Ülviyyə Fətəliyeva sələflərinin yolunu uğurla davam etdirir 

Elm, ağıl, zəka sahibi olanlar tarixin bütün mərhələlərində öz cəmiyyətlərini, xalqlarını millətlərini fərqləndirərək zirvəyə yüksəldiblər. Bu günlər Avropanın ən güclü şahmat ölkələrinin yüksək reytinqli zəka ustaları arasında mübarizədə rəqib tanımayan Azərbaycan təmsilçisi Ülviyyə Fətəliyeva kimi...

Bu məqamda intellektual idman nö­vündə son illər qadınlarımızın uğurlarını xüsusi qeyd etməliyik. Çünki nəticə nə sürpriz, nə də gözlənilməz deyildi. İstər komanda, istər fərdi yarışlarda, istərsə də dünya reytinqində qadın şahmatçıları­mızın sürətlə irəliləməsi cəmiyyətimizdə gender siyasətinin uğurla həyata keçiril­məsinin ən yaxşı nümunəsi sayıla bilər. Məhz müstəqil Azərbaycanda yaradılan geniş imkanlar sayəsində bu gün qızla­rımız həyatın bütün sahələrində Avropa­nın ən güclüləri sırasında yer almağa nail olurlar. Şahmatçı qızlarımızın ən böyük nailiyyətləri son illərə təsadüf edir. 2022-ci ildə ilk dəfə qadınlarımız şəxsi yarış­larda mükafatçılar sırasında yer alıblar. Günay Məmmədzadə gümüş, Ülviyyə Fətəliyeva bürünc medal qazanıb. Şah­mat tariximizdə ilk dəfə 2019-cu ildə qa­dın yığmamız komandalararası Avropa çempionatının bürünc mükafatına layiq görülüb. Növbəti analoji yarışda da bü­rünc medal qazanan komandamız, 2022-ci ildə nəticəsini bir az da yaxşılaşdıraraq gümüş medal alıb. Elə dünya reytinqin­də ilk 100-lükdə hazırda Azərbaycanın 5 qadın şahmatçısının yer alması qızlar arasında ölkəmizdə bu idman növünün kütləviliyinin nə qədər artdığını göstə­rir. Müqayisə üçün bildirək ki, şahmatın vətəni olan Hindistanın 100 şahmatçı sırasında cəmi 4 təmsilçisi var. Düzdür, zəka sahiblərimizin daha ön sıralarda yer alması vaxtı da çatıb. 

Azərbaycan Şahmat Federasiyası­nın birinci vitse-prezidenti Faiq Həsə­nov təmsilçisimizin Avropa çempio­natında qalib adını qazanmasının çox böyük nailiyyət olduğunu bildirdi:

– Ülviyyə Fətəliyevanın nəticəsini gözlənilməz saya bilmərəm. Bu idmançı çox zəhmətkeş və əzmkardır. Federasi­yanın dəvət etdiyi məşqçilərin köməyi ilə son illər fasiləsiz çalışıb. Bunu hər kəs bilməlidir ki, kim çox işləyir, əziyyət çəkir­sə, onun da bəhrəsini görəcək. Ülviyyə zəif idmançı deyil. Onun reytinqi bir za­man 2430-a qədər qalxmışdı. Çox güc­lü potensialı var və ondan daha böyük uğurlar gözləyirik. 

Faiq Həsənov Azərbaycanın Birin­ci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva­nın idmançını şəxsən təbrik etməsinin şahmat ictimaiyyəti üçün böyük moti­vasiya olduğunu bildirdi:

– Əldə edilən nailiyyətlərin arxasında böyük əmək dayanır. Qazanılan uğurlar qürurvericidir. Yarışın nəticələrinə görə, şahmatçılarımızdan 8-i reytinq xallarını artırdı. Səbinə İbrahimova beynəlxalq qrossmeyster balını yığmağa müvəffəq oldu. Güclü rəqiblərimiz sırasında Gür­cüstan, Polşa, Bolqarıstan, Ukrayna və digər ölkələrin şahmatçılarını qeyd edə bilərəm, - deyə o vurğuladı. 

Faiq müəllimin fikirlərinə onu da əlavə etmək istəyirik ki, dörd ildən bir keçirilən ötən şahmat olimpiadasının qalibi məhz Ukrayna, 2-ci yerin sahibi isə Gürcüstan yığması olmuşdu. Ondan əvvəlki – 2018-ci ildəki analoji yarışda isə Ukrayna gü­müş, Gürcüstan bürünc medala sahib olmuşdu. Yəni əslində, Avropa çempio­natında iştirak edən şahmatçılar, heç də dünyada zəif sayılmırlar. 

Azərbaycanın Əməkdar məşqçisi Fikrət Sideifzadə Ülviyyə Fətəliyeva­nın turnirin əvvəlindən liderliyi ələ ke­çirərək sona qədər saxladığını dedi. O, Günay Məmmədzadə və Gövhər Bey­dullayevanın da nəticələrini qeyd etdi:

– Günay Məmmədzadə və Gövhər Beydullayeva dünya kubokuna vəsiqə qazandılar. Xanım Balacayeva da əzm­karlıq göstərdi. Burada Gülnar Məmmə­dova öz bacarığından bir qədər aşağı sə­viyyədə çıxış etdi. Gənc şahmatçıları da xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Əminəm ki, onlar ustalıqlarını daha da artırıb yığma­nın heyətində yer alacaqlar. 

Yeniyetmə və gənclərdən ibarət yığmanın baş məşqçisi Fərid Abbasov 35 ölkədən 180-dən çox şahmatçının mübarizə apardığı Avropa çempiona­tında komanda üzvlərimizin yüksək nəticə qazandığını bildirdi:

– Komandamızın 10 üzvünün iştirak etdiyi yarışa qatılan zəka sahiblərinin 139-nun beynəlxalq titulu var idi. Kişilər arasında 8-i qrossmeyster olmaqla, 20-dən çox beynəlxalq usta titullu idmançını da qeyd etmək istəyirəm. Son olimpia­danın qalibi Ukrayna yığmasının da qa­tıldığı yarış gərgin mübarizə şəraitində keçdi. Ülviyyə Fətəliyeva fantastik nəticə göstərdi. Ülviyyə 3 qat Avropa çempionu oldu. O, 14 və 18 yaşlı qızlar arasında qitənin ən güclü şahmatçısı olmuşdu. 

Təbii ki, bu parlaq nailiyyətin arxa­sında çox böyük işlər dayanıb. Ülviyyə çalışqan, zəhmətkeş olduğu qədər də, əzmkar və dözümlüdür. O bu yarışda yalnız qələbəyə köklənmiş oyunları ilə seçildi. Onun 1 oyununda belə pis vəziy­yətin olmaması qadın şahmatında nadir hallardandır.

Fərid Abbasov komandamızın di­gər üzvlərinin də qitə çempionatında layiqli mübarizə apardıqlarını qeyd etdi. O bu uğurların Azərbaycan Şah­mat Federasiyasının, onun rəhbəri Mahir Məmmədovun həyata keçirdiyi hərtərəfli tədbirlər sayəsində mümkün olduğunu dedi:

– Komandamızın digər üzvlərindən Günay Məmmədzadə ötən şahmat olim­piadasının qalibi, ukraynalı Natalya Buk­sa ilə qara rənglərlə riskə getdi. Rəqib müdafiə olunmağı bacardı. Günay təəs­süf ki, mükafatçılar sırasından kənarda qaldı. Gövhər Beydullayeva çox gözəl çıxış etdi. Eyni zamanda, Səbinə İbra­himovanı qeyd etmək istəyirəm. İdman­çılarımız arasında ən çox elo reytinqini qaldıran şahmatçı oldu. Ayan Allahver­diyeva da reytinq xalını qaldırdı. Amma onun potensialı qazandığı xaldan qat-qat yüksəkdir. Əminik ki, gələcəkdə Avropa çempionu olacaq. Nərmin Abdinova star­tı ürəyi istədiyi kimi başlamasa da, hesab edirəm ki, kifayət qədər yaxşı çıxış etdi. 16 yaşlı şahmatçı üçün bu, çox böyük bir məktəbdir. 

Beləliklə, Yunanıstanda qadın şah­matçıların şəxsi Avropa çempionatında qızıl medal qazanmış Ülviyyə Fətəliyeva­nın şərəfinə Azərbaycan Respublikasının dövlət himni səsləndirildi. Təmsilçiləri­mizdən Günay Məmmədzadə və Səbinə İbrahimova yarışda fərqləndiklərinə görə xüsusi mükafata layiq görüldülər. 

Bununla da, azərbaycanlı qızlar intel­lektual idman növündə Avropada rəqib tanımadıqlarını sübut etdilər. Bu, qadın­larımızın bütün sahələrdə yeni uğurları üçün böyük motivasiya oldu. 

Leyla QURBANOVA
XQ