Dünya istiqamətini xeyli dəyişib. Aparıcı qüvvələr, özünü dünyanın ağası, sahibi hesab edən ölkələr artıq bəşəriyyəti nüvə silahı ilə hədələməyə başlayıblar. Bu hədələr son günlər, həftələr ərzində artıb və bunu səsləndirənlər özlərinin bəşəriyyət qarşısında məsuliyyətlərini, demək olar ki, unudublar. 

Söhbət, təbii ki, Rusiya-Ukrayna mü­haribəsi kontekstində qarşıdurmalardan gedir. Qarşıduran tərəflər, əlbəttə, mə­lumdur – ABŞ və Rusiya. ABŞ özünün elan etdiyi kimi, Ukrayna böhranı ətra­fında 50 ölkəni qanadları altına alaraq Rusiyanı çökdürməyə çalışır. Məqsəd çoxdan elan olunub, təzə məsələ deyil – təkqütblü, bir mərkəzdən idarə olunan dünya yaratmaqdır! Buna hazırda mane olan böyük güc Rusiyadır. İndiyədək dün­ya sosializm sistemi, eləcə də SSRİ da­ğılıb və bu sistemlərdəki ölkələr, demək olar ki, əsasən Qərbin – ABŞ-ın tərə­finə keçib. İndi məsələnin qalan hissəsi Ukraynada həll olunur. Qərb bu keçmiş sovet ölkəsinə istədiyi qədər silah-sur­sat verir, milyardlarla vəsait xərcləyir. Və açıq şəkildə elan edilir ki, Rusiya məğlub olmayınca Ukrayna müharibəsi başa çat­mayacaq. 

Rusiyada isə buna istehza edirlər: görünür, ABŞ sonuncu ukraynalı ölüncə geri çəkilməyəcək. 

Məsələ bundadır ki, Rusiya özü də geri çəkilmək fikrində deyil. O, birqütblü dünya düzəni ilə razılaşmır. O, ikiqütblü dünya istəyir. Dünyanın iki mərkəzdən – ABŞ-dan və Rusiyadan idarə olunma­sında israrlıdır. Rusiya Ukraynada məğ­lubiyyətlə də razılaşmır. O, Ukraynanı özünün bir parçası, ukraynalıları özünün milləti hesab edir və bir millət arasına nifaq salanlarla barışmır. Ukraynanı özü­nün təsir dairəsində saxlamaq istəyir. Bu­nun üçün Rusiya hər şeyə hazırdır. Hətta nüvə silahından istifadə etməyə, yəni dünyanı məhv etməyə də. Moskvada bu barədə açıq bəyanatlar da səslənir. Ru­siya Prezidenti Vladimir Putin xeyli əvvəl demişdi ki, Rusiya olmayacaqsa, dünya da olmayacaq. 

Bu günlərdə RF XİN başçısının müavini Sergey Ryabkov da eyni fikir­ləri səsləndirib. O deyib ki, Rusiya və ABŞ münaqişənin qaynar fazasına daxil olublar. ABŞ Rusiyaya qarşı ən müxtəlif istiqamətlər üzrə hibrid müharibəyə cəlb olunub və bu müharibənin bəzi forma­ları əvvəllər tarixdə olmamış analoqsuz xarakter daşıyır. Nazir müavini nüvə müharibəsi barədəki söhbətlərə də ay­dınlıq gətirərək deyib ki, Rusiya bu mü­haribədə qalibin olmayacağını dəfələrlə bildirib, ona görə də buna yol vermək ol­maz. Onun sözlərinə görə, ABŞ heç nəyi nəzərə almadan eskalasiyanı davam et­dirir, onlar Rusiyanı strateji məğlubiyyətə uğrada biləcəkləri inamından kor olub­lar. Diplomat Vaşinqtonun, sözün həqiqi mənasında, odla oynadığını qeyd edib. Ryabkov deyib ki, Rusiyanın hər cür təd­bir görməkdə qətiyyətli olduğunu və öz suverenliyini, ərazi bütövlüyünü, dövlət­çiliyini qorumaq üçün bütün vasitələrdən istifadə edəcəyini qiymətləndirməməsi ABŞ üçün dəhşətli səhv olacaq.

Budur, bu bəyanatda da məğlub ol­mamaq üçün “hər cür tədbir” görüləcəyi, lazım gələrsə, nüvə silahına əl atılaca­ğı sətiraltı ifadə olunur. Bəs indi necə olsun? Bu gedişlə, bu dirənişmələrlə dünyanın taleyi necə olsun? Bəlkə bu cənablar əl saxlasınlar! Bəlkə hələ bütün dünyanı nüvə silahı ilə məhv etməkdən daha yaxşı nə isə fikirləşmək mümkün­dür, cənablar! Bəlkə hər iki tərəf “Bir boy­nu olsaydı bəşəriyyətin, Onu bir qılıncla vurardım yəqin” iddiasından geri çəkilsin! Axı bəşəriyyətin məhv olmasındansa, kəllələşən güclərin hansısa kompromis­lər ətrafında razılığa gəlməsi daha yaxşı olar! 

Dünən Türkiyı Prezidentinin rəsmi nümayəndəsi İbrahim Kalın da bununla bağlı narahatlığı bildirib: “Rusiya və ABŞ nüvə müharibəsi riski qarşısında razılığa gəlməlidirlər. Döyüşlərin güclənməsi və genişlənməsi ilə nüvə insidentləri riski də artır”. 

Türkiyənin XİN başçısı Mövlud Ça­vuşoğlu da Ukraynada münaqişənin çox tezliklə başa çatmasına çalışdıqlarını bil­dirib. O, dünən NATO ölkələri XİN başçı­larının iclasından sonra keçirilmiş brifinq­də deyib: “Yaz hücumlarına hazırlıqların şahidi oluruq ki, bu da yeni qan tökülmə­sinə səbəb olacaq. Bu, bizi narahat edir”.

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan da Rusiya və Ukraynanın sülh əldə etməsi üçün böyük səylər göstərib. O, savaşda tərəf tutmadığını, sadəcə qan tökülməsinin qarşısını almağa çalışdığını qeyd edib: “Rusiyanın, yoxsa Ukrayna­nın daha üstün olduğunu düşünmürəm. Yeganə arzumuz bu müharibənin sülhlə başa çatmasıdır. Cənab Putinə də, Ze­lenskiyə də tövsiyəm, onlardan xahişim budur. İnsanların ölümü ilə nəticələnən müharibənin qalibi olmaz. İndiyədək Ukraynadan 3 milyona yaxın taxıl ixrac olunub. Taxıl ixracı məsələsində yeganə arzum məhsulların inkişaf etmiş yox, az inkişaf etmiş və ya kasıb ölkələrə daşın­masıdır”.

Son vaxtlar Çin də Ukrayna mü­naqişəsinin nüvə müharibəsinə çevrilmə­sinin get-gedə reallığa çevrilə biləcəyini nəzərə alaraq, məsələnin həllinə özünün töhfələrini verməyə can atır. Çin lideri Si Cinpinin Moskvaya səfərindən sonra Qərbdə bu ölkənin Rusiyaya silah verə­cəyi ilə bağlı ajiotaj yaransa da, əslində məqsəd sülh yaradılması, dünyanın bö­yük nüvə fəlakətindən xilas edilməsidir. Qərbdə nüvə təhdidləri barədəki bəya­natlara zarafat kimi yanaşılsa da, Çində məsələ ciddi qəbul edilir. 

Çinin Avropa İttifaqındakı səfiri Fu Çun isə “New York Times” qəzetinə mü­sahibəsində Qərbin ölkəsi ilə bağlı bütün şübhələrini alt-üst edib. Onun “Çin Ru­siyanın Ukraynaya təcavüzünü dəstək­ləmir, Krımı və Donbası Rusiya kimi ta­nımır” – bəyanatı Qərbdə bomba effekti yaradıb. 

Fu Çun Rusiyanın Ukraynaya mü­daxiləsi ərəfəsində Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin Çinə səfər etməsini, Moskva ilə Pekin arasında qəbul olunan “hüdudsuz dostluq” haqqında bəyanatı da şərh edərək deyib ki, “hüdudsuz dost­luq” ritorikadan başqa bir şey deyil”.

Lakin Çin diplomatı bildirib ki, ÇXR Rusiyanın Ukraynaya hücumunu pislə­mir, çünki Moskvanın NATO-ya qarşı mü­dafiə olunmaqla bağlı tezislərini anlayır və buna görə də əsas səbəblərin Qərb liderlərinin dediklərindən daha mürəkkəb olduğuna inanır.

Fu Çun Çinin Rusiyaya silah vermə­diyini və verməyəcəyini söyləyib, ABŞ te­leviziya kanallarını yalan xəbər yaymaq­da günahlandırıb.

Demək, sülh bütün iddialardan, bü­tün müharibələrdən yaxşıdır. Ona görə də hamı sülh üçün çalışmalıdır. Elə Qərb də...

Paşa ƏMİRCANOV, “Xalq qəzeti”