“Aşıq Pəri Məclisi” – 40
“Aşıq Pəri Məclisi” hər zaman ruhumuza, sazımıza– sözümüzə güzgü tutub. Bu məclis haqqında ilk dəfə Narınc Xatunun dilindən eşitmişəm. El ağbirçəyinin sözü–söhbəti, əlvan naxışlı bayatıları, laylaları xalı-xalça ilməsi, butası kimi yaddaşıma hopub.
“Aşıq Pəri Məclisi” “Əməkdar mədəniyyət işçisi” Narınc Xatunun ömür yadigarıdır. Hər dəfə bu məclisdən söz düşəndə ilk göz önünə gələn də Narınc Xatun olur. O, ruhumuza hakim kəsilən saz–söz sənətimizin təbliğinə bir ömür həsr edib.
Narınc Xatun 1930-cu ildə Neftçala rayonunda anadan olub. Hələ orta məktəb illərində ilk şeirlərini yazmağa başlayıb. Aylar, illər keçdikcə şeir yazmaq həvəsi onun könlünü ilıq yaz mehi kimi oxşayb, sənət aləminə aparıb. Şeirləri “Azərbaycan qadını” və başqa jurnallarda, qəzetlərdə dərc olunub. Eyni zamanda Azərbaycan radiosunun “Xalq yaradıcılığı – Bulaq” verilişlərində səsləndirilib. İncə ruhlu xanım şairin “Burla Xatun nəvəsiyəm” və “Mən xalqımın aşiqiyəm” adlı şeir kitablarını da oxucular maraqla qarşılayıb.
Görkəmli şair-aşıq Mikayıl Azaflı ilə birlikdə “Azaflı və Narınc Xatun” dastanını da o yaradıb. Ulu ozan sənətinə tükənməz məhəbbəti onu qadın saz-söz aşiqlərindən ibarət “Aşıq Pəri Məclisi” yaratmağa sövq edib. Bu məqsədlə Azərbaycanın bölgələrini, Borçalı və Göyçə mahallarını kənd-kənd dolaşaraq, aşıq şeiri üslubunda yazan qadın və qızları öz ətrafına toplayıb.
Narınc Xatunın fədakarlığı, istedadı və gərgin zəhməti sayəsində “Aşıq Pəri Məclisi”nin yaradılmasından düz 40 il ötür. 1984-cü ildə aşıqların IV qurultayından sonra Xalq şairi Hüseyn Arifin və Xalq yazıçısı Əzizə Cəfərzadənin təşəbbüsü və dəstəyi ilə Azərbaycan Yazıçılar Birliyində “Aşıq Pəri Məclisi”nin təqdimat mərasimi keçirilib. Məclisin fəaliyyəti həmin illərdə vaxtaşırı Az.TV-də işıqlandırılıb. Vaxtilə Aşıqlar Birliyinin sədri olmuş Xalq şairləri Hüseyn Arifin də, Zəlmxan Yaqubun da diqqəti daim bu məclisin üzərində olub.
“Aşıq Pəri Məclisi”nin sorağı qısa müddətdə Gürcüstan, Dağıstan, Türkiyə, İran, İraq respublikalarına yayılıb. Məclisin istedadlı üzvləri dəfələrlə beynəlxalq folklor–musiqi festivallarında iştirak ediblər. Narınc Xatunun və məclisin yubileyləri dövlət səviyyəsində qeyd olunub.
Narinc Xatundan sonra “Aşıq Pəri Məclisi”nin inkişafında “ Əməkdar Mədəniyyət işçisi” Gülarə Azaflının mühüm xidmətləri olub. O da bir müddət məclisə rəhbərlik edib. Hazırda məclis “Ozan sənətinin təbliği ictimai birliyi”nin sədri Pərvanə Zəngəzurlunun rəhbərliyi ilə 10 ildən artıqdır ki, fəaliyyətini davam etdirir, üfüqlərini genişləndirir. Rəngarəng tədbirləri TV-lərdə işıqlandırılır. Ölkənin ayrı-ayrı mədəniyyət ocaqlarında, o cümlədən Heydər Əliyev Sarayında, Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrında yaddaqalan təqdmatları keçirilib. Noyabr ayında “Kəlağayı Günü”nə həsr olunmuş konsert proqramları da saz–söz sevdalılarının böyük sevincinə səbəb olub.
Bu illər ərzində “Aşıq Pəri Məclisi”nin yaradıcılıq xəzinəsi daha da zənginləşib, üzvlərinin fəallığı daha da artıb. Onların şeirlərindən ibarət 2 antalogiya və 7 almanax işıq üzü görüb. Bu toplularda cəmlənmiş nümunələr aşıq şeir növlərinin qiymətli inciləridir. Bunları dağ çiçəklərindən hörülmüş çələngə bənzətmək olar.
“Aşıq Pəri Məclisi”nin 40 illiyi ilə bağlı Pərvanə xanım deyir:
– Bu münasibətlə Bakıda və ölkəmizin müxtəlif bölgələrində konsert proqramları təşkil etmək arzusundayıq. Bu, Türk dünyasında yeganə sazlı–sözlü xanımlar məclisidir. Ona görə də əlaqədar təşkilatlardan xahiş edirik ki, məclislərimizin təşkilində köməklərini əsirgəməsinlər.
Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Məhərrəm Qasımlının qeyd etdiyi kimi, ötən yüzillikdə aşıq sənətinin görkəmli simaları olub. qadın aşıqlığı da əski çağlarla bağlı qaynaqlara söykənir.
– Bir çox dastanlarda kişilərlə bərabər, meydanda olan qadın aşıqlar onlarla deyişiblər. Maralyanlı Aşıq Pəri kimi. Onun adını daşıyan bu məclis aşıq sənətinin inkişafına mühüm töhfə verib. “Aşıq Pəri Məclisi” indiyədək onlarca istedadlı el şairi, saz ifaçısı yetişdirib. Onların arasında Prezident təqaüdçüsü, Əməkdar Mədəniyyət işçisi Ulduz Quliyeva da var. “Ozan sənətinin təbliği ictimai birliyi”nin sədri Pərvanə Zəngəzurlu məclisə bacarıqla rəhbərlik edir. “Aşıq Pəri Məclisi”nin üzvləri əsl saz–söz sənətimizin pərvanələridir. Onlar bu məclisi böyük məhəbbət duyğuları ilə yaşadırlar. İnanıram ki, min bir zəhmət hesabına yaranmış bu şeir–sənət məclisi bundan sonra da öz uzunömürlülüyünü qoruyub saxlayacaq.
Həzi HƏSƏNLİ,
şair-publisist
