AMEA Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacıyevin Naxçıvan Muxtar Respublikasının 100 illiyinə həsr etdiyi “Möhtəşəm minilliklərin şanlı 100 ili” adlı yeni kitabı çapdan çıxıb.

Yubiley nəşri “Naxçıvan Muxtar Respublikasının 100 illik yubileyinin ke­çirilməsinin təmin edilməsi haqqında” Prezident sərəncamı və Tədbirlər Planı­nın mətni ilə başlayır. Kitabda Ümummilli lider Heydər Əliyevin və Prezident İlham Əliyevin Naxçıvanın muxtariyyət statusu və Naxçıvan Muxtar Respublikasının ya­radılması haqqında söylədikləri fikirlər də oxuculara təqdim olunur.

Moskva və Qars beynəlxalq müqa­vilələrində Naxçıvanla bağlı maddə və əlavələri, Naxçıvan Muxtar Respublika­sının yaradılması haqqında Azərbaycan Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin 9 fevral 2024-cü il tarixli qərarını kitaba daxil edən müəllif Rusiyada Fevral inqilabın­dan sonra baş verən hadisələrin Cənubi Qafqaza təsirlərini müstəqil Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan (Ararat) res­publikalarının yarandığı dövrədək təhlil edir. Nəşrdə türk hərbi heyətinin Naxçı­vana gəlməsindən, yeni idarəetmə siste­minin yaradılmasından, Araz-Türk Cüm­huriyyətinin fəaliyyətindən, ingilis və ABŞ hərbi qüvvələrinin Naxçıvana gəlməsi və yürütdükləri ikili siyasətdən, habelə Azər­baycan Xalq Cümhuriyyəti ilə əlaqələrin möhkəmləndirilməsindən bəhs olunur.

“Naxçıvanda hərbi-siyasi vəziyyət və diyarın sovetləşməsi”, “Sovet Rusi­yasının ikili siyasəti”, “Gümrü müqavilə­si və Naxçıvan”, “Naxçıvan hadisələri”, “Moskva müqaviləsi və Naxçıvan”, “Qars müqaviləsi və Naxçıvan”, “Naxçıvanın inzibati idarəçilik sistemindəki dəyişiklik­lər”, “Naxçıvan Muxtar Respublikasının yaradılması”, “Ermənilərin beynəlxalq Moskva və Qars müqavilələrini ləğv et­mək və Naxçıvana yiyələnmək cəhdləri”, “Muxtariyyətin və müstəqilliyin bəhrələri”, “Böyük yolun davamı” adlı bölmələrdə Naxçıvan diyarının ictimai-siyasi vəziy­yəti, ermənilərin Naxçıvana qarşı ərazi iddiaları, Moskva və Qars beynəlxalq müqavilələri, Naxçıvan Muxtar Respubli­kasının yaradılması və keçdiyi tarixi inki­şaf yolu təqdim olunur.

Kitabın “Əlavələr” adlanan hissəsinə tarixi şəxsiyyətlərin, böyük tarixi önəm daşıyan yer və hadisələrin, o cümlədən muxtar respublikanın bugünkü inkişafının əks olunduğu fotoşəkillər daxil edilib.

Səbuhi HƏSƏNOV,
XQ-nin bölgə müxbiri

Naxçıvan