Bu, regionda sabitliyin güclənməsinə səbəb olacaq
2025-ci ilin may ayında Kürdüstan Fəhlə Partiyası (PKK) 40 ildən artıq davam edən silahlı mübarizəsinə son qoyduğunu və təşkilatın özünü buraxdığını elan etdi. Bu qərar partiyanın 5-7 may tarixlərində İraqın şimalında keçirilən XII qurultayda qəbul edildi və təşkilatın həbsdə olan lideri Abdullah Öcalanın fevralda etdiyi çağırışa cavab olaraq verildi. PKK-nın bu qərarı, Türkiyə və Yaxın Şərqdə yeni bir geosiyasi dövrün başlanğıcı kimi qiymətləndirilir.
PKK-nın silahlı mübarizədən imtina etməsinin əsas səbəbləri arasında Abdullah Öcalanın çağırışı, regional və qlobal təzyiqlər, eləcə də Türkiyədəki daxili siyasi dəyişikliklər yer alır. Həbsdə olan PKK lideri Abdullah Öcalan 2025-ci ilin fevral ayında təşkilatın silahlı mübarizədən imtina etməsi və özünü buraxması çağırışını etdi. Bu çağırış, PKK-nın 12-ci qurultayında əsas müzakirə mövzusu oldu və nəticədə təşkilatın ləğvi qərarı qəbul edildi. Türkiyənin son illərdə PKK-ya qarşı həyata keçirdiyi hərbi əməliyyatlar və beynəlxalq ictimaiyyətin təzyiqləri təşkilatın zəifləməsinə səbəb oldu. Eyni zamanda, PKK-nın fəaliyyət göstərdiyi bölgələrdəki siyasi və hərbi dəyişikliklər də təşkilatın fəaliyyətini çətinləşdirdi. Hökumətin kürd məsələsinə daha demokratik yanaşması və kürd siyasi partiyalarının parlamentdə təmsil olunması bu prosesə müsbət təsir etdi.
PKK-nın silahlı mübarizədən imtina etməsi, Türkiyənin Cənub-Şərq bölgəsində uzun illərdir davam edən qarşıdurmaların sona çatması və bölgədə sülhün bərqərar olması üçün bir fürsət yaradır. Bu, həm də ölkənin ümumi sabitliyinə və təhlükəsizliyinə müsbət təsir göstərəcək. Eyni zamanda, kürd məsələsində yeni yanaşmalar və siyasi dialoqun inkişafı üçün imkanlar yaranır. PKK-nın fəaliyyətlərinin sona çatması ilə bölgədəki iqtisadi sahələrin canlanması və xarici sərmayələrin artması gözlənilir. Bu, xüsusilə Cənub-Şərq bölgəsinin inkişafına və ölkənin ümumi iqtisadiyyatına müsbət təsir göstərəcək.
Qeyd etmək lazımdır ki, ABŞ-ın Suriyadakı kürd yaraqlıları ilə əlaqələri və Türkiyənin bu məsələyə kəskin mənfi münasibəti artıq yeni bir mərhələyə keçə bilər. Belə ki, PKK-nın buraxılması ilə ABŞ və Türkiyə arasında kürd məsələsindəki gərginliyin azalması mümkündür. PKK-nın silahlı fəaliyyətlərinin sona çatması ilə bölgədəki digər silahlı qrupların və dövlətlərin mövqeləri dəyişə bilər. Bununla da Yaxın Şərqdə yeni bir güc balansının formalaşması gözlənilir.
PKK-nın silahlı mübarizədən imtina etməsi və özünü buraxması, Yaxın Şərqdə və xüsusilə Türkiyədə yeni bir dövrün başlandığını göstərir. Bu hadisə bölgədə sülh və əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar yaradacaq. Eyni zamanda, “kürd məsələsi”nin siyasi yollarla həlli və bölgədə uzunmüddətli sabitliyin təmin olunması üçün yeni fürsətlər açacaq.
Renat DADAŞOV,
hüquqşünas
