“Azərbaycan Respublikasında baramaçılığın və ipəkçiliyin inkişafına dair 2018–2025-ci illər üçün Dövlət Proqramı” var. Ölkə Prezidentinin 2017-ci il 27 noyabr tarixli sərəncamı ilə təsdiq olunmuş bu mühüm sənədə əsasən, 2025-ci ilə kimi yaş barama istehsalının həcmini 6 min tona çatdırmaq nəzərdə tutulur.
Əslində bu göstəriciyə çatmaq tamamilə realdır. Çünki ötən əsrin 70-80-ci illərində Azərbaycanda bol barama yetişdirilirdi. Belə ki, yaş barama istehsalı 1970-ci ildə 3,7 min, 1975-ci ildə 4,4 min, 1980-ci ildə 5 min, 1985-ci ildə isə 5,5 min tona çatmışdı. Lakin sonralar vacib sahəyə lazımi diqqət yetirilmədiyindən vəziyyət ilbəil pisləşdi. Bu geriləmə nəticəsində 1992-ci ildən etibarən yaş barama istehsalı azaldı və 2015-ci ildə ölkədə cəmi 236 kiloqram yaş barama istehsal edildi.
Artıq bir neçə ildir ki, Azərbaycanın əksər rayonlarında baramaçılığa diqqət və maraq nəzərəçarpacaq dərəcədə artıb. Ölkə Prezidentinin baramaçılıqla məşğul olan fermerlərə, ayrı-ayrı baramayetişdirənlərə xüsusi qayğısı, bir sıra stimullaşdırma tədbirləri, maddi və mənəvi həvəsləndirmə amilləri vəziyyəti kökündən yaxşılaşdırıb. Məsələn, kümçülərlə imzalanan müqavilələrə əsasən, istehsal olunmuş yaş barama bu ildən 5 manata təhvil alınacaq, dövlət isə istehsal olunan hər kiloqram yaş baramaya görə kümçülərə 6 manat subsidiya ödəyəcək.
Rayon icra hakimiyyətlərinin də baramaçılara diqqəti artıb. Bu işlə məşğul olmaq istəyənlərə yerlərin ayrılması, lazımi köməyin göstərilməsi, vaxtaşırı olaraq onların problemləri ilə maraqlanmaq, yetişdirmənin gedişi ilə tez-tez yerində tanış olmaq, onları həvəsləndirmək və əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsi sahəsində təbliğat-izahat işini yaxşılaşdırmaq istiqamətində aparılan işlər diqqət çəkir.
Respublikamızın Qərb bölgəsində də vəziyyət ilbəil yaxşılaşır. Doğrudur, keçən il bəzi rayonlarda ümumu geriləmə oldu ki, bunun da obyektiv və subyektiv səbəbləri var. Lakin bu il yaxşı məhsulun əldə olunması gözlənilir.
ŞƏMKİR
Ölkədə baramaçılığın inkişafı şəmkirli kümçülərin bu sahəyə marağını əməlli-başlı artırıb. Kənd təsərrüfatının yüksək gəlir gətirən sahələrindən olan baramaçılığın əvvəlki şöhrətini qaytarmaq üçün dövlət başçısının tapşırığına əsasən ölkənin bütün bölgələrində olduğu kimi, Şəmkir rayonunda da bu sahəyə ciddi diqqət göstərilir və baramaçılığın inkişafına dair tapşırıqlarının icrası ciddi nəzarətdə saxlanılır.
Rayonda ənənəvi təsərrüfat sahələrindən olan baramaçılığın uzun fasilədən sonra bərpa edilməsi şəmkirli kümçülərin bu sahəyə marağını artırıb. Ötən il əldə edilən yüksək məhsuldarlığın verdiyi bəhrə kümçüləri daha çox məhsul istehsal etməyə sövq edib.
Bu il Şəmkirin 36 kənd və qəsəbəsində ipəkqurdları bəslənilir. Bunun üçün yerli kümçlərə 270 qutu baramaqurdu paylanılıb.
Kümçülər deyirlər ki, hər il rayonda ipəkqurdunun saxlanma şəraitinin yaxşılaşdırılması və yem bazasının gücləndirilməsi daha yaxşı məhsul əldə etməyə imkan yaradır.
Rayon icra hakimiyyətindən bildirdilər ki, ipəkçiliyin inkişafına dövlət dəstəyinin gücləndirilməsi Şəmkir rayonunda da ənənəvi sahələrdən olan baramaçılığın dirçəldilməsinə öz müsbət təsirini göstərməkdədir və son zamanlarda rayonda barama bəsləmək istəyənlər arasında gənc ailələrin sayı xeyli çoxalıb.
TOVUZ
Bu günlərdə rayon icra hakimiyyətinin başçısı Məmməd Məmmədov kəndlərdə ipəkqurdu yetişdirən kümçülərlə görüşüb.
Rayonun Aşağı Öysüzlü, Cəlilli, Qaraxanlı, Xatınlı və Qədirli kəndlərində kümxanalarda barama yetişdirilməsinin mövcud vəziyyəti ilə maraqlanan icra hakimiyyətinin başçısına məlumat veriblər ki, hazırda mövcud yem potensialından səmərəli istifadə olunur və bu il nəzərdə tutulduğundan daha çox məhsul əldə ediləcəkdir. Baramaçılığa göstərilən diqqət və qayğıya görə ölkə Prezidenti İlham Əliyevə minnətdarlıqlarını ifadə edən kümçülər, respublikada ipəkçiliyin inkişafı ilə bağlı həyata keçirilən tədbirlərin bu sahəyə olan marağı xeyli artırdığını vurğulayıblar.
Qeyd etmək lazımdır ki, cari ildə rayonda 55 nəfər kümçüyə 170 qutu tut ipəkqurdu paylanmışdır. Rayon ərazisində bu il ümumilikdə 6 min 800 kiloqram yaş barama tədarük edilməsi planlaşdırılır. Bu isə 2015-ci ildə bütövlükdə respublika üzrə istehsal olunan baramadan təxminən 30 dəfə çoxdur.
QAZAX
Rayonda gəlirli sahələrdən olan baramaçılığın inkişafı istiqamətində mühüm addımlar atılır. Burada baramaçılığın keçmiş şöhrətinin qaytarılması istiqamətində məqsədyönlü işlər görülür, ipəkçiliyin müasir infrastrukturu yaradılır, yeni tut bağları salınır.
Artıq səkkizinci ildir ki, Qazaxda ipəkqurdu bəslənilir. Cari ilin barama mövsümü üçün kümçülər tərəfindən 3 min 200 kiloqram yaş baramanın istehsalı nəzərdə tutulub. İkinci Şıxlı, Birinci Şıxlı, Yuxarı Salahlı, Aslanbəyli, Kəmərli, Qaymaqlı, Aşağı Salahlı, Orta Salahlı, Kosalar, Hüseynbəyli, Çaylı, Daş Salahlı, Xanlıqlar, Alpout, Dəmirçilər, Cəfərli kəndləri üzrə barama yetişdirən kümçülərə 80 qutu ipəkqurdu toxumu təhvil verilib.
Rayon icra hakimiyyətinin, Qazax Dövlət Aqrar İnkişaf Mərkəzinin rəhbərliyi və digər məsul işçiləri baramaçılarla tez-tez görüşür, onların problemləri ilə maraqlanır, öz köməklərini əsirgəmirlər.
Hiss olunur ki, rayonda ipəkqurdu toxumu paylanılmış Daş Salahlı, Orta Salahlı, Aşağı Salahlı, Kosalar, Hüseynbəyli, Alpout, Çaylı və digər kəndlərdə bu il yaxşı məhsul əldə ediləcəkdir.
Hamlet QASIMOV,
“Xalq qəzeti”nin bölgə müxbiri