Azərbaycan Ordusunun martın 25-dəki son əməliyyatları nəticəsində Şuşa rayonunun iki kəndi nəzarətimizə keçib. Bununla bağlı yayılan məlumatda bildirilir ki, bunlar rayonun Allahqulular və Zamanpəyəsi kəndləridir. Həmçinin, əməliyyat nəticəsində bir sıra yüksəkliklər, ətraf ərazilər də Azərbaycan Ordusunun nəzarəti altındadır.
Şuşa Qarabağın tacı, musiqimizin beşiyi, mədəniyyət paytaxtımız olmaqla yanaşı, Azərbaycan Respublikasında inzibati-ərazi vahididir. Rayon 1930-cu ildə təşkil edilib. Kiçik Qafqazda Qarabağ silsiləsi ərazisində yerləşir. Ərazisi 289 kvadratkilometr, əhalisi 1 yanvar 2016-cı il tarixinə görə 32,8 min nəfərdir. Şuşa rayonu Şuşa şəhərindən, 1 qəsəbə və 37 kənddən ibarətdir. Rayon 8 may 1992-ci ildə Ermənistan ordusunun bölmələri tərəfindən işğal olunmuşdu. Şəhər Vətən müharibəsinin son günlərində – 2020-ci il noyabrın 8-də işğaldan azad edilib.
***
Allahqulular Şuşa rayonunun Səfixanlar inzibati ərazi dairəsində kənddir. Kənd Azərbaycan Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı qərarı ilə Xanalı inzibati ərazi dairəsindən Səfixanlar inzibati ərazi dairəsinin tərkibinə verilib. Allahqulular 1992-ci ilin mayında erməni hərbi birləşmələri tərəfindən işğal edilib.
2007-ci ildə çap olunmuş “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”nin I cildində Allahqulular kəndinin keçmiş adının Allahquluuşağı olduğu bildirilir. Qeyd olunur ki, XIX əsrin əvvəllərində bu kəndi Qarabağ xanı Mahmudqulu xana mənsub Xəlfəli elatının Allahquluuşağı nəsli salıb. Kənd Xəlfəliçayın sahilində, düzənlikdə yerləşir.
Zamanpəyəsi isə Şuşa rayonunun Xəlfəli inzibati ərazi dairəsində kənddir. Bu kənd də 1992-ci ilin mayında işğal olunub. Kəndin əsasını Xəlfəli tayfasına mənsub ailələr qoyublar. “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”nin II cildində Zamanpəyəsi kəndi haqqında deyilir ki, bu yaşayış məskəni keçmişdə Zaman adlı şəxsə və ya Zamanlı kəndinə məxsus yaylaq yurdu olması güman edilir.
***
Şuşanın iki kəndinin ordumuzun nəzarəti altına keçməsinin həm siyasi, həm də hərbi nöqteyi-nəzərdən əhəmiyyəti böyükdür. Burada hərbi əhəmiyyət odur ki, Azərbaycan separatçıların nəzarəti altında olan əraziləri tədricən azad edir. Vətən müharibəsi zamanı ərazilərimizin böyük hissəsi azad olunub. Amma, təəssüf ki, hələ də separatçıların nəzarətində ərazilərimiz qalır. Bu ərazilərdə də suverenliyimizin tədricən bərpa olunacağı şübhəsizdir.
Məsələnin siyasi əhəmiyyəti isə erməni separatçılarına və rəsmi İrəvana Azərbaycanın öz ərazilərinə sahib çıxması mesajının göndərilməsidir. Azərbaycan bununla bir qarış da torpağının işğal altında qalmayacağını bəyan edir. Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımalı, bundan əlavə, Qarabağ erməniləri də Azərbaycan qanunları ilə yaşamağı qəbul etməlidirlər.
Azərbaycanın iki kəndi nəzarətə götürməsi həm Ermənistanın, həm də Qarabağ separatçılarının manevr imkanlarının daralması deməkdir. Bu, Azərbaycanın qarşıya qoyduğu hədəfə nail olmaq istiqamətində növbəti uğurlu addımdır. Bu, həm də hələlik ölkəmizin nəzarətindən kənarda qalan, yolumuzu gözləyən kəndlərimizə dönüşümüzün başlanğıcıdır.
Vasif Quliyev,
tədqiqatçı-jurnalist, “Şuşa” qəzetinin redaktoru:
– Allahqulular və Zamanpəyəsi kəndləri əlverişli coğrafi mövqedə yerləşir. Bu kəndlər erməni separatçılarının Xankəndiyə silah-sursat daşıdıqları torpaq yolun üzərində olduğu üçün onların nəzarətə götürülməsinin mühüm əhəmiyyəti var. Ümid edirəm ki, bununla da erməni separatçılarının torpaq yolla gediş-gəlişi tam kəsiləcək. Düzdür, bunlar kiçik kəndlərdir. İki kəndə ümumilikdə 120 nəfər yaşayırdı. Ancaq bir daha qeyd etmək istəyirəm ki, onların strateji nöqteyi-nəzərdən əhəmiyyəti böyükdür.
Bundan əlavə, adları çəkilən kəndlər son dərəcə səfalı, gözəl təbiət mənzərələri olan kəndlərdir. Kəndlər dağlıq, meşəlik ərazini əhatə edir. Orada yaxşı turist bazası yaratmaq olar. Onların nəzarətimizə keçməsi Şuşa rayonunun digər kəndlərində də bayrağımızın ucaldılacağı günün uzaqda olmadığını göstərir. Tezliklə Malıbəyli, Quşçular, Böyük Qaladərəsi, Kiçik Qaladərəsi, Turşsu qəsəbəsi də daxil olmaqla, Şuşanın digər bütün kəndlərinin ordumuzun nəzarətinə keçməsi əsas hədəfimizdir. Ermənilər birdəfəlik anlamalıdırlar ki, biz torpaqlarımıza qayıtmalıyıq və qayıdacağıq.
Səxavət HƏMİD, “Xalq qəzeti”
