İlham Əliyev bunu Emmanuel Makronun diqqətinə bir daha çatdırdı
Fransa Azərbaycanın daxili işlərinə kobud formada qarışmaqda davam edir. Demək olar ki, hər gün Parisdən ölkəmizə böhtanlar yağdırılır. Qarabağdakı situasiyanı, guya, nizamlamaq üçün hansısa çağırışlar edilir. Əslində isə Ermənistan–Azərbaycan münasibətlərini daha da qızışdıracaq müxtəlif təxribatçı addımlar atılır.
Növbəti belə addım Paris başda olmaqla Fransanın bir sıra region və departamentləri rəhbərlərinin Qarabağa “humanitar yardım” aparan avtomobil karvanını müşayiət etmələri üçün Ermənistana gəlmələridir. Dəstəyə Paris meri Ann İdalqo başçılıq edir. Qeyd edək ki, karvana 10 ədəd TIR daxildir. Onlar avqustun 30-da səhər saatlarında Ermənistan hökumətinin binası qarşısından Azərbaycan sərhədinə doğru yola düşüblər. Günortaya yaxın yük avtomobilləri sərhədə çatıb. Burada onlar bir ay öncə Ermənistandan göndərilmiş “Spayka” şirkətinə məxsus TIR-ların arxasında “lövbər salıblar”.
Konvoyla birgə minik avtomobillərində hərəkət edənlər arasında Parisin meri Ann İdalqo və digər regionların rəhbərləri var. Onlar yolda maşınlardan düşərək foto çəkdiriblər. A.İdalqo fotonu “X” sosial şəbəkəsində yerləşdirərək yazıb: “Mən Parisin və digər icmaların seçilmiş rəsmi şəxsləri ilə Ermənistandayam. Doqquz ay ərzində 120 min (?) “Artsax” ermənisi, o cümlədən 30 min (?) uşaq təcrid edilib, ac qalıb, hər şeydən məhrum olunub. Bu “humanitar fəlakət”lə üzləşdiyimiz üçün biz onlara təcili yardım göstəririk. Vaxt tükənir”.
Sonra isə nümayəndə heyəti Gorus şəhərinə gəlib. Burada onları ermənilərin “Sünik” adlandırdıqları tarixi Azərbaycan torpağı olan Zəngəzurun qubernatoru Robert Qukasyan qarşılayıb. Daha sonra fransızlar geniş mətbuat konfransı keçiriblər. Qarabağdakı separatçı rejimin “qlavar”ı Arayik Arutyunyan videokonfrans vasitəsilə onlara qoşulub. Azərbaycan əleyhinə bir yerə cəmləşən bu dəstə xislətlərinə uyğun olaraq “soyqırımı, etnik təmizləmə” kimi ifadələrdən istifadə edərək ölkəmizi ləkələməyə çalışıblar.
Ancaq fransızların bu təxribatçı addımı hayların heç də hamısı tərəfindən rəğbətlə qarşılanmayıb. Məsələn, qondarma rejimin Vitali Balasanyanın rəhbəri olduğu müxalifətçi “ədalət” partiyasından olan “deputatı” Metakse Akopyan deyib ki, Fransa rəsmiləri onların hissləri ilə oynayır. O, əmin olduğunu bildirib ki, Fransanın göndərdiyi yüklər Qarabağa buraxılmayacaq: “Həmin yükləri göndərənlər çox gözəl başa düşürlər ki, onlar sonsuza qədər orada (Azərbaycan sərhədində-S.H.) qalacaq. Bu gün onlar bizim hisslərimizlə oynayırlar”. Akopyan Azərbaycanın heç bir halda Fransadan göndərilən yüklərin sərhəddən keçməsinə icazə verməyəcəyini söyləyib.
***
Regiondakı vəziyyət, Ağdam–Xankəndi və Laçın–Xankəndi yollarının açılması məsələsi avqustun 29-da Fransa Prezidenti Emmanuel Makron və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev arasında baş tutmuş telefon danışığı zamanı müzakirə olunub.
Dövlətimizin başçısı bildirib ki, Ağdam-Xankəndi yolunun istifadəsinə məqsədyönlü şəkildə Ermənistan və onun Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yaratdığı və dəstəklədiyi qondarma rejim tərəfindən süni əngəllərdən siyasi manipulyasiya məqsədilə istifadə edilir.
Azərbaycan Prezidenti qeyd edib ki, Ermənistan və qondarma rejim Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinin vasitəçiliyi ilə Ağdam–Xankəndi yolu ilə yüklərin daşınması barədə əldə olunmuş ilkin razılaşmadan imtina edib. Həmçinin Ermənistan rəhbərliyi Azərbaycan tərəfi ilə razılaşdırmadan dövlət sərhədi istiqamətində humanitar təyinatlı olduğunu iddia etdiyi yüklər gətirib ki, burada məqsəd siyasi möhtəkirlikdir.
Dövlətimizin başçısı Azərbaycanın Qarabağın erməni əhalisinin təmsilçilərinin reinteqrasiya məsələlərini müzakirə etmək üçün paytaxt Bakıya və Azərbaycanın digər şəhərlərinə dəvət etdiyini, ancaq onların bundan da imtina etdiklərini və məqsədyönlü şəkildə vəziyyətin, guya, humanitar gərginlik xarakteri daşıdığını təqdim etməyə çalışdıqlarını bildirib. Prezident İlham Əliyev qeyd edib ki, Ağdam-Xankəndi yolu açıldıqdan sonra Azərbaycanın gömrük və sərhəd rejimi qaydalarına riayət etməklə Laçın–Xankəndi yolundan istifadə edilə bilər.
Eyni zamanda, Prezident İlham Əliyev avqustun 29-da Azərbaycan Qızıl Aypara Cəmiyyətinin xətti ilə həmin əraziyə ərzaq yüklərinin çatdırılması üçün avtomobil karvanının yola düşdüyünü qeyd edib.
Prezident Emmanuel Makron vəziyyətin sabitləşdirilməsi və mövcud gərginliyin aradan qaldırılması üçün Fransanın da öz tərəfindən töhfə verməyə hazır olduğunu bildirib. O, Fransanın və Azərbaycanın aidiyyəti qurumlarının təmaslarının davamlı olmasını təklif edib.
Dövlətimizin başçısının da qeyd etdiyi kimi, Ermənistan və onun Qarabağda yaratdığı qondarma rejim Ağdam–Xankəndi yolunun istifadəsinə imkan vermir. Əgər belə olmasaydı avqustun 29-da Bakıdan 40 tona yaxın un yüklənmiş yardım karvanı Xankəndinin 20 kilometrliyində ilişib qalmazdı. Əslində, separatçılar bununla Qarabağda heç bir “humanitar böhran”ın baş vermədiyini etiraf etmiş olurlar. Qondarma rejimə bağlı Əsgəran administrasiyasının rəhbəri Hamlet Apresyan Bakıdan karvanın yola düşdüyü gün Rusiya sülh-məramlı qüvvələrinin nümayəndələrindən biri ilə görüşüb. Bundan sonra erməni separatçıları yardım karvanının qarşısını almaq üçün Ağdam-Xankəndi yoluna toplaşıblar.
***
Digər tərəfdən, bu, bir həqiqətdir ki, Ermənistan və qondarma rejim Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinin vasitəçiliyi ilə Ağdam–Xankəndi yolu ilə yüklərin daşınması barədə əldə olunmuş ilkin razılaşmadan imtina edib. Qarabağ ermənilərinin əldə olunmuş ilkin razılaşmaları pozması ilə bağlı Caliber.az-ın təqdim etdiyi təfərrüatlar maraq doğurur. Sayt mötəbər mənbələrin məlumatına istinadən yazır ki, Qarabağ erməniləri əvvəllər əldə olunmuş razılaşmalardan bilərəkdən imtina ediblər.
Belə ki, avqustun 5-də azərbaycanlılar və ermənilər Yevlaxda görüşmək barədə razılığa gəliblər. Lakin tezliklə Qarabağ ermənilərinin nümayəndələri hərbi cinayətkar Vaqif Xaçatryanın saxlanılması bəhanəsi ilə Yevlaxa gəlməkdən və müzakirədən imtina ediblər.
Bundan əlavə, avqust ayı ərzində daha iki dəfə görüş keçirmək üçün razılıq əldə olunub. Lakin Qarabağ erməniləri onlardan da yayınıblar. Görüşdə Qarabağ ermənilərini əslən Xankəndi şəhərindən olan (sayt xatırladır ki, Bakı dəfələrlə göndərilmiş müxtəlif ünsürlərlə deyil, yalnız yerli sakinlərlə dialoq aparacağını bəyan edib) “parlament”in sabiq “sədri” Artur Tovmasyan təmsil etməli idi. Amma o, son anda əlaqə saxlamaqdan imtina edib.
Sonra avqustun 16-da Bərdədə və ya Yevlaxda görüş planlaşdırılıb. Bu görüş də qarşı tərəfin mövqeyi üzündən baş tutmayıb.
Daha sonra görüşün yeni tarixləri müəyyən olunub: 29 və ya 30 avqust. Üstəlik, Bakı ermənilərin “uzağa getməməsi” üçün onları Ağdamda qarşılamağa razılaşıb. Amma ən son anda ermənilər bu görüşdən də imtina ediblər.
Beləliklə, Qarabağ ermənilərinin nümayəndələri təxribat törədərək bir ay ərzində 5 dəfə əldə olunmuş razılaşmanı pozublar.
Bu isə onların əsl məqsədinin azərbaycanlılarla dialoq yox, vaxtı süni şəkildə uzatmaq olduğundan xəbər verir. Bununla belə, burada bizim üçün təəccüblü heç nə yoxdur. Ermənilərin bu hiyləgər üsulları bizə yaxşı məlumdur. Ancaq haylar bu hiyləgər gedişlərin sonunun onlar üçün yaxşı nəticələnməyəcəyini bilməlidirlər. Avqustun 26-da Laçın şəhərində Həkəri çayının sahilində keçirilən “Laçın Şəhəri Günü” bayram tədbirində çıxış edən Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi biz aprelin 23-də Laçın rayonunda, Azərbaycan-Ermənistan sərhədində sərhəd-buraxılış məntəqəsini bir daha iradə, cəsarət, öz gücünə əminlik nümayiş etdirərək yaratmışıq: “Nə qədər bizə təzyiqlər oldu, nə qədər hədə-qorxular oldu. Bu gün də davam edir, bu gün də müxtəlif beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində Ermənistan və onun arxasında dayananlar bizə qarşı müxtəlif fitnələr ortaya atırlar. Heç bir şey bizi yolumuzdan döndərə bilməz. 23 aprel bizim ərazi bütövlüyümüzün tam bərpası deməkdir. Sərhəd-buraxılış məntəqəsinin qurulması ərazi bütövlüyümüzün tam bərpası deməkdir və bunu biz beynəlxalq hüquq çərçivəsində etdik, biz öz ərazimizi qoruyuruq, öz sərhədlərimizi qoruyuruq və qoruyacağıq”.
Bəli, Ermənistanın və onun arxasında dayanan, ilk növbədə, Fransa kimi ölkələrin təxribatlarına, fitnə-fəsadına baxmayaraq, Azərbaycan ərazi bütövlüyünün tam bərqərar olması üçün beynəlxalq hüquqa uyğun addımlarını atmağa bundan sonra da davam edəcək.
Fərid ŞƏFİYEV,
Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin rəhbəri
– Fransanın daxilində güclü erməni diasporu var. Diasporun əksər siyasi qüvvələri radikal daşnaklara bağlıdır. Bir neçə ay əvvəl Makron özü Marseldə onlarla görüşüb. Həmin qüvvələrlə Ermənistanın indiki hökuməti arasında münasibətlərin pis olmasına baxmayaraq, göründüyü kimi, onlar anti-Azərbaycan cəbhəsində birləşməyi bacarırlar. Erməni diasporu Makron üçün həm də maliyyə mənbəyi deməkdir. Onlar seçkidə iştirak edir, siyasətçilərə belə deyək, maddi töhfə verirlər. Fransada bununla bağlı qalmaqallar həmişə olub.
İndi məlum olur ki, vaxtilə Nikola Sarkozi də bu cür yardımlar alıb. Bu siyasət Makron tərəfindən də davam etdirilir. Makronun erməni diasporu ilə sıx əlaqələri var. Bu və digər səbəblərdən Makron hökuməti qatı ermənpərəst mövqedən çıxış edir. Fransa bununla həm də Azərbaycanın təklif etdiyi sülh sazişinə qarşı çıxmış olur. Paris Azərbaycanın Qarabağ da daxil olmaqla, ərazi bütövlüyünün Ermənistan tərəfindən qəbul olunmasını istəmir. Sülh müqaviləsinə müəyyən yeni müddəalar əlavə etməyə çalışırlar.
Səxavət HƏMİD, “Xalq qəzeti”