Cari ilin yanvar-iyun ayları ərzində İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin xətti ilə dövlət büdcəsinə vergi daxilolmaları 8 milyard 282 milyon 38,9 min manat təşkil edib.

Dövlət Vergi Xidmətindən redak­siyamıza bildirilib ki, dövlət büdcəsinə proqnozdan əlavə 1 milyard 53,4 milyon manat vəsait daxil olub. Qeyri-neft-qaz sektorundan daxilolmalar isə 5 milyard 875 milyon manata yüksəlib. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə bu sektor­dan vergi daxilolmaları 675,3 milyon ma­nat və ya 13 faiz olub. Ödənilən vergilə­rin 70,9 faizi qeyri-neft-qaz sektorunun, 29,1 faizi isə neft-qaz sektorunun payına düşüb.

Bu müsbət göstəricilərin əldə edilmə­si iqtisadiyyatın bütün sahələrində ötən il­lərdəki artım dinamikasının qorunub sax­lanılmasının məntiqi nəticəsidir. Başqa sözlə, belə bir uğur makroiqtisadi sabit­liyin möhkəmləndirilməsi, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, qeyri-neft sektorunun inkişafı və ölkəmizin dünya iqtisadiyya­tına inteqrasiyası istiqamətində nəzərdə tutulan tədbirlərin ardıcıl həyata keçiril­məsi ilə şərtlənir. 

Azərbaycan iqtisadiyyatın bütün sahələrində, eləcə də sənayenin inkişa­fında böyük uğurlar əldə edir. Bu gün iq­tisadi fəallığın artırılması, dayanıqlı inki­şafın təmin olunması məqsədilə ənənəvi sənaye sahələri ilə yanaşı, yeni prioritet istehsal obyektlərinin, sənaye parklarının yaradılması da intensiv xarakter daşıyır. 

Qeyri-neft-qaz sektorunda nəzərə çarpan müsbət dinamika həm də ölkə­mizdə uğurlu sənayeləşmə siyasəti sayə­sində mümkün olub. Sənaye parklarının mövcud sahədəki fəaliyyəti, həmin zona­larda yeni sənaye sahələrinin yaradılma­sı, rəqabətqabiliyyətli və ixracyönümlü yeni məhsul istehsalının təşkili, bu işə investorların geniş cəlb olunması kimi məsələlər hökumətin daim diqqət mərkə­zində saxlanılıb və bu, müsbət göstəri­cilərlə müşahidə edilib.

Sənaye parklarının yaradılmasında əsas məqsəd innovativ və yüksək texno­logiyalar əsasında rəqabət qabiliyyətli sə­naye istehsalının inkişafına, xidmətlərin göstərilməsi üçün münbit şəraitin yaradıl­masına və mövcud sahədə sahibkarlığın dəstəklənməsinə nail olmaqdır. Eyni za­manda, ölkənin yerli və xarici investisiya­lar üçün əlverişliliyinin artırılması, əmək qabiliyyətli əhalinin istehsal sahəsində məşğulluğunun artırılması kimi məsələlər də qarşıda mühüm vəzifələr kimi durur. 

Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun dir­çəlməsində də sənayeləşmə siyasətinə mühüm önəm verilir. Başqa sözlə, işğal­dan azad edilmiş ərazilərimizdə sənaye parklarının yaradılması və bu sahəyə in­vestisiya cəlb olunması bölgənin resurs­larından, həmçinin iqtisadi imkanlardan yararlanmaqla Qarabağın ölkə iqtisadiy­yatına səmərəli reinteqrasiyasına əlavə stimul yaradır. 

Qeyri-neft sənayesinin inkişafı Azər­baycanın karbohidrogen daşıyıcılarının hasilatı və ixracından əldə edilən gəlirlər­dən, həmçinin daxili istehsalın və istehlak bazarının idxaldan asılılığını azaldır, ixra­cın şaxələnməsinə xidmət edir.

Son illərdə respublikada yüzlərlə müasir sənaye müəssisəsinin, yeni isteh­sal sahələrinin, müxtəlif bölgələrdə səna­ye parklarının yaradılması daxili tələbatın ödənilməsində yerli məhsulların payını əhəmiyyətli dərəcədə artırır, ixrac imkan­larını genişləndirir. Eyni zamanda, Azər­baycanda lazım olan bütün istehsalat sahələrinin yaradılması, yeni investisiya­lar cəlb edilməsi üçün gözəl biznes mühi­tinin mövcudluğu, infrastruktur, hazırlıqlı peşəkar kadrlar, ixrac bazarları, qonşu ölkələrlə yaxşı işgüzar münasibətlərin dərinləşdirilməsi qeyri-neft sənayesinin inkişafını şərtləndirir. 

Sənaye zonaları və aqroparkların təşəkkülü də belə demək mümkünsə, bax, bu cür əlverişli mühitin məhsuludur. Bu müəssisələrdə sahibkarlar üçün sti­mullaşdırıcı biznes və investisiya mühiti yaratmaq üçün dövlət tərəfindən müxtəlif dəstək tədbirləri mövcuddur. Belə ki, sa­hibkarlara təşkilati dəstəklə yanaşı, vergi və gömrük güzəştləri, eləcə də hazır infrastrukturla təminat təklif edilir. 

Sənaye parklarının rezidentləri qey­diyyata alındıqları tarixdən 10 il müddə­tinə əmlak, torpaq, gəlir və ya mənfəət vergilərindən, istehsal məqsədilə idxal etdikləri texnikanın, texnoloji avadanlıq­ların və qurğuların idxalı zamanı ƏDV-dən və 10 il müddətinə gömrük rüsumla­rından azad olunurlar. 

Həmin parklarda rezidentlər üçün dövlət vəsaiti hesabına müasir və geniş infrastruktur təchizatı “birbaşa qoşulma” (“Plug&Play”) prinsipi əsasında gerçək­ləşdirilir. Dövlət vəsaiti hesabına yaradıl­mış müasir infrastruktur sahibkarlara öz vəsaitlərini birbaşa layihəyə investisiya olaraq yönəltmələrinə imkan yaradır.

Sənaye məhəllələrində tam infrast­rukturla təmin edilmiş torpaq sahələri, həm də hazır tiklilər sahibkarlara uzun­müddətli icarəyə verilir. Dövlət aqropark­larında zəruri infrastrukturla təmin edilmiş torpaq sahələri sahibkarlara uzunmüd­dətli icarəyə verilir, özəl aqroparklarda isə infrastrukturun təmin edilməsi ilə bağ­lı tədbirlər görülür.

Yazının əvvəlində vurğulanan müs­bət göstəricilərin əldə olunmasında bir sıra digər amillər də mühüm rol oyna­yır. Belə ki, ölkəmizin nəqliyyat infrast­rukturunun müasir dünya standartlarına uyğunlaşdırılması, həmçinin tranzit po­tensialının daha da artırılması ilə bağlı həyata keçirilən layihələr və qlobal miq­yaslı təşəbbüslər qeyri-neft-qaz ixracı­nın artımını sürətləndirir. Bundan başqa, paytaxtda və regionlarda beynəlxalq aeroportların, Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanının tikintisi, Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin müa­sirləşdirilməsi daşımaların həcminə müs­bət təsir göstərir. 

Ölkə rəhbərinin tapşırığı ilə qeyri-neft-qaz sektorunda istehsal olunan məhsulların xaricə, o cümlədən, qey­ri-ənənəvi bazarlara ixracının genişlən­dirilməsi məqsədilə zəruri tədbirlər də ardıcıl həyata keçirilir, dövlət dəstəyi ilə potensial ixrac ölkələrində logistik mərkəzlərin yaradılması diqqət mərkə­zində saxlanılır. Bununla yanaşı, qar­şılıqlı investisiya fəaliyyətinin təşviq edilməsi istiqamətində işlər getdikcə gücləndirilir. Bu, ilk növbədə, investorlar üçün mühüm önəm daşıyan investisi­yaların qarşılıqlı qorunmasını, təşviqini, eləcə də ikiqat vergitutmanın aradan qal­dırılmasını nəzərdə tutan hüquq-müqa­vilə bazasının yaradılması layihələrində özünü qabarıq büruzə verir.

Beləliklə, qeyd edə bilərik ki, dövləti­mizin başçısının rəhbərliyi ilə son illərdə qeyri-neft-qaz sektoru üzrə ixracın həc­mi və dəyəri artıb. İqtisadiyyatın diver­sifikasiyası nəticəsində bu sahəyə aid məhsulların çeşidlənməsi və müxtəlifliyi, o cümlədən coğrafi şaxələndirmə res­publikamızın tədiyyə balansına müsbət təsir göstərərək, makroiqtisadi və maliy­yə sabitliyini daha da möhkəmləndirib.