Növbədənkənar parlament seçkiləri hazırda deputatatlığa namizədlərin irəli sürülməsi və qeydə alınması kimi zəruri mərhələyə qədəm qoyub. Buna bax­mayaraq, digər sahələrdə də hazırlıq işləri davam etdirilir. Seçki məntəqələri­nin zəruri ləvazimatlarla təchiz edilməsi, seçki prosesində müşahidə aparmaq istəyənlərin qeydə alınması, seçici siyahılarının dəqiqləşdirilməsi, həmçinin maarifləndirmə proqramlarının təşkili prioritet vəzifələrdəndir.

Seçkilərə hazırlıq işləri ilə yaxından tanış olmaq üçün 25 saylı Nizami II seçki dairəsinə müraciət etdik. Bu da təsadüfi deyi. Çünki bu vaxta qədər həmin dairə­nin ərazisində keçirilən seçkilərdə elə bir ciddi qanun pozuntusu qeydə alınmayıb. Seçki dairəsinin sədri Heydər Vəliyevin də bu sahədə zəngin təcrübəsi var. O, 20 ilə yaxındır ki, seçki prosesində iştirak edir. 

H.Vəliyev dedi ki, seçkilərin təyin edil­məsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı rəsmi dərc olun­duqdan sonra passiv seçki hüququ olan vətəndaşlar öz təşəbbüsləri ilə, seçicilə­rin təşəbbüs qrupları, siyasi partiyalar, si­yasi partiyaların blokları birmandatlı seçki dairələri üzrə namizədlərin irəli sürülmə­sinə başlayıblar. Təcrübəmə əsaslanaraq deyə bilərəm ki, bu, seçki prosesində ən gərgin dövrdür. Dairə seçki komissiyaları tərəfindən namizədliyin irəli sürülməsini təsdiq edən qərar qəbul edildiyi gündən başlayaraq, namizədə və ya onun sə­lahiyyətli nümayəndəsinə, habelə siyasi partiyanın və siyasi partiyalar bloku­nun səlahiyyətli nümayəndələrinə imza vərəqələri veririk. 

Seçki dairəsinin sədri bildirdi ki, na­mizədliyi təsdiq edilənlər tələb olunan eti­barlı imzaları toplayandan sonra yenidən seçki dairəsinə müraciət edirlər. Dairənin ekspert qrupu imzaları yoxladıqdan sonra həmin şəxsin namizədliyinin qeydiyyata alınması barədə qərar qəbul edilir. Na­mizədlər arasında namizədliyi qeydə alın­mayanlar da ola bilər. Lakin bu, qanun­vericiliklə tam əsaslandırılmalıdır. Əgər namizəd seçki dairəsinin bu qərarından narazı qalarsa, MSK-ya şikayət edə bilər. Bu, onun konstitusion hüququdur. 

Seçicilərin sayından söhbət açan dairə sədri dedi ki, bu rəqəm hələlik tam müəyyənləşdirilməyib. Çünki dünyasını dəyişənlər, əraziyə yeni gələn və gedən­lər, digər zəruri səbəblər buna imkan ver­mir. Son dəqiqləşmə müəyyənləşdirildik­dən sonra məntəqə seki komissiyalarına ötürüləçək. Bu il 34 seçki məntəqəsində səs verəcək seçicilər üçün əlverişli şərait yaradılıb. Müşahidəçilərin səsvermə pro­sesini izləmələri üçün münasib yer seçi­lib. 

Məlum olduğu kimi, seçkilərin aşkar və demokratik şəraitdə keçirilməsi həm də müşahidəçilərdən asılıdır. Ona görə də onların seçkini rahat izləmələri üçün şərait yaratmalıyıq. Bəzi seçki məntəqə­sində veb-kameralar da quraşdırılıb. Bu da şəffaflığın təmin olunmasında yaxşı vasitədir. Çünki dünyanın müxtəlif ölkələ­rindən Azərbaycanda keçirilən seçkiləri veb-kameralar vasitəsilə canlı izləmək mümkündür. 

H.Vəliyev Azərbaycanda keçirilən seçkilərdə bir sıra yeniliyin tətbiq edil­məsinin beynəlxalq müşahidəçilər tərfin­dən yüksək qiymətləndirildiyni bildirdi. Bu sırada barmaqların gözlə görünməyən mürəkkəblə işarələnməsini qeyd edən seçki dairəsinin sədri növbədənkənar seçkilərdə də bu üsuldan istifadə oluna­cağını bildirdi: “Artıq seçki məntəqələri mürəkkəb və bənövşəyi lampalarla tə­min edilib. Bundan başqa, səsvermə qu­tuları da məntəqələrdə saxlanılır. Əgər kimsə müəyyən səbəblər üzündən seçki məntəqəsinə gələ bilməyəcəksə, o za­man həmin seçicinin yaşadığı ünvana seçki qutusu aparılacaq və onun səsver­mə hüququ təmin olunacaq”. 

Seçki dairəsinin sədri MSK tərəfindən təşkil olunan maarifləndirmə layihələrinin də əhəmiyyətindən söhbət açaraq dedi ki, bu tədbirlər aşağı seçki komissiyası­nın üzvlərinin bilik və bacarıqlarının artı­rılmasında, seçki günü qarşıya çıxan hər hansı problemin aradan qaldırılmasın­da mühüm rol oynayır. Bundan başqa, Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən hazırlanmış təlimatlar, “Yaddaş kitabçası” və digər sənədlər də komissiya üzvləri­nin köməyinə çatır. Belə nəşrlərdə seçki günü məntəqə seçki komissiyaları üzvlə­rinin rol və vəzifələri, seçki məntəqəsinin açılması, səsvermə saatlarında tədbirlər, səsvermə prosesində müstəsna hallar, seçki məntəqəsinin bağlanması, səslərin hesablanması və səsvermənin nəticələri barədə rəsmi protokolların doldurulması da daxil olmaqla, bütün seçki günü pro­sedurları ilə bağlı aydın və müfəssəl mə­lumat verilir.

Seçki Məcəlləsinin müvafiq müddəa­ları və Mərkəzi Seçki Komissiyasının təsdiq etdiyi təlimat, izah, qayda və di­gər normativ xarakterli sənədlər əsasın­da hazırlanan yaddaş kitabçası dairə və məntəqə seçki komissiyalarının üzvlə­rinə, müşahidəçilərə, habelə maraqlanan seçki subyektlərinə çatdırılıb.

“Seçkilərin beynəlxalq standartlara uyğun keçirilməsi üçün hər cür imkan və zəngin qanunvericilik bazamız var. Növ­bədənkənar parlament seçkilərində də beynəlxalq ictimaiyyət bunun bir daha şahidi olacaq”– deyə dairə sədri bildirdi. 

Əliqismət BƏDƏLOV
XQ