Bu günlərdə türkiyəli həmkarlarımızın işləyib hazırladığı www.seturday.com saytının “Naturalli” bölümündə adı göstərilməyən bir müəllifin “Ağacın dallarında uyanmaya ne dersiniz?” (“Ağac budaqlarında yuxudan oyanmaqla aranız necədir?”) adlı yazısını oxudum.
Müəllif yazır ki, çoxumuz uşaqlıq illərində hansısa filmdə ağacda yatmış adamları görəndə həmin xəyalla yaşayırdıq ki, kaş mənim də ağacda evim olaydı. Zaman sürətlə dəyişdi və artıq təkcə uşaqlar deyil, böyüklər də ağac budaqlarında tikilmiş evlərdə yaşamağı arzulayır və buna nail olurlar.
Sonra rus saytlarına da baxdım. Sən demə, ruslar türklərdən, avropalılar isə ruslardan əvvəl bu “yeni yaşayış məskənlərini” yaradıblarmış. Xatırladım ki, ağac ev layihələrini hamıdan tez Sibirdə və Rusiyanın digər soyuq ərazilərində yaşayanlar icad eləmişdilər. Ağacdakı ev məsələsi isə yenidir.
Sayt yazır ki, mükəmməl şəkildə hazırlanan ağacda tikilmiş evlərdə yatmaq, gecələmək bir yana, onları görmək belə insanın daxilinə sakitlik, rahatlıq gətirir. Belə evlərə Türkiyənin Qara dəniz bölgəsində daha çox rast gəlmək mümkündür. Ancaq budaqlar arasında tikilən evlər təkcə Türkiyədə deyil, dünyanın bir çox ölkələrində turistlər tərəfindən heyranlıqla qarşılanır. Bu gün dünyanın bütün ölkələrini öz “əsarəti altına almış” daş-beton evlərdən fərqli olaraq, ağacda tikilmiş evlər təbiətin bir parçası kimi dəyərlidir.
Xatırladılır ki, Danimarkadan Kanadaya, Amerikadan Yaponiyaya qədər olan coğrafiyada, üstəlik, Belçika, İsveç, Cənubi Afrika və Yeni Zelandiyada rast gəlinən belə evlərin hər biri hansısa mütəxəssisin fantaziyasına uyğun şəkildə gözəlləşdirilib. Ümumilikdə isə, təbii ki, kimsə bu ideyanın ilk müəllifi olub və həmin adam yəqin ki, indi kimdənsə patent istəyə bilmir. Çünki onun ideyası təbiətin toxunulmazlığını pozub.
Yapon mütəxəssislərin fikrincə, quşların yuva qurub nəsil artırmalı olduğu budaqlarda insanların yaşaması üçün ev inşa edilməsi təbiətin Ana Yasasına müdaxilə deməkdir.
Bu ideyanı müdafiə edənlər deyirlər ki, ağacda ev tikmək düşüncəsi, ilk növbədə, qorxudan yaranıb. Yəni meşədə gecələməli olan insanlar vəhşi heyvanlardan və sürünənlərdən qorunmaq üçün bu üsuldan istifadə ediblər. Onların bu arqumentinə qarşı çıxanlar isə bildirirlər ki, pişikkimilər və sürünənlər ən uca ağacın zirvəsinə qədər çıxa bilirlər.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz sayt, həmçinin yazır ki, İsveç ölkəsi ağacda ev tikilməsi məsələsində xeyli irəliləyib. Orada hər yeni ev özünəməxsus memarlıq əsəri təsiri bağışlayır. İsveç meşələrindəki ağaclarda tikilmiş evlərin heç biri özündən əvvəlki evə bənzəmir. Orada ətrafı şüşələrlə əhatələnmiş evlər də var, kosmos gəmisinə bənzəyən evlər də. Yaponiyada bu evlər ənənəvi yapon evləri kimi inşa edilir. Kanada və Amerikada isə ən böyük ağac evlərinə rast gəlmək mümkündür. Çünki orada irigövdəli ağaclar çoxdur.
Doğrudur, həmin evlər əhli-kef adamların, turistlərin, səyyahların, jurnalistlərin marağına səbəb olur. Ancaq narahatlıq gətirən məsələ odur ki, yüz illər boyu ağacların gövdəsindən min bir məqsədlə istifadə edən insan oğlu indi də onun uca budaqlarını mənimsəyir. Bütün hallarda zərər çəkən ana təbiətdir. Məhz həmin zərərlərin nəticəsidir ki, bu gün dünya başdan-başa ekoloji problemlərlə üz-üzədir.
İttifaq MİRZƏBƏYLİ
