“Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh prosesinin indiki mərhələsinə baxdıqda sülh sazişinin yekunlaşması istiqamətində substantiv irəliləyiş əldə etdiyimizi qeyd etməliyik”. Bu sözləri ABŞ-da səfərdə olan Azərbay­can Prezidentinin xüsusi tapşırıqlar üzrə nümayəndəsi Elçin Əmirbəyov “Hudson” İnstitutunda keçirilən müzakirələr zamanı deyib. 

O bildirib ki, tərəflər heç zaman sülh sazişinə bu qədər yaxın olmayıb: “Hər iki ölkə üçün düşmənçilik səhifəsini bağla­maq, Cənubi Qafqaz regionunun təbiətini dəyişmək, onu yaxın qonşuluq, sülh və sabitlik bölgəsinə çevirmək üçün tarixi imkan yaranıb. Bu proses uzun müddətdir davam edir. 30 ilə yaxın vasitəçilik danışıq­ları aparılıb. Lakin ötən ilin dekabrında hər iki ölkə danışıqları aparmaq və yekunlaş­dırmaq üçün ən effektli və perspektivli for­matın ikitərəfli və birbaşa formatda olması ilə bağlı qərara gəldi. O vaxtdan qarşılıqlı etimadın qurulması və müəyyən proseslə­rin davam etməsi, o cümlədən diplomatik dəstək mübadiləsi, bəzi həbsdə saxlanılan­ların azad olunması, sərhədlərin delimitasi­yası üçün əməli işlərin başlanılması daxil olmaqla əhəmiyyətli nailiyyətlər əldə olu­nub”. 

Elçin Əmirbəyov əlavə edib ki, masa üzərində olan sülh sazişinin mətninə bax­dıqda demək mümkündür ki, onun yekun­laşmasına çox yaxınıq: “Azərbaycanın istəyi beynəlxalq ictimaiyyətin gözləntilə­rini qarşılamaq üçün əlindən gələnin ən yaxşısını etməkdir. Amma eyni zamanda, Azərbaycan kökündə Ermənistanın ərazi iddiaları duran bu münaqişəni birdəfəlik həll etmək istəyir. Biz ümid edirik ki, yerdə qalan çətinliklər qısa zamanda lazımi qay­dada həll olunacaq və biz etibarlı, davamlı və geri dönülməz sülhə nail olacağıq”.

Prezidentin xüsusi tapşırıqlar üzrə nü­mayəndəsi vurğulayıb ki, sülh sazişini ye­kunlaşdırmaq üçün yeganə maneəni aradan qaldırmaq daha çox Ermənistanın bacarıq və istəyindən asılıdır. Bu maneə Ermənis­tanda konstitusion şəkildə təsbit edilmiş Azərbaycana qarşı ərazi iddialarıdır. Sülh sazişinin mətninə baxdıqda öhdəsindən gə­linməyəcək başqa çətinlik görünmür.

“Bu yaxınlarda da qeyd edildiyi kimi, sülh sazişinin mətninin əksər hissəsi ar­tıq razılaşdırılıb və geri qalan hissələri də həll oluna biləndir. Lakin biz münaqişənin mövcud olan ən böyük səbəbinə göz yu­maraq irəli gedə və sülh sazişini imzalaya bilmərik. Bu səbəb isə odur ki, Ermənista­nın bizə qarşı ərazi iddiaları var idi və bu iddialar konstitusiya hüququna əsasən hələ də aktualdır. Bu məsələ nə qədər tez həll olunsa, biz sonuncu mərhələyə o qədər tez yaxınlaşacağıq”,- deyə Elçin Əmirbəyov qeyd edib.

O bildirib ki, ABŞ hər zaman geniş mənada Xəzər regionunda, o cümlədən Cə­nubi Qafqazda sabitliyin və mehriban qon­şuluğun təbliğ olunmasında vacib rol oy­nayıb. Rəsmi Bakı ABŞ-ın Azərbaycanın siyası müstəqilliyi, suverenliyi və ərazi bü­tövlüyünə dəstəyini yüksək qiymətləndirib.

“Bizim müxtəlif sahələrdə 30 ildən çox davam edən intensiv əməkdaşlığımız möv­cuddur. Ölkələrimiz arasında enerji sahə­sində uzunmüddətli və məhsuldar əmək­daşlıq var. Həmçinin biz böyük regional və beynəlxalq çağırışlara cavab vermək üçün birlikdə işləmişik. Azərbaycan əsgərləri Əfqanıstan, Kosovo və İraq kimi qaynar nöqtələrdə amerikalı hərbçilərlə çiyin-çi­yinə döyüşüb və biz Kabil Hava Limanı­nı ən son tərk edənlərdənik”, - deyə Elçin Əmirbəyov əlavə edib.

Azərbaycan Prezidentinin xüsusi tap­şırıqlar üzrə nümayəndəsi qeyd edib ki, regionda iki xalqın münaqişə və rəqabəti bitirməsi, bölgədə rifah, stabillik və inki­şaf naminə yeni dövrün başlatması Ermə­nistanla da çox yaxşı əlaqələrə malik olan ABŞ-ın da marağındadır: “Biz ABŞ-ın pro­sesin daha da irəliləməsini asanlaşdırmaq üçün göstərdiyi səyləri təqdir edirik. Düşü­nürəm ki, belə təlatümlü zamanda dünyada sülh üçün yaxşı imkanın olduğu və məsələ­nin müsbət həllinin baş verəcəyi ən azı bir nöqtə tapmaq sevindirici haldır”.

Ermənistan baş nazirinin Azərbayca­nın ərazi bütövlüyünün tanınması ilə bağlı açıqlamalarını diqqətə çatdıran E.Əmirbə­yov deyib: “Konstitusiya dəyişikliyinin Er­mənistanın baş naziri Nikol Paşinyan üçün nə qədər çətin olmasından danışarkən unut­mamalıyıq ki, o, ən çətin işi artıq edib. O, açıq şəkildə bildirib ki, Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları yoxdur. N.Paşinyan hətta Azərbaycan ərazisi hesab etdiyi ərazini kvadrat kilometrinədək qeyd edib. Ölkənin xarici işlər naziri isə sülh sazişi layihəsinə daxil edilmiş 5 fundamental baza prinsipini qəbul etdiklərini açıqlayıb. Prinsiplərdən biri ölkələrin bir-birinin ərazi bütövlüyü və suverenliyinə hörmətdir. Bu da indi və gələcəkdə istənilən ərazi iddiasından im­tina etmək deməkdir. Paşinyandan gözlə­nilən onun ritorika və siyasi bəyanatlarını real vəziyyətə uyğunlaşdırmasıdır. Əgər o, sadəcə olaraq deyirsə ki, bu məsələni həll etmək onun üçün çətindir, çünki ölkə daxilində çətinliklərlə üzləşəcək, bu, bizim üçün zəif arqumentdir. Bizim ondan göz­lədiyimiz baş nazir kimi elan etdiyi Qara­bağın Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ərazisi olması, Ermənistanın ona qarşı iddialarının olmaması və bunun əsa­sında da qonşuları ilə əlaqələrini normal­laşdırmağa hazır olması barədə bəyanat­larını icra etməsidir. Yeganə lazımi addım bu münaqişənin tək səbəbini aradan qaldı­racaq konstitusiya dəyişikliyidir. Təsəvvür edin ki, biz bu sazişi imzalayırıq və bir müddət sonra Ermənistanda yeni hökumət hakimiyyətə gəlir və bildirir ki, saziş əvvəl­ki baş nazir tərəfindən imzalanıb və legitim deyil, çünki konstitusiya ilə ziddiyyət təşkil edir. Bu, o deməkdir ki, onlar gələcək re­vanşist ritorikalar üçün qapıları açıq saxla­yırlar. Ona görə də, sülhün əldə olunmasını istəyən heç bir kəs bu məsələni gözardı edə bilməz”,- deyə Elçin Əmirbəyov qeyd edib.

Azərbaycanın regionda olan çətinliklər, çağırışlar və problemlərlə bağlı yanaşma­sının hərtərəfli olduğunu qeyd edən Prezi­dentin xüsusi tapşırıqlar üzrə nümayəndəsi bildirib ki, Ermənistan və Türkiyə ara­sında əlaqələrin inkişafının Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərdə əldə edilə biləcək irəliləyişdən asılı olduğunu Türkiyə anlayır. “Çünki Türkiyə ilə Ermə­nistan arasında sərhədlərin bağlanmasının əsas səbəbi də Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü və işğalıdır. Biz Türkiyə ilə eyni mövqedəyik. Türkiyə də anlayır ki, Cənubi Qafqazda ərazi iddiası məsələsi tez bir zamanda həll olunmalıdır və sülh prose­si ətrafında onsuz da həssas olan atmosferi daha da ağırlaşdıracaq istənilən addımdan qaçmaq lazımdır”, - deyə Elçin Əmirbəyov əlavə edib.

O, beynəlxalq ictimaiyyətin, o cümlə­dən ATƏT-in Minsk qrupunun 29 ildə edə bilmədiyini Azərbaycanın təkbaşına etdiyi­ni vurğulayaraq bildirib ki, əvvəlki illərdə Fransa bərabər münasibət nümayiş etdir­məyə çalışsa da, İkinci Qarabağ müharibə­sindən sonra iki ölkədən birini tam dəstək­ləməyə başlayıb. “Ona görə də, bunlar hazırda müşahidə etdiklərimizin başlanğıc nöqtəsi kimi qəbul olunmalıdır. Fransa bu gün sülh prosesinə ən azından hiss oluna­caq şəkildə cəlb olunmayıb. Bu tək Fransa ilə Azərbaycan münasibətləri ilə yox, həm də Azərbaycan və Ermənistanın sülh prose­sini birbaşa ikitərəfli formatda aparmaq və yekunlaşdırmaq qərarı ilə bağlıdır”,- deyə Elçin Əmirbəyov əlavə edib.

Azərbaycan Prezidentinin xüsusi tap­şırıqlar üzrə nümayəndəsi bildirib ki, mü­haribə başlayandan Fransada istər icraedici hakimiyyətin, istər parlamentin 2 palatası­nın, istərsə də çoxsaylı bələdiyyələrin və digər seqmentlərin ictimai şəkildə ifadə etdiyi mövqe beynəlxalq hüquqa ziddir: “2020-ci ildə 44 günlük müharibədə Azər­baycanın etdiyi ədalətin bərpası idi. Azər­baycan Ermənistanın təxribatlarına cavab olaraq apardığı 44 günlük uğurlu hərbi əməliyyatlar nəticəsində ərazi bütövlüyünü bərpa etdi. Fransanın tək Azərbaycan deyil, həm də beynəlxalq hüquqa qarşı qərəzli mövqeyi anlaşılan deyil. Münasibətlərin korlanmasının əsas səbəbi budur. Ümid edirəm ki, bu mövqe sona yetəcək və Fran­sa beynəlxalq ictimaiyyətin digər üzvləri kimi regionun yeni reallıqlarını və nəhayət, yeni status-kvonu qəbul edəcək”.