“Hər axşam mən özümə tribunal qururam”.
Uinston Çörçill
III hissə
Bir demokratın kölə təfəkkürü: siyasi taleyin faciəvi tərəfi
Tomas Karleyl haqlıdır: demokratiya qəhrəmanları sevmir! Lakin demokratiya təfəkkürün köləliliyini də qəbul etmir. Müasir Qərb dövlətlərinin XX əsrin ikinci yarısından bu yana təcrübəsi göstərir ki, burada bir psixoloji və siyasi paradoksallıq vardır. Konkret ifadə etsək, Qərb fəlsəfi-elmi təfəkkürü insan azadlığı, söz və fikir azadlığı, insan hüquqları kimi yaxşı səslənən, insanın təfəkkürünə və vicdanına “sığal çəkən” anlayışlarla doludur, ancaq praktiki fəaliyyətdə hər şey tərsinədir!
O cümlədən, hansısa Qərb dövlətinin lideri olmaq üçün buna lazım olan keyfiyyətlərdən öncə, nüfuzlu dairələrin sözəbaxanı olmalısan. Görünür, məhz bu məqam da hazırda Qərbdə yaşanan uğurlu liderlik böhranının başlıca səbəblərindən biridir. Bu ayrı mövzudur.
Burada Emmanuel Makronun nümunəsində Avropanın böyük dövlətinin belə başçısının hansı “sözəbaxan” və hətta kölə təfəkkürlü olmasını aydınlaşdırmağa çalışacağıq.
Meysanın araşdırmaları: Rotşild, Krevis və Makron
Tyerri Meysan fransız jurnalistidir. Azad sözün inkişafı isitqamətində fəaliyyət göstərən “Voltaire” beynəlxalq təşkilatının sədridir. Fransada tanınmış politoloji mərkəz olan “Reseau Voltaire”nin (fransızcadan tərcümədə - “Volter şəbəkəsi”) yaradıcısıdır. T.Meysan özünün müstəqil və obyektiv siyasi araşdırmaları ilə tanınır. Onun E.Makron haqqında apardığı araşdırmalar da böyük maraq doğurmuşdur.
Tərcüməçi E.Feoktistov məqaləsinin girişində yazır ki, “tez-tez Makronu Rotşildin “uşağı” adlandırırlar. Ancaq bu, tam olaraq belə deyildir. Tyerri Meysan göstərir ki, o (yəni E.Makron – F.Q.) seçkiqabağı təbliğatına görə əsas olaraq Henri Krevisə borcludur”. Araşdırmaçılar belə qənaətdədirlər ki, məhz E.Makronun bu asılılığı “ağır yük” kimi ona “Sarı jiletlilər” böhranını həll etməyə imkan verməmişdir.
Maraqlıdır, deyilmi? Fransa Prezidenti müəyyən maliyyə dairələrindən asılı olduğu üçün dövləti silkələyən hansısa böhranı həll edə bilmir. Elə isə Cənubi Qafqaz kimi uzaq bir məkanda Fransa dövlətinin real maraqlarını necə təmin edə bilər?
Bəs bu Henri Krevis kimdir və onun rotşildlər ailəsi ilə hansı bağlılığı mövcuddur? O, fransızdır və ən böyük maliyyə şirkətlərindən birinin sahibidir, hətta NATO-da sözü keçir. T.Meysan yazır ki, daha doğru olan Krevis ailəsindən danışmaqdır. Henri Krevis böyük maliyyəçidirsə, onun həyat yoldaşı Mari Joze Druin-Krevis Bilderberq Klubunun inzibatçısıdır və ailə bütövlükdə Bilderberq Klubunun “əsas dayaqlarından biridir”. Rotşild ailəsi isə bu klubun nüvəsində dayanan iki zəngin ailədən biridir. Digər ailə rokfellerlərdir!
“Bilderberq Klubu” nədir? Təşkilatdırmı? Yaranma və fəaliyyət tarixçəsi açıq informasiya resurslarında mövcuddurmu? Bəli, mövcuddur. Çoxlu sayda. İstənilən adam tanış ola bilər.
“Biderberq -1”: audentik Bildeberq
Burada “audentik” termini “əsl”, “klassik”, “mahiyyəti üzrə ilkin anlam” mənasında işlədilir. İki məqama işarə var: birincisi, Bilderberq Klubu konkret məqsədlərlə və dəqiq kriteriyalar əsasında yaradılmış təşkilatdır. Onun özünəməxsus funksionallaşma normaları mövcuddur. İkincisi, Klub dövrün tələblərinə və aldığı nəticələrə uyğun transformasiya edir, dəyişir, yeniliyə adaptasiya olunur ki, bu da onu tam anlamağa, məqsədlərini dəqiq müəyyən etməyə maneçilik törədir. Bu cür dinamik, buqələmun kimi cilddən-cildə keçən bir təşkilata qarşı hansısa əks-tədbir görmək çox çətindir. Həm də dünyada onun siyasi, maliyyə, diplomatik, hərbi təsir potensialına bərabər ikinci bir dairə gözə dəymir. Təsəvvür edin ki, NATO belə onunla bağlıdır, - deyirlər! Hətta Bilderberq Klubu NATO-nun maraqlarına xidmət edir. Bu Klub ilk yarananda bəzilərinin iddia etdiyi kimi, dünya hökuməti olmağı deyil, NATO-ya xidməti məqsəd kimi müəyyənləşdirmişdi. Hər halda T.Meysan belə yazır.
“Bilderberq Klubu” (ingilis. “Bilderberg Club”) 1954-cü ildə Hollandiyada “Bilderberq” adlı hoteldə yaradılıb. Hotel hollandiyalı zəngin iş adamına məxsus olub. Tədbirin təşəbbüskarlarından birinin mühacirətdə olan polyak siyasətçi Cozef Retinger olduğu yazılır. O, ötən əsrin 50-ci illərində Avropada antiamerikanizm əhval-ruhiyyəsinin güclənməsindən narahat idi. Təşkilatı yaratmaqda da əsas məqsəd Qərbin müxtəlif sferalardakı (siyasi, iqtisadi, maliyyə, hərbi, diplomatik və s.) nüfuzlu adamları vahid qurumda birləşdirməklə, həm Amerika-Avropa birliyini təmin etmək, həm də öz maraqlarını dünya miqyasında həyata keçirməkdən ibarət olub. Bu təşkilata “Bilderberq Konfransı” və ya “Bilderberq Görüşü” də deyirlər.
Belə aydın olur ki, Bilderberq Klubu təməldən, konkret olaraq, Amerika+Avropa tandeminin bütün sferalarda (siyasi, geosiyasi, iqtisadi, energetik, maliyyə və s.) maraqlarını dünyaya yaymaq, onu universallaşdırmaq, aparıcı qüvvəyə çevirmək və hamını ona tabe etdirmək məqsədi güdüb. Başlıca məqsədlərin təməlində isə siyasi, iqtisadi və müdafiə məsələlərində əməkdaşlığın inkişafı dayanıb.
Klubun birinci konfransında Avropanın 11 ölkəsindən 50, ABŞ-dan isə 11 nümayəndə iştirak edib. Artıq 2023-cü il 18-21 may tarixində Lissabonda keçirilmiş 69-cu konfransa isə 23 ölkədən 130 nümayəndə qatılıb. Nəzərə alsaq ki, “nümayəndələr” dedikdə 23 ölkənin siyasi, maliyyə, media, dövlət rəhbərləri, güc strukturlarının nüfuzlu, sözükeçən tanınmış kadrlarından ibarət olur, bu o deməkdir ki, ortada çox böyük rəqəm var. Burada kimlərin adına rast gəlinmir? Kəşfiyyat rəhbərləri, böyük bankların sahibləri, tanınmış siyasət adamları, nəhəng şirkətlərin sahibləri və s. Ölkələrin əhatəsi də genişdir: Amerika Materiki (hər iki Qitəsi), Avropa, Afrika, Asiya, Yaxın Şərq və s.
Son Lissabon tədbirində dünya miqyasında Rusiya, Çin, İran məsələlərinə münasibət və yeni müharibə texnologiyaları (konkret olaraq süni intellektdən istifadə), tibb, pandemiya və s. müzakirə olunub. Ayrıntılara getməyək.
Belə çıxır ki, təşkilatın fəaliyyətində gizlilik və kriptoluq əsas yer tutur. Struktur elə qurulub ki, çox məhdud sayda adam rəhbərlikdə ola bilər. Son məlumatlara görə, onların sayı cəmi 3-dür. H.Kissincer öldükdən sonra isə say hələlik 2-dir və bəlkə də onun yeri artıq dolub. Sonrakı pillədə 5 nəfər var. Qərarları 3 nəfərdən başqa kimsə bilmir. Onların da hər biri tam olaraq bütün informasiyaya malik olmurlar. Tam hər şeyi kimin bildiyi məlum deyil. Lakin həmin “bilən”in Bilderberq Klubunda birbaşa iştirak etmədiyi fakt kimi qəbul edilir. Deməli, yaranması və işləmə metodu müəmma olan Bilderberq Klubu dünya miqyasında təsirə malik olan təşkilatdır. Gözəgörünməz, üzdəolmaz, haqqında ancaq mülahizələr söylənən xəyalət bir təşkilat.
Burada haqq və ya hüquq deyil, Klubun sifarişçilərinin maraqları əsas götürülür. Nəticədə hüquq da, haqq da, ədalət də başqalarının maraqları da arxa plana keçir. Bəs kimlərdir bu sifarişçilər?
Araşdırmaçılar “aysberqin” görünməyən tərəfində ABŞ MKİ-si və Böyük Britaniyanın Mİ6-sının olduğunu yazırlar. Onlar bildirirlər ki, Amerika və İngiltərə kəşfiyyatı bu təşkilatı xüsusi məqsədlə yaradıb və indi də onu idarə edir. Buna görə də T.Meysan yazır ki, “Bilderberq Klubu qərarların qəbul olunduğu yer deyildir”. Yəni qərarlar kəşfiyyatda qəbul edilir və Kluba çatdırılır. T.Meysan Bilderberq Klubunun üzvlərinin “nüvəsi”ni təqdim edir. Onların sayı 38-dir. Dünyanın müxtəlif ölkələrindəndirlər. Aralarında böyük fransız sığorta şirkəti olan “AXA”nın başçısı Anri de Kastris (Henri de Castries) də var.
Bilderberq Klubu ilə bağlı bütün bu informasiyaların (etiraf edək ki, məhdud informasiyalardır – Klubun “ayaqları” hər yerdədir) fonunda Emmanuel Makronun siyasi karyerası həm də Cənubi Qafqaz siyasəti prizmasında çox maraqlıdır.
“O, siyasət haqqında düşünmürdü”
E.Makron siyasət haqqında düşünməməklə doğru edirmiş. Çünki bacarmır, azad və sərbəst ola bilmir. Müstəqil fəaliyyət göstərmək onluq deyil. Və həm də qəlbindən hərdən bir keçir ki, siyasətdə nə işi vardı, filosof olsaydı, daha yaxşı idi! Sakit, yumşaq və düşünən bir filosof! O, müəllim də ola bilərdi!
Ancaq hər şeyi bir görüş dəyişib. E.Makron məqsədlərinə çatmaq üçün franko-amerikan fondu və Almaniyanın Marşall Fondu ilə dostluq etməyə başlayıb. Bu “dostluq” onu bir gün Park-avenyuda (Nyu-York) Krevislər ailəsində görüşə aparır. T.Meysan təxmin edir ki, həmin görüş 2007-ci ildə olub. Bundan sonra E.Makron həmin ailəyə ABŞ-a hər səfərində davamlı olaraq baş çəkib. H.Krevis isə Parisdəki Monten prospektindəki ofisinə gələndə E.Makronu da ora dəvət edir.
Qısa arayış: Krevislər ailəsinin ABŞ-ın Respublikaçılar Partiyasına siyasi yaxınlığı var. Dünyanın ən varlı adamları sırasındadırlar. Onların Blackstone, Carlyle Group və KKR adlı şirkətləri mövcuddur. KKR bütün dünyada ən iri sərmayə şirkətlərindən biridir.
Mari-Joze Druinin E.Makron haqqında maraqlı bir fikri var. Onun sözlərinə görə, xanım Krevis bir zamanlar deyib ki, E.Makronun sevimli sözü “can do attitude”dir (istəsən bacararsan – red.). Ancaq onda baş verənləri dərketmə və anlamağa canatma da var. Lakin bu zaman o, “təqlid etmir və imitasiya ilə məşğul olmur ki, bu da həqiqi fransız kimi qalmasına imkan verir”.
Bizim bütün xanımlara, o cümlədən, Krevis ailəsinin xanımına hörmətimiz var. Ancaq məsələ siyasətə bağlananda, deyilən fikirləri təhlil edərkən, cinsiyyət fərqi yoxdur. Bu baxımdan Mari-Joze Druinin E.Makron haqqında dediklərinin doğru olduğuna inanmaqda çətinlik çəkirik. Doğurdan da E. Makron prezident kimi milyonlarla seyrçinin gözünün içinə baxa-baxa “Qarabağ Ermənistanın ortasındadır” deyəndə təqlid etmirdimi? Burada kimlərinsə fikrinin imitasiyası yox idimi? Və E.Makron “dərk etməyə və anlamağa” çalışan “fəlsəfə həvəskarı” kimi saxtakarlıq etmirdi ki? Edirdi! Çünki dünyanın ən kiçik ölkəsinin başçısı belə hamının gördüyü xəritə ilə bağlı ağ yalan danışmamalıdır. Bilməlidir ki, coğrafi ərazidən, siyasi xəritədən, siyasi sərhədlərdən çox insanın başı çıxır. Və adi gözlə dünya xəritəsinin geniş miqyasda görünüşünə baxsan, görərsən ki, Qarabağ Azərbaycanın ortasındadır!
Bundan başqa, E.Makron və onun Senatı deyir ki, “Azərbaycan Qarabağda terror törətmişdir”, “mədəniyyət abidələrinə qarşı pis davranmışdır”, “ermənilərin hüquqlarını pozmuşdur”. Görəsən, belə cəfəng məsələlər gündəmə gətirilərkən, reallığa ağlın, yaxud vicdanın “pəncərəsi”ndən baxılıb? Axı nə zamandan bəri, bir dövlətin nizami ordusunun bütün beynəlxalq hüquqa və müharibəni aparmağın hər bir qanununa əməl edərək öz torpaqlarını işğaldan azad etdiyi müqəddəs savaş terror adlandırılır? Bu, BMT-nin Nizamnaməsində yazılıb, yoxsa Fransanın öz tarixində həmin faktlar çoxdur? Bəs onda Fransa niyə müstəqil dövlətdir və onun ərazisi var? Fransa dövlət olaraq öz ərazi bütövlüyünü faşistlərdən xilas edəndə, terror törətməyin hansı növündən istifadə etmişdir? Bəlkə fransız ekzistensialistləri A. Kamyu və J.P.Sartr Fransanı müqavimətə səsləmək üçün nəzəriyyələrini yaradıblarsa, bu adamlar “ideoloji terrorçudurlar”?
Biz qətiyyən belə düşünmürük – onlar dünyanın ən böyük mütəfəkkirlərindəndirlər! Ancaq düşünürük ki, A.Kamyu “Qərbin vicdanı” anlayışını hansı səbəblərdən işlətmişdir və bunu necə adekvat anlamaq olar. Bir də əgər “əsl fransız” Makron kimidirisə, onda qeyri-əsl fransız kimdir?
Bundan başqa, fakt ondan ibarətdir ki, terror Fransa ordusunun Afrikada, Qafqazda (keçən əsrin əvvəllərində Anadoluda) və digər yerlərdə törətdikləridir. Çünki Fransa özündən çox-çox uzaqlarda, özgə torpaqlarında kimin necə yaşamalı olduğunu silah və kütləvi qətllərlə müəyyənləşdirməklə məşğul idi. İndi də elədir.
Deməli, məsələ dərindir.
(ardı var)
Füzuli QURBANOV,
XQ-nin analitiki, fəlsəfə elmləri doktoru