Növbəti əlavə maliyyələşmənin həcmi 150 milyon dollardır
Azərbaycanın uğurla əməkdaşlıq etdiyi beynəlxalq maliyyə qurumları sırasında Dünya Bankı (DB) xüsusi yer tutur. Respublikamızda bankın göstərdiyi texniki yardım və maliyyə dəstəyi layihələri daim yüksək qiymətləndirilir. Bu gün ölkəmizin DB ilə əlaqələrində özəl sektorun diaqnostikası, innovasiyalar, idarəetmə texnologiyalarının inkişafı, bərpaolunan enerji və digər sahələrdə əlaqələrin getdikcə möhkəmlənməsi, qabaqcıl beynəlxalq təcrübənin tətbiqinə xüsusi önəm verilməsi daha qabarıq nəzərə çarpır.
Respublikamızda gerçəkləşdirilən iqtisadi strategiyanın, eləcə də DB ilə əməkdaşlıqda xüsusi önəm verilən layihələrin uğurlu nəticələri qurumun proqnozlarında, hesabatlarında daim yer alır. Xüsusilə bankın hesabatlarında respublikamızın vergi və gömrük strukturlarında mühüm yeniliklərə imza atılması, reallaşdırılan islahatlarda əsas məqsədin sahibkarların vergi yükünün optimallaşması, vergi bazasının genişləndirilməsi, leqallaşma, rəqəmsallaşma və vergi-gömrük administrasiyası ilə sahibkarların münasibətlərinin daha da sivil səviyyəyə qaldırılması kimi məsələlər yüksək qiymətləndirilir.
DB-nin İcraçı Direktorlar Şurası Azərbaycanda hazırda icra olunan Məşğulluğa Dəstək Layihəsini (AMDL) genişləndirmək üçün 150 milyon ABŞ dolları məbləğində əlavə maliyyələşdirməni təsdiqləyib. DB-nin bu barədə məlumatında bildirilib ki, layihənin məqsədinin məcburi köçkünlər, qadınlar, gənclər və uzunmüddətli işsizlərə xüsusi diqqət yetirməklə əhalinin ən həssas qrupları üçün özünüməşğulluq imkanlarını təşviq etməkdir.
Qeyd edilib ki, son 3 il ərzində 5 mindən çoxu qadın olmaqla 15 min benefisiar öz bizneslərinə başlamaq üçün alət dəstləri alıb. Benefisiarların qiymətləndirilməsinə əsasən, AMDL iştirakçılarının 70 faizdən çoxu layihə tərəfindən təmin edilən vəsaitləri aldıqdan sonra artıq iki ildir ki, bizneslərini davam etdirir. Bu uğura əsaslanaraq, hazırda təsdiqlənən maliyyələşdirmə mövcud məşğulluq proqramlarını və xidmətlərini genişləndirəcək və daha çox insana xidmət göstərmək və AMDL çərçivəsində biznesin davamlılığını təşviq etmək üçün başqa mexanizmləri hazırlayacaq və sınaqdan keçirəcək.
“Azərbaycan həssas qruplar üçün əmək bazarının nəticələrini yaxşılaşdırmaq üçün səylər göstərir. Bununla belə, bacarıq uyğunsuzluğu, yüksək qeyri-formallıq və qadınlar arasında yüksək işsizlik kimi problemlər hələ də qalmaqdadır”, – Dünya Bankının Azərbaycan üzrə ölkə meneceri Şteffi Ştallmeister bildirib. Ş.Ştallmeisterin sözlərinə görə, bu layihə ölkədə daha inklüziv, özəl sektorun aparıcı rol oynadığı iqtisadi artımı gerçəkləşdirmək üçün mövcud problemlərin həllinə kömək edir.
Əlavə maliyyələşdirmə iqtisadi fəaliyyətin şaxələndirilməsinin və şoklara qarşı dayanıqlılığın təşviqini reallaşdırmaqla istehsal və xidmətlər kimi yeni sektorları əhatə edəcək, respublikamızın özünüməşğulluq proqramına əhəmiyyətli töhfə verəcək. Bundan başqa, bu maliyyələşdirmə benefisiarların bizneslərini genişləndirmək üçün nağd vəsaitlərdən istifadə etməyə şərait yaradan qrantlar mexanizmini sınaqdan keçirməyə müsbət təsir göstərəcək.
AMDL üçün əlavə maliyyələşdirmə həm də Azərbaycan Dövlət Məşğulluq Agentliyinin iş axtaranlar üçün xidmət və proqramlarının çeşidini genişləndirmək imkanı yaradacaq. Bu yeni dəstək vasitəsilə adıçəkilən agentlik iş yerində təlim, əmək haqqı subsidiyaları, şagirdlik proqramı, peşə hazırlığının inkişafı və seçilmiş peşələr üzrə sertifikatlaşdırma xərclərinin kompensasiya edilməsi kimi əlavə aktiv əmək bazarı tədbirlərini reallaşdıracaq. Bu proqramların işaxtaranların, o cümlədən qadınların və digər həssas əhali qruplarının məşğulluğunu stimullaşdıracaq, onların istehsal və xidmət sahələrində işləmək imkanlarını artıracaq.
Layihəni hazırlayan DB komandasının rəhbəri Mirey Ovadiya bildirib ki, bu yeni maliyyələşdirmə ilə bacarıqların inkişafı, eləcə də işaxtaranlar və işəgötürənlər üçün stimulların dəstəklənməsi üçün aktiv əmək bazarı tədbirlərinin həyat qabiliyyəti yoxlanılacaq. Belə bir yanaşma ilə Azərbaycanda gələcək üçün daha məhsuldar və davamlı iş yerləri yaradılacaq.
DB-nin ölkəmizdə yeni maliyyələşdirilməsi AMDL-in insan kapitalı potensialının artırılması, habelə məşğulluq xidmətlərinin effektivliyinin gücləndirilməsi, bacarıqların inkişaf etdirilməsi və inklüzivlik kimi əsas inkişaf prioritetlərinin həyata keçirilməsinə töhfə verəcəyi gözlənilir. Bundan əlavə, layihə həm də DB Qrupunun Azərbaycan hökuməti ilə hazırda müzakirə olunan Azərbaycan üzrə Ölkə Tərəfdaşlıq Çərçivəsində (2025–29-cu illər) vurğulanan daha məhsuldar və inklüziv iş yerlərinin təşviqi məqsədinə uyğundur.
DB-nin Azərbaycan üzrə ölkə meneceri S.Stallmeister qeyd edib ki, Azərbaycan həssas qruplar üçün əmək bazarını yaxşılaşdırmaq üçün səylər göstərir: “Ancaq uyğunsuzluqlar, yüksək qeyri-rəsmi məşğulluq və qadınlar arasında yüksək işsizlik kimi problemlər hələ də qalmaqdadır. Bu layihə ölkədə daha inklüziv, özəl sektorun liderlik etdiyi iqtisadi artımı gerçəkləşdirmək üçün əsas olan bu problemlərin həllinə kömək edir”.
Əlavə maliyyələşdirmə Azərbaycanın özünüməşğulluq proqramını istehsal və xidmət kimi yeni sektorlara genişləndirməklə iqtisadi fəaliyyətin şaxələndirilməsini və şoklara qarşı dayanıqlılığı təşviq etməklə dəstəkləməyə davam edəcək. Bundan əlavə, bu maliyyələşdirmə benefisiarlara öz bizneslərini genişləndirmək üçün vəsaitlərdən istifadə etməyə imkan verəcək təkmilləşdirilmiş nağd pul əsaslı qrant sxemini sınaqdan keçirmək imkanı yaradacaq.
AESP-nin insan kapitalı potensialının yüksəldilməsi, eləcə də məşğulluq xidmətlərinin, bacarıqların artırılması və inklüzivliyin səmərəliliyinə nail olunması kimi Azərbaycanın əsas inkişaf prioritetlərinin irəliləməsinə töhfə verəcəyi gözlənilir. Bundan əlavə layihə, həmçinin Azərbaycan hökuməti ilə müzakirə olunan DB Qrupunun Azərbaycan üçün Ölkə Tərəfdaşlıq Çərçivəsində (2025–2029-cü illər) vurğulanan daha məhsuldar və inklüziv iş yerlərinin təşviqi məqsədi ilə uzlaşır.
Qeyd edək ki, Azərbaycan 1992-ci ildən DB-nin üzvüdür. İndiyədək Azərbaycanda bankın kredit vəsaitləri hesabına ümumi məbləği 4,4 milyard ABŞ dolları olan 60-a yaxın layihə həyata keçirilib. Ötən müddətdə bank tərəfindən ölkəmizdə reallaşdırılan 100-dən artıq texniki yardım və bir çox istiqamətlərdə qrant layihələrinə, təxminən, 30 milyon dollardan artıq vəsait ayrılıb. Azərbaycanın uğurlu tərəfdaşlarından olan DB-nin maliyyə dəstəyi ilə nəqliyyat, sosial, su təchizatı və irriqasiya, kənd təsərrüfatı, ətraf mühit, ədliyyə və digər sahələrdə həyata keçirilən layihələr ölkə iqtisadiyyatının inkişafına mühüm töhfələr verib.