25 Oktyabr Qubadlı Şəhəri Günüdür
2020-ci ilin 25 oktyabr günü xalqımızın tarixinə qızıl hərflərlə yazılıb. Belə ki, məhz həmin gün Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyilə Milli Ordumuzun igid əsgər və zabitləri Qubadlı şəhərini və ətraf kəndləri düşməndən azad ediblər. Bu, əlbəttə, son dərəcə qürurverici bir hadisədir.
Bu gün həmin tarixi hadisədən düz üç il ötür. Qədirbilən xalqımız doğma Qarabağın hər bir qarış torpağı kimi, Qubadlının da azad olunmasında qeyri-adi şücaət, hünər və qəhrəmanlıqlar göstərmiş hərbçilərimizlə sonsuz fəxarət hissi duyurlar. Şəhidlərimizin ruhuna dualar oxuyur, qazilərimizə Allahdan şəfa diləyirik.
Qubadlının azad olunması ilə bağlı hərbi əməliyyat hərb tariximizin ən uğurlu əməliyyatlarından biri sayılır. Məlumdur ki, 2020-ci ilin payızında cəbhənin təmas xəttində davam edən erməni təxribatlarına cavab olaraq Ali Baş Komandanın əmri ilə II Qarabağ müharibəsi, yəni, Vətən müharibəsi başlamışdır. Müharibənin ilk günlərindən sonadək Azərbaycan Ordusu yüksək peşəkarlıq və qələbə əzmi nümayiş etdirib.
Qubadlı rayonunun azad edilməsi əməliyyatı bir neçə gün çəkib. Belə ki, Zəngilan şəhəri oktyabrın 20-də azad olunandan sonra, təbii ki, növbəti istiqamət Qubadlı rayonu idi. Hərbi ekspertlər qeyd edirlər ki, dağların qoynunda yerləşən bu şəhərdə ermənilər güclü istehkamlar qurmuşdular. Yüksəkliklərdə düşmənin hərbi birləşmələri yerləşmişdi. Qubadlını azad etmək üçün, ilk növbədə, yüksəkliklər götürülməli idi. Çünki düşmən bu yüksəkliklərdən müntəzəm olaraq hərbçilərimizə atəş açırdı. Ona görə də Qubadlı əməliyyatı xüsusi peşəkarlıq və fədakarlıq tələb edirdi.
Azərbaycan Ordusu bu yüksək peşəkarlığı, və misli-bərabəri olmayan fədakarlığı göstərə bilibdir. İlk növbədə, şəhərə hakim olan yüksəkliklər götürülüb, ətrafda yerləşən kəndlər, o cümlədən Xanlıq qəsəbəsi, Padar, Sarıyataq, Mahmudlu kəndləri düşməndən təmizlənib. Ondan sonra oktyabrın 25-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Qubadlı şəhərinə daxil olaraq düşməni qovublar.
Azərbaycan dövləti cəbhənin Qubadlı istiqamətində əldə edilən bu uğuru əbədiləşdirmək qərarına gəlib. Prezident İlham Əliyevin 31 iyul 2023-cü il tarixli sərəncamı ilə 25 oktyabr Qubadlı şəhəri günü elan edilib.
Qubadlı rayonunun nüfuzlu ziyalılarından olan Razim Əliyev fəxrlə bildirdi ki, dövlət başçımızın bu təşəbbüsü Qubadlı rayonun hər bir sakininin qəlbində dərin minnətdarlıq hissi doğurub:
– Qubadlının bugünkü və gələcək nəsilləri bu qələbəni daim böyük sevinc və coşqu ilə qeyd edəcəklər. Bu gün Azərbaycan öz qədim tarixinin ən şanlı günlərini yaşayır. Biz, həqiqətən, qalib və xoşbəxt xalqıq!
Qeyd etmək lazımdır ki, Qubadlı ölkəmizin olduqca gözəl, əsrarəngiz təbiəti olan bir bölgəsidir. Uca dağları, sıx meşələri, sərin bulaqları, Həkəri və Bərgüşad kimi bol sulu çayları, bərəkətli torpaqları var Qubadlının. Amma buranın ən böyük sərvəti rayonun mərd, əməksevər insanlarıdır. Onlar bu yurdun tərəqqisi üçün daim fədakarcasına çalışıblar.
Yaxşı xatırlayıram, 1980-cı illərin sonunda erməni separatçılara Qarabağı Azərbaycandan ayırmaq niyyətinə düşəndə, Ermənistanla sərhəddə yerləşən Qubadlının kəndlərində yaşayan əhali üçün ciddi təhlükə yaranmışdı. O ağır dönəmdə Qubadlının qeyrətli oğulları könüllü müdafiə dəstələri yaradaraq doğma yurdun müdafiəsinə qalxmışdılar.
Birinci Qarabağ müharibəsində düşmənə qarşı qəhrəmancasına vuruşan igidlərimizdən biri də Kazımağa Kərimov idi. Pəhləvan cüssəli idi, amma çox sakit, həlim xasiyyəti vardı. Onu hələ tələbəlik illərindən, 1970-ci illərin ortalarından yaxından tanıyırdım. Belə ki, Kazımağa o illərdə mənim də tələbəsi olduğum Bakı Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsində təhsil alırdı, yataqxanadakı qonşu otaqda qalırdı.
Yadımdadır, Kazımağa doğma rayonu, anadan olduğu Sarıyataq kəndində yaşayan doğmaları, bu kəndin gözəl təbiəti barədə böyük həvəslə söz açardı. Valideynləri on bir uşaq böyüdüb tərbiyə etmişdilər. Kazımağa ailənin səkkiz oğul övladından biri idi. Deyərdi ki, Sarıyataq dünyanın ən gözəl kəndidir.
Universiteti bitirdikdən sonra Kazımağa bir müddət "Azərbaycan məktəbi" jurnalında, sonra isə “Azərbaycan müəllimi” qəzetində çalışdı. 1990-cı ilin əvvəllərində eşitdim ki, könüllü olaraq Qarabağ cəbhəsinə yollanıb. Əvvəlcə cəbhənin Göranboy, sonralar isə Tərtər istiqamətlərində gedən ağır döyüşlərdə əsl igidlik göstərdi. 15 iyun1992-ci ildə, ömrünün 41-ci baharında gözlərini əbədi yumaraq şəhidlik zirvəsinə ucaldı. Ölümündən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görüldü. Məzarı Fəxri xiyabandadır.
Yeri gəlmişkən, Qaçaq Nəbinin vətəni olan Qubadlı rayonunda hər zaman igid, qeyrətli oğullar çox olub. Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Əliyar Əliyevin adı bu gün də dillər əzbəridir. Əliyar doğma yurdun düşməndən qorunması üçün çox igidliklər göstərib. Onun düşmənlə mübarizədə göstərdiyi qeyri-adi şücaətlər barədə hekayətləri eşidəndə insanın qəlbi köksünə sığmır.
Bu gün Qubadlı azaddır, xoşbəxtdir. Qubadlının düşməndən azad edilməsindən düz bir il sonra, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva 2021-ci il oktyabrın 25-də Qubadlı rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüşüblər.
Dövlətimizin başçısı fəxrlə demişdir ki, bu şanlı Qələbədən danışarkən, ilk növbədə, əziz şəhidlərimizin xatirəsini yad etməliyik. Onlardan biri bizim əzizimiz Şükür Həmidovdur. Qubadlı rayonunun sakini olan Şükür böyük qəhrəmanlıq göstərmiş və doğma rayonu uğrunda gedən döyüşlərdə qəhrəmancasına həlak olmuşdur.
Prezident sonra bildirmişdir: “Şükür Həmidov bizim ən istedadlı və cəsarətli hərbçilərimizdən biri idi. O, Aprel döyüşlərində böyük qəhrəmanlıq göstərmişdi. Məhz bu qəhrəmanlığa görə mən ona Milli Qəhrəman adını verdim və özüm də şəxsən onu bu mükafatla təltif etdim. Ondan sonra keçmiş məcburi köçkünlərlə ilk görüş əsnasında onun atası Nəriman kişi ilə tanış oldum və bilmirdim ki, o, Şükürün atasıdır. Köçkünlər üçün salınmış bir şəhərciyin açılışında mənə dedi, mən də salamlarımı çatdırdım. ...Eşidəndə ki, Şükür həlak olub, bizim hamımızın ürəyi ağrıdı”.
Ali Baş Komandan onu da qeyd etmişdir ki, Şükür bütün hərbçilərimiz, gənc nəsil üçün nümunədir, öz canını doğma diyar uğrunda fəda edib və şəhadət zirvəsinə ucalıb. Şəhidlərimizin xatirəsi əbədiləşdirilir və əbədiləşdiriləcəkdir.
Yeri gəlmişkən, Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə 2020-ci il noyabrın 26-da “Qubadlının azad olunmasına görə” medalı təsis edilib. Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılmış döyüş əməliyyatlarında iştirak edərək şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirmiş Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin 15 min 189 hərbi qulluqçusu Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq sərəncamları ilə “Qubadlının azad olunmasına görə” medalı ilə təltif edilmişdir.
Düşməndən azad edilən Qubadlıda digər bölgələrimizdə olduğu kimi hazırda böyük tikinti-quruculuq işləri görülür. Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə təsdiq edilmiş, 2022–2026-cı illəri əhatə edən “Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinə Böyük Qayıdış I Dövlət Prqoramı” uğurla icra edilir.
Hazırda Qubadlı istiqamətində bir-birindən rahat, gözəl yollar çəkilir, müvafiq infrastruktur qurulur. Şübhə yoxdur ki. ən yaxın aylar, illər ərzində Qubadlı sakinləri doğma yurd yerlərinə qayıdacaq, bu bərəkətli torpaqlarda qurub-yaradacaqlar.
Bu günlərdə 30 il əvvəl taleyinə qaçqınlıq yazılan qubadlılı köhnə tanışım, Mahruzlu kəndinin sakini Hacı Azər Qarayev ilə təsadüfən rastlaşdım. O, dərin əminlik hissilə dedi ki, bu dəfə qubadlılılar doğma yurdlarına əbədi qayıdacaqlar. Bundan sonra heç bir qüvvə bu elatı doğma yurddan perik sala bilməz. Azərbaycan kimi güclü və qüdrətli dövlətin vətəndaşı olmaq, həqiqətən, çox qürurvericidir.
Məsaim ABDULLAYEV
XQ