Ermənilər tarix boyu yaşadıqları ərazilərdə başqa xalqlardan çox şey oğurlayıblar. Xüsusən, bütün qonşularının musiqisinə, ədəbiyyatına, folkloruna daha çox şərik çıxıblar. Azərbaycan rəvayətlərini, nağıllarını oğurlayıb şeirə çevirən haylardan biri də Hamo Sahyan idi. Şəxsən mənim uşaq yaşlarımdan bildiyim iki kiçik nağılı ( “Sən maralla mən maral...” və “Bir quyruq maya qoysam da...”) o təmsil kimi qələmə almışdı. 

İkinci təmsildə deyilir ki, Birəbitdən quşu (ona çəpər sərçəsi də deyirlər) bu­laqdan su içmək istəyəndə görür ki, Ay “suya düşüb”. Səs-küy qaldırır ki, kömək edin, Ayı göyə qaldıraq. Heç kəs kömək eləmir. Özü Ayı sudan çıxartmaq istəyən­də dimdiyi hansısa otun kökünə ilişir. Dartır, dartır, birdən otun kökü qırılır və cırtdan quş quyruğu üstündə daşa dəyir. Zarıyanda görür ki, Ay göydədir. Fəxr edir: “Bir quyruq maya qoysam da, Ayı göyə çıxartdım”. Nikol Paşinyanın bu ilin aprelində keçirmək istəyib bacarmadığı, sentyabrın 17-də isə çoxsaylı ermənilərin dediyi kimi, saxtakarlıqla dolu olan mer seçkisində qalib gəlməsi elə Birəbitdən quşunun “zəfər”inə bənzəyir.

“Novosti Armenia” hələ apreldə keçi­rilməli olan mer seçkiləri barədə yazmış­dı ki, ağsaqqallar iclasa gəlmədiyinə görə seçki baş tutmayıb. Qeyd edək ki, qanu­na əsasən, seçkilər yolu ilə formalaşan Ağsaqqallar Şurası meri seçir. Sentya­bın 17-də keçirilmiş seçkiyədək şurada hakim “Mənim addımım” alyansının 57, “Çiçəklənən Ermənistan” partiyasının 5, “Luys” blokunun isə 3 mandatı var.

Avqustun 18-də isə Ermənistan mət­buatı yazdı ki, növbədənkənar İrəvan Ağ­saqqallar Şurası (Şəhər Şurası) seçkiləri sentyabrın 2-3-də keçiriləcək. Yenə baş tutmadı. Üstəlik, müxaliflər bütün dünya­ya səs saldılar ki, Nikol Paşinyan İrəvan meri vəzifəsində dostu olan komediya aktyorunu görmək istəyir. Qərəz, bu il avqustun 16-də Ermənistan hakimiyyə­ti İrəvan Şəhər Şurasının buraxılması haqqında qərar qəbul etdi. Buna səbəb şuranın paytaxtın yeni merini seçə bil­məməsi idi. 

“İrəvan şəhərində yerli özünüidarəet­mə haqqında” qanuna əsasən, paytaxt merini Ağsaqqallar Şurası seçir. Şuranın üzvləri 65 nəfərdən ibarət olur və ümum­şəhər seçkiləri, əsasən, partiya prinsipi üzrə formalaşır. Əgər seçkilərin yekunu üzrə partiyalardan biri yerlərin 50 faizin­dən çoxunu əldə edərsə, o zaman siya­hıya rəhbərlik edən partiyanın namizədi İrəvanın meri hesab olunur.

Erməni mətbuatı yazır ki, İrəvanın sabiq meri Taron Marqaryan iyulun 9-da vəzifəsindən imtina edib. Səbəb isə pay­taxtda onun istefası tələbi ilə keçirilən eti­raz aksiyaları idi.

Axır ki, bu dolambac yollardan keçən şura seçkisi sentabrın 17-də baş tutdu. Ermənistan Mərkəzi seçki komissiyası İrəvan meriyasına (Ağsaqqallar Şurası­na) keçirilən seçkilərdə səslərin elektron hesablanmasını başa çatdıranda məlum oldu ki, Nikol Paşinyan seçici fəallığının heç otuz faizə çatmadığı səsvermə pro­sesində rusiyayönümlü siyasi qüvvələri üstələyib. Belə ki, 825 minə yaxın seçi­ci olan ölkədə seçki məntəqələrinə cəmi 234 mindən çox seçicinin gəldiyi səsver­mədə birinci yerib tutan partiyanın göstə­ricisi də çox cüzidir. Hakim “Mülki müqa­vilə” partiyası 28, 46 faiz səslə birinciliyi qazanıb. 

Yeri gəlmişkən, Nikol Paşinyanın rəh­bərlik etdiyi partiyanın paytaxt ağsaqqal­larını seçən səsvermədə bu qədər aşağı göstəriciyə imza atmasının əsas səbəb­lərindən biri də Azərbaycan əsgərləri­nin ayaq səsləridir. Belə ki, beş il əvvəl həmin seçkidə Paşinyanın partiyası 81 faizdən çox səs qazanmışdı. İkinci Qara­bağ müharibəsindəki rüsvayçı məğlubiy­yət onun nüfuzuna, həqiqətən, sarsıdıcı zərbə vurmuş və göstəricisi 81-dən 28-ə düşmüşdür. 

İşğalçı ölkə mətbuatının yazdıqlarına görə, Mərkəzi seçki komissiyasının hesa­batında göstərilən rəqəmlərin çoxu sax­tadır. Xüsusən, seçkidə iştirak edənlərin sayı həddən artıq şişirdilib. Bir adamın dörd-beş yerdə səs verdiyi söylənilir. Şa­hidlər bildirirlər ki, bülletenləri nümayiş­kəranə sürətdə zərfdən çıxarır və hakim partiyanın namizədi Taron Marqaryanın adının qarşını işarələyərək, qutuya atır­dılar. 

Müxalif müşahidəçinin sözlərinə görə, bir seçici taksi xidmətinin avto­mobilləri və mikroavtobuslarla müxtəlif məntəqələrə gətirilirdi. Şahidlər bildirirlər ki, törədilmiş saxtakarlıqlar nə erməni xalqının xeyirinədir, nə də Ermənistan dövlətinin. Odur ki, bu faktlardan sonra saxtakarların həyatı cəhənnəmə çevrilə­cək. “Bizim böyük komandamız var və bütün saxtakarlıqları ortaya çıxaracağıq” – deyən müxalifət fəalı bildirib ki, Ermə­nistanı iğtişaşlar bürüyəcək. 

Daha bir maraqlı məqama da diqqət yetirək: “Novosti Armenia” yazır ki, sabiq prezident Serj Sarkisyan xanımı Rita Sarkisyanla birlikdə səs vermək üçün seçki məntəqəsinə gəlib. Lakin seçicilə­rin adlarını barmaq izləri ilə təsdiq edən aparat Sarkisyanı “tanımayıb”.

Bütün eybəcərliklərinə baxmaya­raq, bu seçkinin nəticələri rəsmiləşdiril­di. Kimsə soruşur ki, bəs bu nəticələrin bizə faydası olacaqmı? Əvvəla, dövlət başçımızın da dediyi kimi, biz heç bir məsələdə Ermənistanın daxili işlərinə qarışmamışıq və qarışmayacağıq. Sadə­cə öz ərazi bütövlüyümüzün tam bərpası üçün lazım olan bütün addımları ataca­ğıq. İkinci, Nikol Paşinyan iqtidarının bəd əməlləri olsa da, onların uğuru “Daşnak­sütyun”un da, revanşistlərin də, digər iş­ğalçılıq, terrorçuluq və təxribatçılıq kimi fəaliyyəti olan qüvvələrin qələbəsinə nis­bətən məqbuldur. Üçüncü, seçkinin nəti­cələrindən sonra Ermənistanda xaos və anarxiyanın başlanacağını deyənlər də var. Bu isə Cənubi Qafqaza sülh gətiril­məsi üçün aparılan siyasətə mənfi təsir göstərə bilər. 

Amma bir fakt da var ki, Ermənistan­da deyilən hansısa söz, verilən anons və ya söylənilən proqnoz çox vaxt reallığa çevrilmir. Bu ölkə Allahın ümidinə qalıb. Əhali bədbəxt, dövlət girinc vəziyyətdə­dir. Çıxış yolunu tapmağa isə ermənilik xəstəliyi mane olur. 

Fikrət SADIXOV,
professor, siyasi şərhçi

– İrəvan meri uğrunda keçirilən seçkilərdə hakim partiya kifayət qədər səs toplaya bilmədi. Bu, ona dəlalət edir ki, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın ölkə daxi­lində ciddi problemləri yaranıb. 

Qeyd etmək lazımdır ki, Paşinyanın üzləşdiyi problemlər onun özünün səhv, yalnış daxili və xarici siyasət xətti həyata keçirməsi ilə əlaqədardır. Bunu, əlbəttə ki, sıra­vi seçicilər görür, müqayisə edir və nəticə çıxarırlar. Bəli, hər şey göz qabağındadır: baş nazirin əhali arasında dəstəyi günbəgün azalır. 

Paşinyanın reytinqinin aşağı düşməsinin səbəblərindən biri də elə budur. İrəvandakı 17 sentyabr seçkiləri N.Paşinyanı ölkədəki siya­si və sosial sferadakı acı reallıqla üz-üzə qoyur. 

Ermənistan hökumətinin baş­çısı indi ya seçkilərin nəticələri ilə razılaşmalı, ya da orada hansısa bir kolalisiya yaradılmalıdır ki, öz aralarında mer seçsinlər. 

Ermənistanın hazırkı siyasi re­allığına nəzər yetirəndə görürürk ki, artıq hakim partiya bir sıra is­tiqamətlərdə siyasi rəqiblərinə udu­zur. Paytaxtda kifayət qədər səs toplaya bilməyən iqtidar bundan ciddi nəticə çıxarmalıdır. 

Bir daha vurğulamaq istəyirəm, məhz Paşinyanın atdığı mənasız və məntiqsiz siyasi addımlar ölkə­də belə bir acınacaqlı vəziyyətə gə­tirib çıxarıb. 

İrəvanda meriyanın rəhbəri ol­maq üçün kimin daha çox səs top­laması, kimin rəqabətdə uduzması bizi o qədər də maraqlandırmır. Yəni, bu, ermənilərin öz daxili işidir. Bizi daha çox maraqlandıran ha­disələrin siyasi cəhətidir. Hər halda fakt budur ki, Paşinyanın və onun tərəfdarlarının reytinqi xeyli aşağı düşüb. 

İttifaq MİRZƏBƏYLİ
XQ