“2021-ci il iyunun 15-də Şuşa şəhərində Azərbaycan və Türkiyə arasında Müttəfiqlik Münasibətləri Bəyannaməsinin (Şuşa Bəyannaməsi) imzalanması iki qardaş dövlətin dostluq və qardaşlıq tarixində mühüm mərhələ təşkil edir. Bu addım münasibətlərimizin zəngin tarixi kontekstinə uyğun gəlir və iki ölkə təkcə strateji tərəfdaşlığı deyil, həm də siyasət və iqtisadiyyatdan tutmuş mədəni və humanitar mübadilələrə qədər müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığı daha da dərinləşdirməyə hazır olduğumuzu vurğulayır. Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinin inkişafının konseptual istiqamətlərini müəyyən edən bu sənəd gələcək uğurlarımıza yol açır. Cənab Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi: “Biz Şuşa Bəyannaməsini imzalamaqla Türkiyə ilə həm sözdə, həm də əməldə bir olduğumuzu bütün dünyaya bəyan etdik”.
Bu fikirləri “XQ”-yə açıqlamasında beynəlxalq münasibətlər üzrə analitik Masil Dəmirov dedi.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycan və Türkiyənin münasibətləri dərin köklərə malikdir. Lakin müasir diplomatik münasibətlər 1921-ci ildə Qars müqaviləsi ilə rəsmiləşdirildi. Bu tarixi sənəd əməkdaşlığın inkişafı üçün təməl oldu və Azərbaycanın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizədə Türkiyənin dəstəyini təsdiq etdi: “Sonrakı onilliklərdə iki ölkə 1994-cü il Dostluq və Əməkdaşlıq Müqaviləsi və 2010-cu il Strateji Tərəfdaşlıq Müqaviləsi də daxil olmaqla, bir sıra sazişlər və müqavilələr vasitəsilə münasibətlərini möhkəmləndirməyə davam etdi. Bu sənədlərdə hər iki ölkənin müasir siyasətinin mühüm aspektləri, müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığı dərinləşdirməyə hazır olduqları vurğulanırdı. Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri bu gün yüksək səviyyədə qarşılıqlı anlaşma və dəstək ilə səciyyələnir. Hər iki ölkə təhlükəsizlik siyasəti, iqtisadiyyat və mədəni mübadilə də daxil olmaqla, bir çox sahələrdə bir-birini ciddi tərəfdaş hesab edir”.
Analitikin fikrincə, Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsi başa çatdıqdan və işğal olunmuş torpaqlarının azad edilməsindən sonra Şuşa Bəyannaməsinin imzalanması Türkiyənin həmrəyliyini və ərazisinin təhlükəsizliyinin və bütövlüyünün təmin edilməsində strateji tərəfdaşını dəstəkləmək istəyini əks etdirir. Bu akt həm də hər iki ölkənin müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində sıx əməkdaşlığı davam etdirmək istəyini nümayiş etdirir.
“Azərbaycan-Türkiyə iqtisadi əməkdaşlığı da mühüm rol oynayır. Hər iki ölkə ticarət-iqtisadi əlaqələri fəal şəkildə inkişaf etdirir, birgə layihələrə sərmayə qoyur və qarşılıqlı sərmayələri genişləndirməyə çalışır. Bu, hər iki ölkənin davamlı iqtisadi inkişafı və rifahı üçün əlverişli şərait yaradır. Bundan əlavə, mədəni və humanitar ideyaların mübadiləsi Azərbaycan və Türkiyə arasında əlaqələrin mühüm aspekti olaraq qalır. Hər iki ölkə ümumi mədəni kökləri qiymətləndirir və müxtəlif mübadilə proqramları, festivallar və tədbirlər vasitəsilə mədəni irslərini qoruyub saxlamağa və təbliğ etməyə çalışır. Bu, hər iki ölkənin xalqları arasında qarşılıqlı anlaşma və etimadın möhkəmlənməsinə kömək edir”, - deyə ekspert vurğuladı.
Vəziyyəti dəyərləndirən analitik sonda qeyd etdi ki, ümumilikdə, Şuşada Azərbaycan və Türkiyə arasında Müttəfiqlik Münasibətləri Bəyannaməsinin imzalanması qarşılıqlı hörmət, etimad və həmrəyliyə əsaslanan münasibətlərdə yeni dinamikanın başlanğıcını qoyur. Bu, həm də regionda sabitliyi və təhlükəsizliyi möhkəmləndirmək, hər iki ölkənin və xalqların mənafeyinə uyğun olaraq müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığı daha da dərinləşdirmək üçün qarşılıqlı istəyi təsdiqləyir. Azərbaycan və Türkiyə ümumi dəyərlərinə və maraqlarına əsaslanaraq, bundan sonra da regionda və onun hüdudlarından kənarda sülh, tərəqqi və firavanlığa nail olmaq üçün birgə fəaliyyətini davam etdirəcəklər.
Rizvan FİKRƏTOĞLU
XQ
