf olmalıdır. Bu yoldan sui-istifadə hallarına yol verilməməlidir. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin qərarı ilə bağlı bəyanatına dair şərhində deyilir ki, Azərbaycan Laçın yolunun başlanğıcında sərhəd nəzarət keçid məntəqəsi yaradılması barədə təkliflə çıxış edib: “Bu təklif Azərbaycanla Ermənistan arasında postmünaqişə normallaşma prosesi çərçivəsində Laçın yolu üzrə şəffaf mexanizm və etimad quruculuğu tədbiri kimi beynəlxalq tərəfdaşlar tərəfindən də müsbət qarşılanıb. Lakin Ermənistanın bu təklifdən heç bir əsas gətirmədən imtina etməsi Ermənistanın Laçın yolunda şəffaflıqda maraqlı olmadığını və sui-istifadə hallarını davam etdirmək niyyətinin göstəricisidir”.
Laçın-Xankəndi yolunda keçirilən etiraz aksiyası ilə əlaqədar Milli Məclisin deputatı Vahid Əhmədov parlamentin plenar iclasında çıxışı zamanı deyib ki, Azərbaycan Laçın yolunda gömrük-sərhəd buraxılış məntəqəsi yaratmalıdır. Deputatın sözlərinə görə, bir neçə gün bundan əvvəl atəşkəs 15 dəfə pozuldu: “O cümlədən Sədərək, Şuşa və Kəlbəcərə atəş açıldı. Problem kifayət qədər ciddiləşib. Ona görə də Laçın yolunda nəzarət mexanizmini həyata keçirmək üçün Rusiya ilə danışıqları daha da intensivləşdirmək lazımdır. Bizim Laçın yolunda gömrük-sərhəd buraxılış məntəqəmiz olmalıdır. Bununla həmin yoldan Qarabağ ərazisinə silah-sursatın çatdırılmasının qarşısını ala bilərik. Çünki bu gün də ərazidə qeyri-qanuni erməni silahlı birləşmələri var. Vəziyyətin getdikcə kritik hal alacağı gözləniləndir”.
Milli Məclisin deputatı Ramin Məmmədov “İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında Beynəlxalq Konvensiya”nın tətbiqi ilə bağlı məhkəmə işləri üzrə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi 22 fevral 2023-cü il tarixli qərarını açqlayarkən bildirib ki, Azərbaycan öz öhdəliklərinə sadiqdir. Eyni zamanda Laçın yolunda ekofəalların aksiyasının, guya, Azərbaycan hökuməti tərəfindən dəstəkləndiyinə dair Ermənistan tərəfinin iddiası təmin edilməyib.
Deputat hesab edir ki, Ermənistan bütün vasitələrə əl ataraq regionda vəziyyətin sabitləşməsinə yönəlmiş təşəbbüslərə mane olmağa çalışır: “Ermənistanın atdığı addımlar, bu ölkənin rəsmi şəxslərinin verdiyi bəyanatlar göstərir ki, sülh sazişinin imzalanmasını mümkün qədər ləngitməyə çalışırlar. Azərbaycanın Laçın yolunda şəffaflığın təmin olunması ilə bağlı irəli sürdüyü təkliflərin İrəvan tərəfindən qəbul edilməməsi də məhz bu mövqeyin nəticəsidir. Azərbaycan sərhəd nəzarət-buraxılış məntəqəsinin qurulması təklifi ilə çıxış etmişdi. Lakin Ermənistan bu təklifin qəbuledilməz olduğunu bildirdi. Əgər həqiqətən Laçın yolu Ermənistan tərəfindən yalnız dinc məqsədlərlə istifadə edilirsə, o zaman nəzarət-buraxılış məntəqəsinin qurulmasına etiraz hansı məntiqə əsaslanır?”.
Ekoaksiyanın 76-cı günündə nəqliyyat vasitələrinin ərazidən maneəsiz hərəkət etməsi bir daha aksiyanın məramının dinc olduğunu nümayiş etdirir. Dünən gün ərzində aksiya keçirilən yolda Rusiya sülhməramlılarına və Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinə məxsus, ümumilikdə, 60-dan çox humanitar təyinatlı avtomobilin keçidinə şərait yaradılıb. Aksiya ərazisindən maneəsiz keçid bir daha göstərir ki, Ermənistanın blokada ilə bağlı səsləndirdiyi iddialar yalandır. Laçın–Xankəndi yolu bütün humanitar məqsədli maşınlar və mülki şəxslər üçün açıqdır.
***
Laçın şəhərində Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində məsələlərin mərkəzləşdirilmiş qaydada həlli ilə bağlı yaradılmış Əlaqələndirmə Qərargahının İdarələrarası Mərkəzinin nəzdində fəaliyyət göstərən ekoloji məsələlər üzrə işçi qrupunun iclası keçirilib. Laçın rayonunun ekoloji durumu müzakirə olunub, bu sahədə atılacaq addımlar barədə fikir mübadiləsi aparılıb. Tədbirdən əvvəl işçi qrupun üzvlərinin iştirakı ilə Laçın rayonunun Sus kəndi ərazisində Həkəri çayına forel balıqları buraxılıb.
Rizvan FİKRƏTOĞLU, “Xalq qəzeti”