Kəndə dövlət dəstəyi bolluğa meydan açır

post-img

“İqlim dəyişikliyi fonunda dayanıqlı ərzaq təhlükəsizliyi” mövzusunda Bakıda keçirilən konfransda kənd təsərrüfatı naziri Məcnun Məmmədov qeyd edib ki, dünyada iqlim dəyişikliyinin fəsadları getdikcə artır. Mənfi təsirlər kənd təsərrüfatı sektorunda daha qabarıq şəkildə nəzərə çarpır, kəskin quraqlıqla müşahidə olunan, qışı mülayim keçən təsərrüfat möv­sümləri yaşanır. 

Müşahidələrə görə, havanın orta tem­peraturu son illərdə 0,8-1,8 dərəcə artıb. Atmosfer yağıntılarının miqdarı isə orta hesabla 8-10 faiz azalıb. Bu da dəmyə əkinçilik ənənələrinə ciddi fəsad törətmək­lə yanaşı, taxıl bitkilərinin məhsuldarlığı­nın da aşağı düşməsinə səbəb olub.

Nazirin sözlərinə görə, ölkədə iqlim dəyişikliyinin əsas təsirləri su ehtiyatları­nın azalması, quraqlıq və temperaturun art­ması kimi problemləri özündə cəmləşdirir: “Su ehtiyatlarının azalması məhsuldarlığın aşağı düşməsi və fermerlərin qarşılaşdığı problemlərin artması ilə nəticələnir. Xü­susilə pambıq, taxıl və tütün kimi strateji məhsulların istehsalında bu risklər özünü daha qabarıq büruzə verir.

Beynəlxalq hesabatlara əsasən, dün­yada su və torpaq resurslarının istehsal imkanları son həddə doğru getməkdədir. Qlobal iqlim dəyişiklikləri, su çatışmazlı­ğı və şoranlaşma böyük torpaq ərazilərinin əkin dövriyyəsindən çıxmasına səbəb olur. BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təş­kilatının hesabatında son 20 ildə 190 mil­yon hektardan çox torpaq sahəsinin deq­radasiyaya məruz qalaraq sıradan çıxması acınacaqlı fakt kimi ciddi narahatlıq doğu­rur. Hazırda dünyada ərzaq təhlükəsizliyi, kənd təsərrüfatının inkişafı, məhsuldarlığın artırılması günümüzün ən aktual məsələsi­dir. Məlumdur ki, kənd təsərrüfatı sektoru­nun inkişafı torpaq, su və iqlim kimi ətraf mühit amillərindən bilavasitə asılıdır.

Kənd təsərrüfatı naziri bildirib ki, 1991-ci ildə respublikada 1 milyon 346,4 min ton taxıl məhsulları, o cümlədən 889,4 min ton buğda istehsal edilmişdisə, 2023-cü ildə ölkədə 3 milyon 248,6 min ton (2,4 dəfə çox) taxıl, o cümlədən 1 milyon 833,9 min ton buğda (2,1 dəfə çox) istehsal edilib. Bundan əlavə, Azərbaycan keçmiş SSRİ dövründə buğda ilə özünü, təqribən, 30 faiz səviyyəsində təmin edirdisə, hazır­da bu göstərici, təqribən, 58 faizə yüksəlib. 

Son dövrlər ölkədə kənd təsərrüfatının inkişafı sahəsində formalaşmış potensial, xüsusilə dövlət–özəl tərəfdaşlığı hesabına və müasir texnologiyaların tətbiqinə əsas­lanmaqla iri taxılçılıq təsərrüfatlarının ya­ranması, həmçinin uzun illər ərzində işğal altında qalan torpaqlarımızın azad olun­ması ölkənin buğda ilə özünütəminetmə səviyyəsinin daha da artırılması üçün yeni hədəflər və yeni imkanlar yaradıb.

Nazir əlavə edib ki, COP29 ərəfəsində təşkil olunan belə bir konfransın mövzusu kənd təsərrüfatı sektorunun əsas çağırışla­rından biridir və sözügedən sahədə həyata keçirilən siyasətin düzgün yönləndirilməsi günün əsas tələblərindəndir. Kənd Təsər­rüfatı Nazirliyi də dünyada gedən qlobal prosesləri və ölkə prioritetlərini nəzərə alaraq aqrar siyasətin yönəldilməsində səmərəli istifadəni, resursqoruyucu yanaş­maların tətbiqini, ətraf mühitin mühafizə­sini və dayanıqlı təsərrüfatçılıq ənənələ­rinin formalaşmasını diqqət mərkəzində saxlayır. Bütün növ vergi ödəmələrindən azad olan aqrar sektorda fermerlərə dəstək üçün müxtəlif növ subsidiya və kredit mexanizmləri mövcuddur.

Prezident İlham Əliyevin həyata ke­çirdiyi aqrar islahatlar çərçivəsində ərzaq təhlükəsizliyi məqsədlərinə xidmət edən aqrar sahəyə dövlət dəstəyi mexanizmlə­ri daim təkmilləşdirilir, bu mexanizmlər üzrə müvafiq dəstək tədbirləri genişlən­dirilir. Azərbaycanda taxıl məhsulları, o cümlədən buğda istehsalının həcmi döv­lət müstəqilliyinin əldə olunduğu dövrlə müqayisədə getdikcə yüksəlir.

İqtisadiyyat