Türkiyədə Azərbaycan və Qaqauz mədəniyyətini layiqincə təmsil edən Səidə Ömər Bakıda dənizçi ailəsində anadan olub. 1996–2002-ci illərdə Vaqif Mustafazadə adına 2 saylı musiqi məktəbində rəqs sənətini öyrənib. Orada fəaliyyət göstərən “Aysel” qrupunda çıxış edib. 2008-ci ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin rejissorluq fakültəsində Xalq artisti Oqtay Mirqasımovun tələbəsi olub və bakalavraturanı fərqlənmə diplomu ilə bitirib.
Gənc istedad Suraxanı rayonu 2 saylı uşaq evində “Ağ çiçəklər” rəqs qrupunun, Heydər Əliyev adına liseydə “Zərifə” rəqs qrupunun qurucusu və rəhbəri, “Rəqs dünyası” adlı verilişin, “Günəş və Həmail” adlı uşaq televiziya proqramının müəllifi və aparısıcı olub. C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında Oktay Mirqasımovun “Günaydın, mələyim” filmində rejissor assistenti, Azərbaycan Alpaqut Federasiyasında Mədəniyyət Departamentinin sədri vəzifəsində çalışıb. Hazırda Türkiyədə mədəni tədbirlərdə Azərbaycan, eləcə də Qaqauz rəqs sənətini və ədəbiyyatını təmsil edir.
Beləliklə, müsahibimiz İstanbul Universitetinin doktorantı, qardaş ölkənin TRT kanalında “Azərbaycan rüzgarı” tele-radio proqramının müəllifi və aparıcısı Səidə Ömərdir.
– Səidə xanım, Türkiyəyə nə zaman getdiniz?
– 2018-ci ildə. Məqsədim orada təhsilimi davam etdirmək olub. Əslində, Türkiyədə təhsil almaq elə də asan deyil. Hədəfinə çatmaq üçün xeyli yol keçməlisən. Mən də bütün gücümlə təhsilimi uğurlu başa vurmaq və faydalı işlər görmək üçün bu yola çıxdım. 2021-ci ildə İstanbul Universitetinin radio, televiziya və kino bölümündə magistr pilləsini başa vurduqdan sonra eyni ixtisasda doktoranturaya qəbul edildim. Hazırda yeniyetmələrin problemləri ilə bağlı elmi iş üzərində çalışıram. Magistr pilləsində yazdığım elmi işim elmi rəhbərim professor Nilufər Pəmbəcioğlunun təşəbbüsü ilə Türkiyədə kitab halında çap olundu.
Bildiyiniz kimi, dünyada spirtli içkilərə aludəlik artmaqda və cəmiyyət üçün problemlər yaratmaqdadır. Mənim də dissertasiya işim bununla bağlı oldu. Bu mövzunu seçməkdə məqsədim insanları alkoqollu içkilərdən uzaqlaşdırmaqdır. Bizim filmlərdən nümunələr gətirilən kitabda Türkiyə və Azərbaycanda yaşayan ziyalıların da fikirləri yer alıb. Nəticə etibarı ilə, Azərbaycan kinosunda spirtli içkidən istifadənin təsviri aradan qaldırılıb. Əksinə, alkoqolun istifadəsi ailəiçi problemlərə və mənfi nəticələrə səbəb kimi əks etdirilir. Yeri gəlmişkən, bu barədə bir neçə elmi məqaləm beynəlxalq Türkiyədə və Yunanıstanda toplu və dərgilərdə nəşr olunub ki, bu da akademik fəaliyyətimin tərkib hissəsidir.
– “Azərbaycan rüzgarı” layihəsi necə yarandı?
– Bu telelayihə mənim öz ideyamdır. Türkiyədə Azərbaycan mədəniyyətini, tarixini, coğrafiyasını, bir sözlə, ölkəmizi hərtərəfli şəkildə tanıdan proqramlar azdır. Azərbaycanın qədim tarixindən, zəngin mədəniyyətindən nə qədər danışsan, bitməz. Düşündüm ki, niyə milli irsimizi televiziya vasitəsilə Türkiyə cəmiyyətinə çatdırmayaq? İki qardaş ölkənin insanları bir-birini daha yaxından tanımalıdırlar. Bu baxımdan “Azərbaycan rüzgarı” layihəsini uğurlu saymaq olar, çünki artıq 4 mövsümdür ki, yayımlanır.
Proqramın özünəməxsus tamaşaçı auditoriyası var. Verilişlərə çox sayda siyasət, elm, sənət adamları dəvət olunur və qonaqlarla müxtəlif mövzulara toxunuruq. Tarixi günlərimiz, görkəmli şəxsiyyətlərimiz davamlı olaraq anılır. Pandemiya dönəmində belə, layihəmiz fəaliyyətini dayandırmadı. 44 günlük savaş zamanı isə yayınlanan proqramlarımız ordumuzun Zəfər yürüşünə həsr olunmuşdu. Bu baxımdan özümü xoşbəxt teleaparıcı hesab edirəm. Qardaş Türkiyədə zəfər proqramları ilə tamaşaçıların önünə çıxmaq mənim üçün çox qururverici idi.
– Bəs, layihəyə dəstək məsələsi necədir?
– Əslində, layihə uzun zaman dəstəksiz yayınlandı. Bir müddət mən özüm bu layihəni təmənna güdmədən, aldığım tələbə təqaüdlərlə təkbaşına həyata keçirdim. Verilişin ərsəyə gəlməsi çox çətinliklərdən keçdi. Daha sonra layihəmizə Azərbaycan Diasporuna Dəstək Fondu yardımçı oldu.
– Qaqauz təmsilçiliyini necə gerçəkləşdirirsiniz?
– Anam Qaqauz, atam Azərbaycan türküdür. Odur ki, hər ikisindən özüm üçün əxz etdiklərimi təbliğ edirəm, yəni Türk dünyası proqramlarında yer alıram (gülümsəyir). Əminəm ki, anamın da, atamın da ruhu bundan şad olur. Onu da qeyd edim ki, bu layihələri icra etməyi özümə borc bilirəm. Qaqauz olaraq 2022–2023-cü illərdə İstanbulda keçirilən fotosərgidə Qaqauz folklor geyimində və anamın toxuduğu kilim ilə olan fotoşəklim də sərgiləndi (duyğulanır). Qeyd edim ki, bu il də həmin fotoşəkil İstanbuldakı bir çox mərkəzi yerlərdə, o cümlədən Birlik fondunda ekspozisiyalarda nümayiş olunur.
– Yeni hansı layihələriniz var?
– “TRT Türkü Radio”da da “Azərbaycan Rüzgarı” radio proqramımıza start verilib. Proqram həftənin bazar günləri saat 23:30-da (Türkiyə vaxtı ilə) yayımlanır. (https://radyo.trt.net.tr/kanallar/trt-turku). Verilişlərdə Azərbaycanın zəngin musiqi irsi, xüsusilə də muğam və xalq mahnılarımız səslənir.
Bildiyimiz kimi, Türkiyədə Azərbaycan musiqisini çox sevirlər. Bu proqramın qardaş ölkənin dövlət radiosunda hazırlanması bizim üçün çox önəmlidir. Azərbaycan tarixini, coğrafiyasını, mədəniyyətini, xüsusilə istiqlal şairlərimizin şeirlərini və sevilən musiqilərimizi Türkiyə pəncərəsindən dünyaya çatdırmaq imkanımız yaranıb.
Bu layihənin həyata keçirilməsinə görə TRT qurumuna, TRT İstanbul Radio Müdirliyinə minnətdarlığımı bildirirəm. Lazım olan dəstəyi Azərbaycan Respublikası Əqli Mülkiyyət Agentliyi də əsirgəmir. Agentliyin rəhbərliyinə və Azərbaycan mədəniyyətinin təbliğindən yorulmayan incəsənət xadimlərinə çox təşəkkür edirəm. Biz birlikdə olanda daha güclüyük.
– Səidə xanım, sizə Vətən naminə gərəkli fəaliyyətinizdə daha böyük uğurlar arzulayırıq!
Müsahibəni apardı:
Əli NƏCƏFXANLI
XQ
