“Səlib yürüşləri”nin üzərindən neçə əsr keçsə də, sanki Avropa onun ab-havasından ayıla bilmir. Hazırda “köhnə qitə”nin ermənipərəstliyinə tipik xristian təəssübkeşliyi demək mümkündür. Nəzərə alaq ki, tarixi “səlib yürüşləri”ndə əsl məqsədin maskalanmasında din bir növ vasitəyə çevrilmişdi. Məqsəd Şərqin zəngin torpaqlarını ələ keçirmək, asan yolla varlanmaq idi. 

Hay avantürizmi İsa peyğəmbərin, (ə.s.), guya, erməni kimliyinə dair çü­rüklüyə baş vurmaqdadır. Belə getsə, bu avantürizm naminə təəssübkeşliyin hazırkı motivinə xristian dini peyğəm­bərinin qəbrinin Qüdsdə yox, Ermə­nistanda olduğu sərsəmliyi də daxil ola bilər. Hətta mövcud xüsusda Qara­bağın da ortaya atılması mümkündür. Hələlik bu “dərinliyə” gedilməsə də, vurğulanmalı bəzi məqamlar var. Bu məqamları incələdikdə isə bir nəticəyə gəlmək mümkündür – erməni avantü­rizmi ilə bağlı Avropada yaşananlar, necə deyərlər, Fransanın yastığının altından çıxır. Sonda bunun üzərinə qayıdacağıq. Hələlik isə...

Bəli, hazırda Avropa nəyin baha­sına olursa-olsun erməni avantürizmi­nin müdafiəsinə qalxıb. Bu “məqsədlə” beynəlxalq hüququn bütün norma və prinsiplərinə aşkar etinasızlıq müşahidə edilməkdədir. Azərbaycanın öz dövlət su­verenliyini bərpa etməsi, sanki dərd olub keçib bəzi Avropa ölkələrinin canına. İn­diki halda, söhbət Avstriya Parlamentinin ölkəmizin Qarabağda sentyabrın 19-da başlatdığı və cəmi 23 saat 43 dəqiqə da­vam etmiş lokal xarakterli antiterror təd­birlərini pisləyən qətnaməsindən gedir. Əlbəttə, başlanğıcda “səlib yürüşü” mən­tiqinə əsaslandığımız üçün deyə bilərik ki, Avstriya tək deyil. Yəni, Qərbdə Azər­baycanla Ermənistan arasındakı mövcud vəziyyətə, antiterror tədbirlərinin mahiy­yətinə və nəticəsinə ədalətlə yanaşma­maq aşkar tendensiya halını almaqdadır.

Avstriya Parlamentinin qətnaməsinin başlıca qayəsini Azərbaycanın sözüge­dən antiterror tədbirlərindən sonra böl­gənin erməni əhalisinin ərazidən köçünü etnik təmizləmə kimi qələmə vermək təş­kil edib. Sənəddə “Dağlıq Qarabağ xalqı” ifadəsi işlənir. Bu, adi məsələ deyil. Mə­lum olduğu kimi, Ermənistan və havadar­ları Qarabağ ermənilərinə münasibətdə məhz belə terminlərdən istifadəyə baş vurmaqdadırlar. Onları xalq kimi görür­lər. Əlbəttə, heç kəs soruşmur ki, bu cür ritorikaya üstünlük verərkən, gündəmə gətirilən 100 minlik say xalq adına iddia edə bilərmi? Əlbəttə, iddia edə bilməz. Qarabağ erməniləri yalnız etniklərdir. Et­niklərin xalq olaraq təqdimatında məqsəd isə bəllidir. Hər halda, “Dağlıq Qarabağ” ifadəsinin işlənilməsi də təsadüf sayıla bilməz. Bəzi Avropa ölkələri xalqın öz dövlətinin olduğuna dair subliminal me­saj verirlər. Nəticə etibarilə separatçılı­ğa dəstək yolu tutur, belə mənfur əmələ haqq qazandırırlar. Qərb dairələri tərə­findən Azərbaycanı "etnik təmizləmə" siyasəti həyata keçirən ölkə kimi təqdim etmək cəhdləri həmin “haqqa” saxta icti­mai-siyasi məzmun vermək məramından qaynaqlanmaqdadır.

Avstriya Parlamentinin qətnamə­sində “bütün beynəlxalq platformalar­da və ikitərəfli danışıqlar çərçivəsində Azərbaycanın 100 mindən çox (?) etnik erməninin Dağlıq Qarabağdan kütlə­vi şəkildə köçməsinə səbəb olan hərbi hərəkətlərini pisləmək” çağırışı yer alır. Sənəddə bildirilir ki, bölgədə qalan et­nik ermənilərin, eləcə də ora qayıtmaq istəyənlərin hüquqlarının qorunması zə­ruridir, Beynəlxalq Ədalət Məhkəmənin Laçın dəhlizi boyunca sərbəst hərəkətlə bağlı qətnamələrinin icrası vacibdir, ha­belə Avstriya hökuməti beynəlxalq huma­nitar təşkilatların Qarabağa sərbəst və maneəsiz çıxışının təmin olunmasında, regionda mədəni dəyərlərin və kilsələrin qorunmasında iştirak etməlidir. Ən əsa­sı isə humanitar vəziyyəti sabitləşdir­mək üçün Ermənistana lazımi vəsaitin verilməsi şərtdir. Yeri gəlmişkən, onu da deyək ki, Ermənistana Avropadan ardıcıl maliyyə yardımları göstərilir. Bu təəssüb-keşlik “xəttinə” ölkənin silahlandırılması istiqamətində atılan addımları da əlavə etmək yerinə düşər. Avropa İttifaqının bu ölkədəki hərbiləşmiş missiyasının müd­dətinin uzadılması ehtimalının yüksəkliyi, Nikol Paşinyan başda olmaqla, Ermənis­tan rəsmilərinə edilən siyasi reveranslar isə Qərbin ikiüzlülüyündə, ikili standartla­rında və riyakarlığında heç bir şübhə yeri qoymur. 

Ümumən, Avropa dövlətləri san­ki tutuquşu kimi erməni avantürizminin irəli sürdüyü tezisləri təkrarlamaqdadır­lar. Fransa və Almaniya kimi ölkələrlə hər şey məlumdur. Onlar aşkar ermə­nipərəst mövqedədirlər. Elə son günlər aktivlik göstərən Niderlandı da bu sıraya qoşmaq olar. Ancaq, belə demək müm­künsə, ermənipərəstlik trendinə qoşulan­lar sırasında İspaniya da var. 

Məlum olduğu kimi, İspaniya Senatı oktyabrın 17-də keçirdiyi iclasında an­ti-Azərbaycan mövqe tutub. Senat bildirib ki, “Azərbaycanın həyata keçirdiyi, regio­nal təhlükəsizlik və sabitliyə təhlükə yara­dan əsassız hərbi əməliyyatları qətiyyətlə pisləyir”. Maraqlıdır ki, Ermənistan haki­miyyəti özünə lazım olanda Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderlərinin 10 no­yabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli Bəyanatını rəhbər tutur. Digər hallarda isə həmin sənədə, ümumən Rusiyanın tənzimləmə prosesindəki roluna biganə yanaşır. Eyni “dəst-xətt” Avropaya da təsirini göstər­məkdədir. 

Diqqət yetirək, İspaniya Senatı bil­dirir ki, Azərbaycan üçtərəfli Bəyanatın icrasından imtina yolunu tutub və guya, bunun ən mühüm göstəricisi lokal xarak­terli antiterror tədbirləridir. Əlbəttə, ispan­lar da fransızlar, almanlar və avstriyalılar kimi, həmin antiterror tədbirlərinin hansı zərurətdən meydana çıxdığına diqqət yetirmirlər. Qətiyyən fərqinə varmırlar ki, sərt addımların atılmasına səbəb Er­mənistanın üçtərəfli Bəyanatın şərtlərinə əməl etməməsi və Qarabağda separatçı­lığı saxlamaq üçün göstərdiyi dirəniş idi. 

Bəli, İspaniya Senatı məsələnin fərqinə varmır və vurğulayır ki, Azər­baycan hökuməti BMT-nin “Soyqırımı cinayətinin qarşısının alınması və cəza­landırılması haqqında” Konvensiyasını ratifikasiya edib və buna görə də hərbi əməliyyatları dərhal dayandırmalıdır. Gö­rünür, ispanlar məsələdən tam məlumat­sızdırlar. Məlumatlı olsaydılar, özlərinin bəyanatlarına bu müddəanı daxil etməz­dilər. İspaniya Senatının hələ xəbəri yox­dur ki, Qarabağda artıq bir aydır silahlı qarşıdurma dayanıb. Digər yandan, necə deyərlər, xoruzun quyruğu da görünmək­dədir. Senatın bəyanatında İspaniyada yaşayan erməni icması ilə həmrəylik ifadə olunub. O boyda tarixi ənənələrə malik dövlətin nəyin əsirinə çevrildiyi göz önündədir. Həqiqətən, ortada rəzil və miskin durum var.

İspaniya Senatının qəbul etdiyi an­ti-Azərbaycan motivli sənəddəki daha bir rəzillik ondan ibarətdir ki, orada bey­nəlxalq müşahidəçilərin və humanitar yardımların bölgəyə buraxılması tələb olunur. Əlbəttə, demək istəmirik ki, Qara­bağ Azərbaycanın elə Ermənistanın özü tərəfindən də qəbul edilmiş ərazisidir. Bunu vurğulamağa ehtiyac yoxdur. Çünki avropalılar əllərində klassik “şparqalka”­ları tutublar və onların təfəkkürləri üçün dünyaya, o cümlədən, Cənubi Qafqaza baxış məhz həmin erməni mətnləri olan yarımçıq qeydlərdən o tərəfə keçmir. Yəni, dünyaya makaron deşiyindən bax­maq ispanlar üçün də xarakterikdir. Baş­lıca məqam bəyanatda “humanitar yar­dımların regiona buraxılması” məntiqinin işə salınmasıdır. Görəsən, söhbət hansı humanitar yardımdan gedir? Axı, Qara­bağda beş-altı erməni qalıb. Belə qənaət yaranır ki, İspaniya Senatı əvvəlki, yəni Laçın yolu ilə bağlı Ermənistanın qaldır­dığı humanitar fəlakət şousu zamanında hazırladığı bəyanatla indikini səhv salıb. Ancaq hansı dövlət səhv salsa da, İspa­niyanın ümumən belə davranmağa əsası yoxdur. Çünki ölkənin etnik separatizm­dən əziyyət çəkdiyi göz önündədir. Çox uzağa getməyək, 2017-ci ildə Kataloni­yada keçirilən müstəqillik referendumu zamanı baş vermiş hadisələri xatırlayaq. O zaman ölkənin parçalanması məsələsi gündəmə gəlmişdi. Görəsən, Krallıq bun­dan niyə nəticə çıxarmır?

***

Bəli, Avropa institutlarını, eləcə də ali qanunverici orqanlarını Ermənistanın taleyi qətiyyən maraqlandırmır. Əslində, məsələyə bu prizmadan yanaşsaq, əv­vəldə haqqında söz açdığımız “səlib yü­rüşləri” məntiqi bir o qədər yerinə düşmür. Avropalıların hazırkı kortəbii köklənişində Ermənistanın xristian, Azərbaycanın isə müsəlman dövləti olması anlayışı aktu­allığını qorusa da, kosmopolitlər sürüsü böyük ölçüdə lokal maraqların əsirinə çevrilmiş durumdadırlar. Əvvəldə də vurğuladığımız kimi, lokal maraq daşı­yıcısı Fransadır. Heç şübhəsiz, hazırda “köhnə qitə”nin ermənipərəstlik nəbzini döyündürən Parisdir. Fransanın buyru­ğu ilə oturub-dururlar bu nəbzin vurması naminə alətlərə çevriliblər. İndilik alətlər Almaniya, Niderland, Avstriya və İspa­niyadır. Görəsən, növbədə daha hansı dövlət var?

Sonda bir məqamı da vurğulayaq ki, indiki anti-Azərbaycan dalğası bizə ta­nışdır. 44 günlük müharibə zamanı da belə olmuşdu, Azərbaycan Laçın yolu müstəvisində qətiyyətli tədbirlər görəndə və ərazidə sərhəd nəzarəti tətbiq edən­də də. Zaman keçdikcə ermənipərəst­lərin köplərinin alındığını da görmüşük. Yəni, heç bir halda belə yaramazlıqlar Azərbaycan dövlətini tutduğu haqlı yol­dan döndərə bilməz. Bir atalar misalın­da deyildiyi kimi, it hürər, karvan keçər. Sadəcə, obrazlı desək, karvan yolunun üstündə hürən itləri yadda saxlayacaq və zamanı gəldikcə onların hər birinə yerini göstərəcəkdir. 

Ə.CAHANGİROĞLU
XQ