Novruzun bayram edilməsinin dərin kökləri vardır və 3500 ildən çoxdur ki, bu milli bayram bütün atributları ilə elliklə qeyd edilir. Novruza qədər təşkil olunan rituallar xalqımızın milli mənəvi dəyərlər sistemində önəmli yer tutmaqla dünyanın yaranışında iştirak edən dörd ünsürlə–Su, Od, Hava və Torpaq ilə əlaqələndirilir.

Bayrama qədər keçirilən çərşənbələrin birin­cisi su ilə bağlıdır. Çünki su həyatın başlanğıcı, yaşamağın əsas mənbəyidir. 

Su çərşənbəsinin özünəməxsus özəllikləri var. Bu çərşənbəyə qədər evdə olan əşyalar su ilə paklanıb təmizlənir. Həmin gün tonqal qalan­mır, şam yandırılmır, gün dönəndən sonra qo­hum-qonşuya evdən nə isə verilmir. Su qabları təzə su ilə doldurulur, stolun üstünə qrafində su qoyulur. 

Əvvəllər...

Su çərşənbəsi mərasimində dan yeri sökülən­də camaat elliklə axar suyun üstünə gedər, əl-üz­lərini soyuq su ilə yuyardılar. İnsanlar su üstün­dən atlanar, bir-birilərinin üstlərinə su atardılar. Əski adətlərə görə, Günəşin şəfəqdə göründüyü vaxtda onun şüalarının sığal çəkdiyi su daha tə­miz, daha müqəddəs sayılardı. Bu suda yuyu­nan adam diləyinə çatardı. Belə deyirlər ki, Xızır peyğəmbərin dirilik çeşməsindən su içdiyi və Ko­roğlunun Qoşabulaqdan köpüklü su götürdüyü gün məhz Əzəl–Su Çərşənbəsi günü olmuşdur.

Bizim qərb zonasında bu dörd vacib çərşən­bədən öncə daha iki çərşənbə qeyd edilirdi: xə­bərçi və yalançı çərşənbələr. Uşaqlar fallıqdan oğurluq-doğurluq yumurtaları aparıb doyüşdürər, ya əliboş, ya da qab dolu sınmış yumurta ilə qayı­dardılar. Çıl-çırpı yığar, lopa düzəldər, Od çərşən­bəsinə hazırlıq görərdilər. 

Bu gün...

Xalqımız bayramaqədərki çərşənbələri adəti üzrə bütün ailə üzvləri ilə birlikdə qeyd edir. Hə­min gün qohumlar, dostlar, tanışlar bir-birinin çər­şənbələrini təbrik edirlər. Onlar arzularını bildirir, alqış edir, xoş sözlər deyirlər: su qədər ömrün ol­sun, aydınlığa çıxasan, həyatın su kimi təmiz ol­sun və s. Axşam bütün ailə şirniyyatla bəzənmiş süfrə başına toplanır, bir yerdə deyə-gülə şam edir. 

Xalqımızın baharla əlaqədar gözəl adət-ənənələri çoxdur. Amma şəhər mühitində, bina evlərində bunların çoxusunu həyata ke­çirmək mümkün olmur. Borcumuz bu ənənələri təfəkkürdə, yaddaşlarda yaşatmaq, gələcək nə­sillərə ötürməkdir.

Su Çərşənbəniz mübarək olsun!

Zərifə BƏŞİRQIZI
XQ