XİN-də keçirilən brifinqdə xarici diplomatik korpus bu barədə məlumatlandırıldı

Sentyabrın 8-də Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyində nazir Ceyhun Bayramov, Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi – Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev və Azərbaycan Prezidentinin xüsusi tapşırıqlar üzrə nümayəndəsi Elçin Əmirbəyovun iştirakı ilə ölkəmizdə akkreditə olunmuş diplomatik korpus üçün brifinq keçirilib.

XİN-dən bildirilir ki, brifinqdə aşağı­dakı əsas məqamlar vurğulanıb:

Azərbaycan və Ermənistan arasın­da münasibətlərin normallaşma prose­si ciddi çağırışlarla üzləşir;

Ermənistan tərəfinin müşahidə etdi­yimiz davranışı 30 il ərzində bu ölkəyə xas olan danışıqların imitasiyası, əldə olunmuş öncəki razılaşmalardan geri çəkilmək və müxtəlif siyasi, hərbi və digər təxribatlara əl atmaqla üzərinə götürdüyü öhdəliklərin yerinə yetirilmə­sindən boyun qaçırmaq təcrübəsinin təkrarıdır;

Ermənistan ayrı-ayrı dövlətlər və beynəlxalq təşkilatlardan sui-istifadə etmək üçün mövcud bütün imkanların istifadəsi ilə bölgədə guya "blokada" və "humanitar böhran"ın mövcudluğu haqqında yalan və əsassız iddialarla Azərbaycana qarşı qarayaxma kampa­niyası aparmaqla məşğuldur;

Detallara varmazdan öncə, Rusiya Federasiyası, Amerika Birləşmiş Ştat­ları, Avropa İttifaqı və ya BQXK kimi müxtəlif beynəlxalq aktorlar vasitəsilə aparılan bütün qarşılıqlı təmaslar za­manı Ermənistanın real danışıqlardan yayındığı, qeyri-səmimi davranış sər­gilədiyi və öncədən əldə edilmiş bütün razılaşmalar və qarşılıqlı anlaşmalara zərbə vurduğu vurğulanmalıdır;

Ermənistanın məqsədi Azərbaycan ərazisində separatizmi bütün mümkün ideoloji, siyasi, hərbi, maliyyə və di­gər vasitələrlə qoruyub saxlamaqdan ibarətdir. Bu məqsədlə, Ermənistan vaxt qazanmağa çalışır və danışıqların bütün istiqamətləri üzrə irəliləyişi təmin edə biləcək real addımlardan yayınır;

Erməni sakinlərin ehtiyaclarını ödəmək üçün Qarabağ bölgəsinə mal­ların çatdırılması ilə bağlı yaranmış və­ziyyət bunun bariz nümunəsidir. Müxtəlif üçüncü tərəflər vasitəsilə aparılan da­nışıqların xronologiyası bir şeyi, yəni, Ermənistanın danışıqlar masasında həll yolları tapmaqda maraqlı olmadığını sü­but edir;

Ermənistan Laçın yolundan təxminən iki il yarım ərzində qanunsuz hərbi və digər məqsədlər üçün istifadə etdi. Bu istiqamətdə bizim heç bir çağırışımıza məhəl qoyulmadı və Azərbaycanın legi­tim və faktlara əsaslanan narahatlığını aradan qaldırmaq üçün heç bir tədbir gö­rülmədi;

2023-cü il aprelin 23-də Azərbaycan bu yoldan sui-istifadə hallarının qarşısı­nın alınması, eyni zamanda, sərhəddən hüquqi, şəffaf və tənzimlənən keçidin təmin edilməsi məqsədilə dövlət sərhə­dində sərhəd-buraxılış məntəqəsi təsis etdi. Bütün ittihamlara baxmayaraq, sər­həd-buraxılış məntəqəsi çox həssas şə­raitdə nümunəvi şəkildə fəaliyyət göstə­rirdi;

Azərbaycan sərhəddən maneəsiz ke­çidin təmin edilməsi üçün müvafiq dövlət qurumları, o cümlədən gömrük və sər­həd xidmətləri arasında işçi təmasların yaradılması ilə bağlı Ermənistan tərəfinə dəfələrlə müraciətlər ünvanladı. Lakin bu müraciətlərə münasibətdə heç bir qarşı­lıq nümayiş olunmadı;

Ermənistan isə Azərbaycanın öz sər­hədində nəzarət-buraxılış məntəqəsi tə­sis etmək hüququna etirazlarına davam etdi, bu istiqamətdə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi və digər instansiyalardan sui-istifadə etməyə çalışdı. Yerli ermə­ni sakinlər tərəfindən sərhəd-buraxılış məntəqəsindən istifadənin intensivləş­məsi fonunda bütün bu cəhdlərində uğursuzluğa düçar olmuş Ermənistan 15 iyun tarixində açıq hərbi təxribat törətdi. Bu təxribatla, sərhəd-buraxılış məntəqə­sindən keçən sakinləri və əvvəlcədən planlaşdırılan tibbi evakuasiya əməliyyatı üçün yaxınlıqda olan BQXK əməkdaşla­rını riskə atdı;

Bu təxribatdan sonra BQXK-nın av­tomobillərindən qaçaqmalçılıq məqsədilə istifadəyə cəhd göstərildi. Bu fakt BQXK tərəfindən də təsdiqləndi;

Törədilən təxribatlara baxmayaraq, tibbi evakuasiya və digər təxirəsalın­maz məqsədlər üçün nəzarət-buraxılış məntəqəsindən keçid bu günə qədər davam edir. İyunun 15-dən BQXK bu is­tiqamətdə 27 əməliyyat keçirib, Ermənis­tanın 312 sakini 208 nəfərin müşayiəti ilə (ümumilikdə 520 nəfər) Ermənistana ge­dib, 380 nəfər isə müalicəsi başa çatdıq­dan sonra Qarabağa qayıdıb. Bu əmə­liyyatlar zamanı hər iki istiqamətdə 425 BQXK nəqliyyat vasitəsinin keçidi qeydə alınıb. Qarabağa qayıdarkən onlar dər­man, uşaq qidası kimi zəruri malları da özləri ilə gətirməkdədirlər. Beləliklə, iyu­nun 15-dən Qarabağa heç bir məhsulun ötürülməməsi iddiasının heç bir əsasının olmaması ilə yanaşı, sadəcə həqiqətə uyğun deyil;

Sərhəd-buraxılış məntəqəsindən keçidi asanlaşdırmağa davam etməklə yanaşı, Azərbaycan rəsmi olaraq, yer­li sakinlərin ehtiyaclarını ödəmək üçün yüklərin çatdırılması məqsədilə digər yol­lardan istifadəni təklif etdi;

Bu təklif 15 iyul tarixində Şarl Mişelin iştirakı ilə keçirilən liderlər görüşü çərçi­vəsində də geniş müzakirə olunub. Tə­sadüfi deyil ki, bu məsələ cənab Mişelin görüşün yekunlarına dair bəyanatında da öz əksini tapıb;

İyulun 25-də Moskvada bir neçə yo­lun sinxron istifadəsi məsələsi xarici işlər nazirlərinin üçtərəfli görüşündə yenidən müzakirə mövzusu oldu. Bu, Rusiya tərə­finin təklif etdiyi formula idi. Azərbaycan bu variantı nəzərdən keçirməyə hazır olduğunu bildirərək yekunda öz razılığı­nı verdi. Ermənistan isə konkret müza­kirələrdən nümayişkaranə yayındı;

Bunun qarşılığında, Ermənistan ertə­si gün əvvəlcədən planlaşdırılan daha bir təxribata əl ataraq sərhədə "huma­nitar konvoy" göndərdi. Bu, beynəlxalq ictimai rəyi manipulyasiya etmək və bu istiqamətdə növbəti addımlar üçün zə­min yaratmaq məqsədilə törədilmiş açıq təxribat idi;

Rusiya Federasiyası, ABŞ və Avro­pa İttifaqı tərəfindən Ağdam-Xankəndi və Laçın-Xankəndi yollarından sinxron istifadənin həyata keçirilməsinin, habelə mərkəzi hökumətin xüsusi nümayəndəsi­nin yerli sakinlərlə görüşünün təşkili üçün müvafiq iş aparıldı;

Nəhayət, avqustun 4-də hər iki məsələ ilə bağlı razılıq əldə olundu. Bu­nunla, sözügedən yolların ardıcıl şəkil­də açılması və Yevlaxda görüşün təşkili məsələləri razılaşdırıldı. İştirak edən bü­tün maraqlı tərəflər, o cümlədən BQXK və sülhməramlı kontingent razılaşmala­rın həyata keçirilməsinin təşkilinə hazır idilər. Lakin son anda Ermənistan tərəfi siyasi motivli qanunsuz bəhanələr irəli sürərək hər iki razılaşmadan geri çəkildi;

Bunun ardınca, BMT Təhlükəsizlik Şurasının bu məsələyə müdaxiləsi üçün zəmin yaratmaq məqsədilə Ermənistan tərəfindən bütün dünyada aparılan qa­rayaxma kampaniyası intensivləşməyə başladı. Ermənistanın BMT TŞ-dən Azərbaycana qarşı addımları üçün istifa­də etmək cəhdi uğursuzluğa düçar oldu. Ermənistanın gözləntilərinin əksinə, BMT TŞ-nin əksər üzvləri humanitar yardımın çatdırılmasının siyasiləşdirilməsinə qarşı çıxdı, bu cür yükdaşımaların həyata keçi­rilməsi üçün bütün marşrutların açılması­na çağırdılar və birbaşa dialoqa ehtiyac olduğunu vurğuladılar;

Azərbaycan Ağdam-Xankəndi və La­çın-Xankəndi yollarından sinxronlaşdırıl­mış istifadə formulasının həyata keçiril­məsi üçün bütün tərəfdaşlarla qarşılıqlı fəaliyyətini davam etdirdi;

Bu yaxınlarda, ABŞ ilə yüksək səviy­yəli təmaslar zamanı Ağdam-Xankəndi və Laçın yollarından eyni vaxtda istifadə məsələsi bir daha ətraflı müzakirə edildi. Ermənistanın Amerika tərəfi vasitəsilə çatdırdığı narahatlığını nəzərə alaraq, Azərbaycan yolların ardıcıl açılması təkli­fini hər iki yolla yüklərin eyni vaxtda çatdı­rılması formasında dəyişdirməyə razılıq verdi. Amerika tərəfi bunu konstruktivliyin əlaməti kimi müsbət qəbul etdi. Müvafiq amerikalı həmkarlara bu mesajı aidiyyəti üzrə Ermənistan tərəfinə çatdırmaq və sövdələşmənin həyata keçirilməsi üzə­rində işləmək tapşırıldı. Lakin yenə də bu razılığın da həyata keçirilməsi reallaşdı­rıla bilmədi;

Hazırda Azərbaycan Qızıl Aypara Cə­miyyətinin iki yük maşını erməni sakin­lərə un çatdırmaq üçün yerində gözləyir;

Azərbaycan məsələnin həlli üçün yol tapmaqda maraqlıdır və bunu öz xoş məramını, habelə vasitəçilik xidmətləri­ni təklif edən hər kəslə qurduğu səmimi qarşılıqlı əlaqəsi ilə sübut edib. Bütün hallarda, istisnasız olaraq, Ermənistan tərəfi öncədən əldə edilmiş razılaşmaları müxtəlif bəhanələrlə pozub. Əsl məqsəd isə vəziyyəti uzatmaq, gərginliyi süni şə­kildə alovlandırmaq və nəticədə normal­laşma prosesini pozmaqdan ibarətdir;

Ermənistanın vəziyyəti beynəlxalq birliyə "humanitar" xarakterli məsələ kimi təqdim etməyə çalışmasının, əslin­də Azərbaycanın suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş utanmaz bir siyasi kampaniya olması tamamilə aydın­dır və bu, heç bir şübhə doğurmamalıdır;

Vəziyyət humanitar məsələ olsa idi, həftələr öncədən bir neçə yolun sinxron­laşdırılmış istifadəsi təklifi əsasında həll edilə bilərdi. Qarabağ bölgəsinin erməni sakinlərinin humanitar ehtiyacları bə­hanəsi ilə Ermənistan, əslində bu insan­ları separatizm siyasətinin qurbanına çe­virdi və hazırda dözümsüzlük və nifrətə əsaslanan fikirlərini yaymaqda davam edir;

Bu faktdır ki, Ermənistan BQXK-nın Azərbaycan Nümayəndəliyinin mandatı­nın həyata keçirilməsində daim maneələr törədir;

Yüklərin çatdırılması məsələsi ilə bağlı vəziyyət Ermənistanın Azərbayca­nın suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş hərbi və siyasi təxribatları ilə eyni zamanda baş verir;

Ermənistanın təxminən 10 min nəfər­lik silahlı qüvvələri Azərbaycan ərazisin­də qeyri-qanuni mövcudluğunu davam etdirir. Onlarla tank və digər zirehli tex­nika, 200-dən çox ağır artilleriya silahı, o cümlədən reaktiv yaylım atəşi sistemləri, onlarla müxtəlif növ radioelektron müba­rizə vasitələri, 200-ə yaxın minaatan ha­zırda Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazi­sindədir;

Ermənistan öhdəliklərini pozaraq bu qüvvələrin saxlanılması üçün texniki, hərbi, maddi-texniki və maliyyə dəstəyi göstərir. Azərbaycan ərazisində saxlanı­lan silahlı birləşmələr birbaşa Ermənista­nın dövlət büdcəsindən maliyyələşir;

Son günlər həm delimitasiya olun­mamış dövlət sərhədi boyunca, həm də Qarabağ bölgəsində hərbi quruculuq iş­lərinin artması ilə müşayiət olunan hərbi təxribatların daha da intensivləşməsi mü­şahidə olunur. Ermənistan açıq şəkildə növbəti hərbi avantüraya girmək üçün yeni səngərlər qazır, istehkamlar qurur, şəxsi heyət və texnika toplayır; 

Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi daxil olmaqla ərazi bütövlüyünü tanıması ilə bağlı əvvəlki bəyanatına baxmayaraq, Ermənistanın baş naziri Azərbaycan əra­zilərində qurulmuş qondarma quruluşun yaradılmasının “ildönümü” münasibətilə qondarma "təbrik mesajı" verərək daha bir son dərəcə təxribatçı addım atdı;

Ermənistan baş naziri bir daha “ermə­ni sakinlərin öz müqəddəratını təyinetmə hüququ"na istinad edərək Ermənistanın bu sakinlərlə bağlı məsələlərə onların təhlükəsizliyi və hüquqları bəhanəsi altın­da müdaxiləyə davam edəcəyini təsdiqlə­di. Beləliklə, o, Azərbaycanın suverenliyi­nin və ərazi bütövlüyünün tanınması ilə bağlı əvvəlki bəyanatını mahiyyətcə heçə endirmiş oldu;

Xatırladaq ki, bu taktika Ermənistan tərəfindən 30 il ərzində Azərbaycan əra­zilərinin işğalını davam etdirmək üçün istifadə edilib. Baş nazirin mesajı Ermə­nistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiala­rından əl çəkməməsinin növbəti təsdiqin­dən başqa bir şey deyil, bu ölkə bütün mövcud vasitələrlə, o cümlədən siyasi, hərbi və maliyyə dəstəyi ilə ərazimizdə separatçılığın qızışdırılmasını dayandır­maq niyyətində deyil;

Ermənistanın Azərbaycanın suve­renliyini və ərazi bütövlüyünü tanıma­sına baxmayaraq, bu ölkənin müxtəlif beynəlxalq təşkilatlarda akkreditə olun­muş diplomatik nümayəndəlikləri yenə də qanunsuz rejim adından müxtəlif növ sənədlər yaymaqda davam edirlər;

Bu qeyri-qanuni qurumun "preziden­tinin" planlaşdırılan qondarma "seçkiləri" son dərəcə təxribatçı addımdır. Azərbay­canın suverenliyinin və ərazi bütövlüyü­nün bu cür açıq şəkildə pozulması heç bir halda məqbul və qəbuledilən deyil;

Qeyd olunan Ermənistan tərəfindən törədilmiş təxribatlar normallaşma pro­sesinə mənfi təsir göstərir və beynəlxalq aktorların bu istiqamətdə səylərini heçə endirir. Ermənistanın məsuliyyətsiz və destruktiv davranışından irəli gələn risk və təhdidlərin adekvat şəkildə başa dü­şülməsi və Ermənistanı bu cür hərəkət­lərdən çəkindirmək üçün müvafiq tədbir­lərin görülməsi zəruridir;

Azərbaycanın sülh prosesinə sadiq­liyi möhkəmdir və bu mövqe 2020-ci ilin noyabr ayından etibarən atdığımız ardıcıl addımlarla sübut edilib. Suverenliyimizi və ərazi bütövlüyümüzü qorumaq əzmi­miz eyni dərəcədə möhkəm və qətiyyət­lidir.

XQ