İtaliyanın əsas mətbu orqanlarından olan “Formiche” qəzetində Azərbaycan–İtaliya münasibətlərindən bəhs edən geniş məqalə yayımlanıb.

Yazıda bu iki strateji tərəfdaş ölkənin güclü ticarət əlaqələrinə malik olduğu bil­dirilir, yeni geosiyasi çağırışlar fonunda münasibətlərin xü­susi çəkisinin gücləndirilmə­sinin əhəmiyyəti vurğulanır. Diqqətə çatdırılır ki, Asiya ilə Avropanın kəsişdiyi məkanda yerləşən Azərbaycan müxtə­lifliyi təbliğ edir, fərqli mədə­niyyətlərin və sivilizasiyaların dəyərlərini mənimsəyir. Bu amillər ona əsl körpü rolunu oynamağa imkan verir.

Azərbaycanın rolu

İtaliyanı Mərkəzi Asiya ilə birləşdirən və çox mühüm coğrafi məkanda yerləşən Azərbaycan kimi əsas ölkə ilə münasibətlərdə təmsil olunan incə, lakin həlledici geosiyasi tel var: Gürcüstan, Türkiyə, Bolqarıstan, Yunanıstan və Albaniya – onlar Avro-Aralıq dənizi və Qafqaz kimi iki ta­mamilə strateji kvadrantı təşkil edən ölkələrdir.

Materialda vurğulanır ki, İtaliya Azərbaycanın əsas ti­carət tərəfdaşıdır, rəsmi Bakı isə Cənubi Qafqaz regionunda Romanın əsas ticarət tərəfdaşı­dır. İki ölkə arasında möhkəm ticarət əlaqələri yeni geosiyasi çağırışlar fonunda bu regionda potensial təsirin xüsusi çəkisi ilə güclənir. Ölkələrimiz ara­sında güclü əlaqələrin olduğu, üç ay əvvəl Azərbaycan Pre­zidenti İlham Əliyevin Bakıda İtaliyanın müdafiə naziri Qui­do Krosetto, bu ölkənin xarici işlər və beynəlxalq əməkdaşlıq nazirinin müavini Edmondo Çirielli ilə görüşdüyü qeyd edilir.

Məqalədə, həmçinin ölkə­mizin noyabrda BMT-nin İq­lim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Kon­fransının 29-cu (COP29) ses­siyasına ev sahibliyi edəcəyi vurğulanır. İtaliyanın bu bey­nəlxalq tədbirə xüsusi töhfəsi­ni verəcəyi bildirilir.

Bakı ilə Roma arasında əlaqələr

Yazıda keçən il “Ansaldo Energia” ilə “AzərEnerji” ara­sında imzalanan və dəyəri 160 milyon avro olan müqavilə çərçivəsində İtaliya şirkətinin Azərbaycandakı yeni elektrik stansiyasını 4 qaz turbini ilə təchiz edəcəyi diqqətə çatdı­rılır. Eyni zamanda, İtaliyanın “Leonardo” şirkətinin Azər­baycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi-texniki modernləşdiril­məsi proqramı çərçivəsində Azərbaycana “C-27J Spartan” tipli hərbi nəqliyyat təyyarəsi tədarük etdiyi bildirilir.

Vurğulanır ki, ikitərəfli əlaqələr nəinki müdafiə, eyni zamanda, təhsil və mədəniyyət sahələrini də əhatə edir. Bakı­da yerləşən İtaliya-Azərbaycan Universiteti üzrə əməkdaşlıq çərçivəsində Azərbaycanın ADA Universiteti ilə İtaliyanın beş aparıcı ali təhsil müəssisə­si - Luiss Guido Carli Uni­versiteti, Romanın Sapienza Universiteti, Turin Politexnik Universiteti, Alma Mater Bo­lonya Universiteti və Milan Politexnik Universiteti arasın­da akademik əməkdaşlığa dair sazişlər imzalanıb.

Enerji sahəsində əməkdaşlıq

Müəllif ölkəmizin İtaliya­nın enerji təchizatına verdiyi töhfədən bəhs edir, Azərbay­canın “Şahdəniz 2” yatağından hasil olunan təbii qazı “köhnə qitəyə” nəql edən Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin Avropa his­səsi olan TAP boru kəmərinin avropalı tərəfdaşlar üçün “təh­lükəsizlik yastığı” rolunu oy­nadığını vurğulayır. Qeyd edir ki, indiyədək TAP-la Avropaya təxminən 26 milyard kubmetr təbii qaz nəql edilib. TANAP boru kəməri ilə Türkiyə sərhə­dində birləşən TAP boru kəmə­ri Yunanıstanın şimalına, Al­baniyaya, daha sonra Adriatik dənizindən keçməklə İtaliya­nın Apuliya regionu sahillərinə çatır. Qaz boru kəməri texniki nöqteyi-nəzərindən obyektiv və əsaslı töhfə olmaqla yanaşı, xəttin keçdiyi bütün ölkələrin maraqlarını birləşdirən siyasi infrastrukturu təmsil edir.

COP29 və Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu

Yazıda vurğulanır ki, Azərbaycanın rolu enerji ilə məhdudlaşmır – onun fəaliyyəti noyabrda növbəti COP-un təşkili və mədəniyyətlərarası dialoq kimi iki proqram xətti üzrə davam edir. Azərbaycanın mədəniyyətlərarası dialoqun təşviqinə yönəlmiş qlobal təşəbbüs kimi 2008-ci ildə mühüm beynəlxalq tərəfdaşlar­la sıx əməkdaşlıqla başlatdığı “Bakı Prosesi” çərçivəsində bu il ölkə paytaxtında VI Ümum­dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçirilib. Bu, hökumətlər, beynəlxalq təş­kilatlar, ekspertlər, alimlər, siyasətçilər və digərləri üçün bir-biri ilə ünsiyyət konteks­tində mədəniyyətlərarası kom­munikasiyaların inkişaf edən dinamikası və qlobal təhlükə­sizlik üzrə mənalı müzakirələr aparmaq baxımından mühüm platformadır.