COP29-un ölkəmizdə keçirilməsi beynəlxalq tələblərə uyğun imkanlarımızın dəyəridir
Üç il altı ay bundan əvvəl Qarabağ problemini kökündən həll edən Azərbaycan hazırda dünyanın ən təhlükəsiz və sabit ölkələrindən biridir. Qarabağda artıq Rusiya sülhməramlı kontingenti yoxdur. Bu addım Bakı ilə Moskva arasında nəinki münasibətlərin korlanmasına səbəb oldu, əksinə, əməkdaşlığın genişlənməsinə, yeni birgə layihələrinin həyata keçirilməsinə münbit zəmin yaratdı.
Ermənistanın əzəli müttəfiqləri (Rusiya, Belarus) və okeanın o tayındakı faktiki himayədarı (ABŞ-ın Azərbaycandakı səfiri) Qarabağa səfər etdilər. Uzun fasilədən sonra Azərbaycanla İran arasındakı münasibətlərdə mülayimləşmə başladı, Araz çayı üzərində müştərək bəndlər istismara verildi. Açılış mərasimində iki ölkənin prezidentlərinin səmimi görüşü baş tutdu. Ermənistanla sərhədin bir hissəsində delimitasiya və demarkasiya işləri həyata keçirildi, Almatıda vasitəçisiz dialoqun startı verildi. Sadaladıqlarımız Azərbaycanın son bir ayda əldə etdiyi uğurların siyahısıdır. İndi ölkəmiz sözünə və əməlinə inanılan, etimad göstərilən regional güc statusuna malikdir. Azərbaycanın həm də Qoşulmama Hərəkatında beynəlxalq körpü rolunu oynamaqda böyük təcrübəsi var. Bakı hərəkata sədrlik etdiyi dörd il ərzində 120 ölkə ilə ikitərəfli münasibətlər qurmağa və inkişafa nail oldu.
Məhz bütün bunların nəticəsidir ki, Azərbaycan mötəbər beynəlxalq tədbirlərə evsahibliyi edir, Bakıdan dünyaya qlobal mesajlar verilir, gələcək faydalı əməkdaşlığa hesablanan transmilli layihələrə imza atılır. Eyni zamanda, Azərbaycan daha möhtəşəm tədbirlərə evsahibliyi etməyə hazırlaşır. Onlardan biri cari lin noyabrında Bakıda keçiriləcək BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasıdır (COP29). COP 29-a ölkəmizin evsahibliyi etməsi o deməkdir ki, qarşıdakı bir neçə il ərzində dünyanın qlobal iqlim çağırışlarına, “yaşıl” gündəliyinə məhz Bakı istiqamət verəcək. Hazırda BMT-nin ətraf mühitlə bağlı planetin bir nömrəli probleminin müzakirə ediləcəyi ən nüfuzlu tədbirinə hazırlıq işləri yüksək səviyyədə davam edir.
* * *
Ölkəmizin uğur paradının son tablosunu təsvir etməkdə məqsədimiz oxucuların diqqətini son vaxtlar bölgədə hiss olunan sabitlik və təhlükəsizlik qurşağına yönəltməkdir. Bu amil COP 29-un BMT-nin bütün standartlarına və qaydalarına uyğun formada keçəcəyini şərtləndirir.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Berlində keçirilən “15-ci Petersberq İqlim Dialoqu”nun Yüksək Səviyyəli Seqmentində iştirakı zamanı “Euronews” telekanalına verdiyi müsahibədə bir sıra maraqlı məqamlarla yanaşı, COP29 mövzusuna da toxunub. Dövlətimizin başçısı müsahibədə qarşıda bizi gözləyən tədbir barədə bəzi məsələlərə aydınlıq gətirib. Azərbaycanda təminatlı təhlükəsizlik barədə danışan cənab Prezident COP29 zamanı Azərbaycanda bütün tərəflərin özlərini rahat hiss etdiyi bir mühitin yaradılacağını əminliklə vurğulayıb.
Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, sülhün və əməkdaşlığın carçısı olan Azərbaycan “böyük güclər”lə ölçülü–biçili, balanslı siyasət aparır. Elə bunun nəticəsidir ki, Azərbaycanı istəməyən, onun uğurlarına sevinməyi bacarmayan bədxahların məkrli planları nəticəsiz qalır. Bizi müxtəlif oyunlara çəkmək istəyən bölgədənkənar güclər heç nə əldə edə bilmirlər. Buna nümunə olaraq, Fransanı, eləcə də Avropanın digər dövlətlərini göstərmək olar. Artıq onların özləri də Azərbaycanla hesablaşmağın onların öz xeyirinə olduğunu yaxşı dərk ediblər. Elə Ermənistanın özü də sülh üçün vasitəçisiz hərəkət etməyin vacibliyini anlayıb. Artıq İrəvan birmənalı şəkildə başa düşüb ki, onun gələcəyi də, inkişafı da Azərbaycanla münasibətlərindən asılıdır.
* * *
Mövzu ilə bağlı XQ-yə açıqlama verən Milli Məclisin deputatı, politoloq Rasim Musabəyov diqqəti Azərbaycanın balanslaşdırılmış xarici siyasətinin əsasının Heydər Əliyev tərəfindən qoyulduğuna yönəltdi: “Azərbaycanın milli maraqlarına tam cavab verən, ona uğur gətirən bu siyasət bu gün də davam etdirilir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, qazandığımız uğurlarda balanslaşdırılmış xarici siyasətlə yanaşı, Azərbaycanın güclənməsinin də payı var. Məhz güclü Azərbaycan həmin balansı milli maraqlara söykənən müstəqil siyasət konfiqurasiyasında qurub. Bu isə təbii ki, beynəlxalq müstəvidə ölkəmizin sözünün, mövqeyinin çəkisini artırır, həm də ona hörmət gətirir”.
Deputat, həmçinin onu da xüsusi olaraq qeyd etdi ki, son iyirmi il ərzində Prezident İlham Əliyevin apardığı balanslı, ardıcıl və prinsipial xarici siyasətin nəticəsində Azərbaycanın beynəlxalq platformada əlaqələri daha da genişlənir, təhlükəsizliyi möhkəmlənir.
Bu gün Azərbaycan özünün Qərb tərəfdaşları, Avropa İttifaqı və NATO ilə yanaşı, Rusiya, İran və Çinlə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığa və strateji tərəfdaşlığa söykənən xarici siyasətini uğurla davam etdirir. Eyni zamanda, ölkəmiz özünün xarici əlaqələrində bütün siyasi və hərbi bloklardan, şübhəli inteqrasiya təşəbbüslərindən məsafəli, balanslı diplomatik xəttinə sadiqdir. O cümlədən qonşuları, Cənubi Qafqaz ətrafı ölkələrlə münasibətlərini qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq prinsipi əsasında inkişaf etdirməyi, ikitərəfli və çoxtərəfli münasibətlərdə siyasi mütənasibliyi təmin etməyi özünün prioriteti sayır. Bu həssas mütənasiblik Azərbaycanın uğurlu xarici siyasət kursunun mahiyyətidir və bu xəttin yaxın gələcəkdə də davam etdiriləcəyini əminliklə söyləyə bilərik.
Yazımızın sonunda oxuculara 26 il bundan əvvəl iştirakçısı olduğumuz bir tədbiri xatırlatmaq istərdik. 1998-ci il sentyabrın 7-8-də Azərbaycan Prezidenti, ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Bakıda 9 ölkənin (Azərbaycan, Türkiyə, Gürcüstan, Ukrayna, Moldova, Rumıniya, Bolqarıstan, Özbəkistan, Qırğızıstan) dövlət başçısı, 13 beynəlxalq təşkilat və 32 ölkədən nümayəndə heyətinin iştirakı ilə tarixi İpək Yolunun bərpasına həsr olunmuş beynəlxalq konfrans keçirildi. Tədbirin yekunu olaraq Avropa İttifaqının TRACECA proqramı əsasında “Avropa–Qafqaz–Asiya dəhlizinin inkişafı üzrə beynəlxalq nəqliyyat haqqında Əsas Çoxtərəfli Saziş” imzalandı və Bakı Bəyannaməsi qəbul edildi.
Bəli, ümummilli liderin sağlam bünövrə üzərində inşa etdiyi Azərbaycan adlı təhlükəsizlik binası bugünədək müxtəlif səmtlərdən əsən güclü küləklərə, tufanlara sinə gərməyi bacardığı kimi, bundan sonra da bütün sınaqlardan uğurla çıxacağına heç kəsin şübhəsi olmasın.
İ.HƏSƏNQALA
XQ