Məmur qaçır, yoxsa jurnalist qaçırdır?

post-img

Son illərdə jurnalistlərin ay­rı-ayrı məmurlar ilə təmaslarının cəmiyyətə yansıyan mənfi tərəfləri ətrafında müxtəlif müzakirələr apa­rılmaqdadır. Bir neçə gün öncə hə­min müzakirələrdən birinə şahidlik etdik. Həqiqətən, ortada xoşagəl­məz, sivil yaşamın normalarına zidd bir görüntü var idi. Detallara varmaq, hadisənin iştirakçıları­nın kimlikləri üzərində dayanmaq istəməzdik. Daha çox belə situasi­yaların formalaşmaması üçün jur­nalistin özünün üzərinə düşənləri anlatmaq niyyətindəyik. 

Əvvəla, ondan başlayaq ki, haqqın­da söz açdığımız tendensiya bütövlükdə dünya üçün də xarakterikdir. Beynəlxalq media seminarlarında məmurların jurna­listlərdən qaçdıqları vurğulanır. Əlbəttə, bu qaçış informasiyalı cəmiyyətin prinsip­lərinə ziddir. Ancaq, gəlin, görək jurnalist­lər məmurların, müxtəlif vəzifə sahiblə­rinin onlardan qaçmamaları üçün nə isə edirlərmi? Yaxud jurnalistlər nə edirlər ki, məmurlar onlara yaxın düşməkdən çəki­nirlər. 

Ümumən, jurnalistin müsahib ilə təmas qurması, onunla ünsiyyət formasını düz­gün seçməsi son dərəcə vacibdir. Nəzərə alaq ki, prinsipcə birincinin məqsədi ikin­cinin vasitəsilə cəmiyyətə zəruri saydığı informasiyanı ötürməkdir. Jurnalist ictima­iyyəti konkret mövzu ilə bağlı məlumatlan­dırmağın vaciblik amilini heç bir halda ris­kə atmamalıdır. Onun üçün müqəddəslik və dəyər məlumatlandırmaqdır. 

Hər bir şəxs özü üçün dəyər bildiyi nəyinsə üzərində əsdiyi kimi, media təm­silçisi də sualının və ona verilən cavabın üzərində əsməlidir. O, mövzusunun kənar meyillərin müdaxiləsindən sığortasını, onun qayəsinin qorunmasını özü təmin et­məlidir. Buna görə sualların xüsusiyyətin­dən, hansı şəraitdə verilməsindən tutmuş, müsahibin emossional durumuna qədər bütün cəhətlər incəlikləri ilə hesablan­malıdır. Çünki suala cavabın cəmiyyətin gözləntilərini doğrultması vacibdir. Bun­ları düşünmək isə müstəsna peşəkarlıq göstəricisidir. 

Əgər jurnalist müsahibinə sadaladı­ğımız amilləri hesablayıb yanaşmırsa, ilk növbədə, özünün düşündüyü, canlandır­dığı ictimailik məqamına və bununla da cəmiyyəti düzgün istiqamətləndirmək mis­siyasına etinasız yanaşmış duruma düşür, spekulyativ mövqe daşıyıcısına çevrilir.

Müsahibin hansısa suala reak­siyasının qeyri-adekvatlığı və ya cəmiyyətə qeyri-adekvatlıq kimi görün­məsi, nəzərdə tutulan və prinsip etiba­rilə mütərəqqi əhəmiyyət daşımalı olan fəaliyyətin, daha dəqiq desək, jurnalistin ictimai missiyasının iflasa uğramasıdır. Burada müsahibin kobud davranması və ya necəsə sualdan yayınması az əhəmiy­yət daşıyır. Ortaya çıxan nəticəsizlik, qey­ri-ciddilik, yaxud gözlənilənlərin fonunda cəmiyyətdə yaranmış bayağılıq mühitidir. 

Deməli, yalnız müsahib deyil, eyni zamanda, jurnalist də bu xoşagəlməz mühitin formalaşmasında iştirak edir. Ye­kun nəticədə isə cəmiyyət ictimai missiya daşıyıcısı olan jurnalistin vacib kimi qiy­mətləndirdiyi informasiyasız qalır. İnfor­masiyasızlıq isə insanların yanlış yönlən­dirilməsi kimi mənfi təmayülləri doğurur. 

Bütün bu gedişatı ilk növbədə düşün­məli olan tərəf müsahib yox, jurnalistdir. Təəssüf ki, biz Azərbaycan mediasında fərqli vəziyyətin müşahidə edildiyini, vacib əhəmiyyət daşıyan məsələlər yerinə, mə­nasız ritorikanın ictimai rəyi zəbt etdiyini görürük. Ancaq yalnız təəssüflənməyək. Həm də düşünək. 

 

Ə.RÜSTƏMOV, “Xalq qəzeti”

Sosial həyat