Xalq yazıçısı, akademik Kamal Abdulla və AMEA-nın müxbir üzvü, professor Rafiq Əliyevin ortaq müəllifliyi ilə ərsəyə gəlmiş “Kitabi-Dədə Qorqud” və qeyri-səlis məntiq” kitabı qardaş Türkiyədə böyük əks-səda doğuraraq kitab şəklində çap olunub.

“Ötükən” nəşriyyatında işıq üzü görən yeni nəşrin mətnini Türkiyə türk­cəsinə “Türk ədəbiyyatı” dərgisinin baş redaktoru Bəxtiyar Aslan uyğunlaşdı­rıb. Kitaba “Ön söz”ü görkəmli türkoloq alim, professor Əhməd Bican Ercilasun yazıb, “Son söz”ü isə nəşrə Türkiyə Cümhuriyyəti Dil və Sistem Fondunun müdiri Burak Eke əlavə edib.

“Ön söz” müəllifi kitabın dəyərini belə açıqlayıb: “Bir çox texnoloji inkişa­fa səbəb olmuş Lütfi Zadə öz nəzəriy­yəsinin ictimai elmlərə də tətbiq olun­masını çox arzulayırdı. Bu kitabla onun həmin arzusu da gerçəkləşdi. Düzdür, belə dərin məzmunlu elmi əsərin tər­cüməsi cəsarət tələb edirdi. Bəxtiyar bəy bu işi uğurla başa vurub”. 

Qısa müddətdə ölkəmizdə ciddi mü­zakirələrə səbəb olmuş və populyarlaş­mış “Kitabi-Dədə Qorqud” və qeyri-səlis məntiq” kitabı böyük azərbaycanlı Lütfi Zadənin qeyd edilən istəyinə məhz onun Vətənində həssas bir cavabdır. Soydaşımızın dahiyanə təliminin söz yaradıcılığına ilk tətbiqi olan bu əsər dastanın çağdaş düşüncə baxımından öyrənilməsinə dərinlik və əhatəlilik gəti­rib. Müəlliflər ədəbiyyatşünaslığa yeni tədqiqat metodu kimi gətirdikləri mətnə qeyri-səlis məntiq prizmasından yanaş­ma üsulunun köməyi ilə “Dədə Qorqud” boylarının gizli dil qatlarında əcdadla­rımızın demokratik zəkasını və pərvaz ruhunu aşkarlayıblar. 

“Kitabi-Dədə Qorqud” və qeyri-sə­lis məntiq” kitabı barədə ilkin fikir söy­ləyən alimlərimiz bildiriblər ki, müəlliflər əcdadlarımızın dünyagörüşündəki ge­nişliyə olan meyili Lütfi Zadə prizma­sından baxaraq incələyiblər. Ünlü zəka sahibləri olan Kamal Abdulla və Ra­fiq Əliyev sübut ediblər ki, qeyri-səlis məntiq qədim miflərin, eləcə də müa­sir ədəbiyyatın strukturunu öyrənmək baxımından mükəmməl prizmadır. Bu nadir və dəyərli mənbə qorqudşünas­lar, informasiya nəzəriyyəçiləri və mən­tiqçilər üçün eyni dərəcədə maraqlı olduğundan ölkəmizdən kənarda da diqqətlə qarşılanıb. 

Xatırladaq ki, ilk dəfə “525-ci qəzet”­də məqalələr şəklində işıq üzü görmüş “Kitabi-Dədə Qorqud” və qeyri-səlis məntiq” əsəri mütəxəssislərin və elmi ictimaiyyətin maraq və istəyinə cavab olaraq yenidən işlənib və kitab kimi nəşr edilib. 3 dəfə ölkəmizdə, sonra Almaniyada çap olunmuş “Kitabi-Dədə Qorqud” və qeyri-səlis məntiq” əsərinin Türkiyədə də işıq üzü görməsi bu ori­jinal araşdırmanın elmi dəyərindən və bəşəri önəmindən xəbər verir. Kitab in­gilis dilində də nəşrə hazırlanır.

Tahir AYDINOĞLU
XQ