Dünən Bakı Konqres Mərkəzində Enerji Həftəsi çərçivəsində 29-cu Bakı Enerji Forumu öz işinə başladı. Azərbaycan və Xəzər regionu üçün vacib olan ener­ji məsələlərinin müzakirə olunduğu forumda 600-dən çox nümayəndə iştirak edirdi. Forumun gündəliyinə ekoloji problemlərin Yer kürəsi üçün yaratdığı təh­lükələr, onların qarşısının alınması yolları, eləcə də “yaşıl enerji” kimi mövzular daxil idi. 

“Jamestown Fondation” təşkilatı idarə heyətinin üzvü Metyu Brayza sədrlik et­diyi “Enerji təhlükəsizliyi və dayanıqlığa dair beynəlxalq əməkdaşlıq” mövzusuna həsr olunmuş plenar iclasda Azərbayca­nın energetika naziri Pərviz Şahbazov çıxış edərək ölkəmizin 30 il əvvəl Xəzərin neft-qaz resursları vasitəsilə enerji təh­lükəsizliyinə, regionda sabitliyə və inkişa­fa nail olmaq siyasətinin bu gün nəhəng bərpaolunan enerji potensialının cəlbi ilə yeni səviyyəyə yüksəldiyini diqqətə çat­dırdı. Qeyd olundu ki, ənənəvi enerji təc­hizatçısı və COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan bütün növ enerji re­surslarını enerji təchizatında etibarlılığın, eyni zamanda, emissiyaların azaldılması və “yaşıl enerji”yə keçidin təmin edilməsi məsuliyyəti ilə inkişaf etdirir. 

Nazir hazırda dünyada fossil yanaca­ğın maliyyələşdirilməsi ilə bağlı məhdu­diyyətlərə və uzunmüddətli tələbata dair zəmanətin yoxluğuna baxmayaraq, Azər­baycanın hazırda tərəfdaşlarını qazla tə­chiz etmək missiyasına sadiq olduğunu və bu il proqnozlaşdırılan 24,3 milyard kubmetr qaz ixracının yarısının Avropa­ya tədarük ediləcəyini diqqətə çatdırdı. Qeyd olundu ki, Azərbaycandan və üçün­cü ölkələrdən qazın Türkiyə və Avropaya təchizatı ilə bağlı Sazişin, SOCAR və BOTAŞ arasında sənədlərin imzalanma­sı ölkələrimizin qaz ixracı və tranzitində mövqeyini gücləndirən perspektivlər kimi dəyərləndirilib.

Nazir Pərviz Şahbazov, həmçinin bil­dirdi ki, bu onillik Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin “yaşıl enerji” və iqlim məqsədlərinin həyata keçirilməsi, ənənə­vi və bərpaolunan enerji arasında sinerji­nin yaradılması üzrə baxış və təşəbbüs­lərinə əsaslanan “yaşıl enerjiyə keçid”də ölkəmizin regional liderliyi ilə əlamətdar olacaq. Eyni zamanda 1 milyard dolla­ra yaxın investisiya dəyərinə malik 1000 meqavat gücündə günəş və külək elekt­rik stansiyalarından əlavə yaxın vaxtlarda Şərqi Zəngəzurda BP və “Nobel Energy” şirkətləri ilə daha iki günəş stansiyasının təməlinin qoyulacağı, 100 meqavatlıq Qobustan Günəş Elektrik Stansiyası üzrə ilk hərracın nəticəsinin isə COP zamanı elan ediləcəyi diqqətə çatdırıldı. “2027-ci ilin sonunadək reallaşacaq 2 qiqavatadək “yaşıl güc”lər hesabına elektrik enerjisinin qoyuluş gücündə bərpaolunan enerjinin payı 33 faizə yüksələcək. 2 milyard dol­lardan artıq investisiya, 5,3 milyard kilo­vat-saat elektrik enerjisinin istehsalı, 1,2 milyard kubmetr qazın sərbəstləşməsi, 2,5 milyon tona qədər emissiyaların azal­ması bu layihələrin gözlənilən faydaları­dır”, – deyə nazir əlavə etdi. 

O da bildirildi ki, bərpaolunan ener­jinin inkişafına dekarbonizasiya ilə ya­naşı, post-konflikt quruculuğu və enerji tədarükü mənbələrinin şaxələndirilməsi kontekstində yanaşma bu gün Azərbay­canı “yaşıl enerji zona”ları və “yaşıl ener­ji dəhliz”ləri təşəbbüsləri ilə də ön plana çıxarır. Nazir çıxışında “Xəzər–Qara də­niz–Avropa”, “Azərbaycan–Türkiyə–Avro­pa” və “Mərkəzi Asiya–Azərbaycan–Avro­pa” yaşıl enerji dəhlizlərinin yaradılması sahəsində görülən işlərdən bəhs etdi. Bil­dirildi ki, ölkəmiz regional “yaşıl enerji“ bağlantılarının qurulmasında mühüm rol oynamaqla yanaşı, bu yeni mərhələdə Avropanın enerji təchizatını “yaşıl enerji”, hidrogendən əlavə bərpa olunan enerji hesabına sərbəstləşən böyük həcmlərdə təbii qazla da şaxələndirəcək.

Avropa Komissiyası Enerji Platforma­sı İşçi Qrupunun və Beynəlxalq Əlaqələr İdarəsinin enerji üzrə baş direktoru Kristi­na Lobillo Borrero çıxışında qeyd etdi ki, Azərbaycan Avropa üçün qaz tədarükü və təchizatında etibarlı tərəfdaşdır və bu məsələdə xüsusi olaraq bir nümunədir. 2027-ci ildə Azərbaycanın Avropaya qaz tədarükünü 20 milyard kubmetrə çatdır­mağı hədəflədiyini vurğulayan baş direk­tor təmsil etdiyi qurumun bu istiqamətdə ölkəmizlə yaxından əməkdaşlıq etdiyini diqqətə çatdırdı. hazırda Avropada çox ciddi enerji böhranının yarandığını vurğu­ladı. Avropanın hər zaman alternativ qaz mənbələrinin və daim Rusiya qazını əvəz edəcək qaz təminatçısını axtardığını vur­ğulayan K. Borrero ölkəmizin bu məsələ­də Avropa üçün qaz tədarükü və təchiza­tında etibarlı tərəfdaş olduğunu bildirdi.

Mövzu ətrafında çıxış edən Maca­rıstanın xarici işlər və ticarət naziri Piter Siyatto, Sloveniyanın ətraf mühit, iqlim və energetika nazirinin müavini Tina Sersen, Qaz İxrac edən Ölkələr Forumunun baş katibi Mohamed Hamel, Beynəlxalq Bər­pa Olunan Enerji Agentliyinin baş direk­toru Françesko La Kamera çıxış edərək enerji keçidi dövründə enerji mənbələrinin və yol xəritələrinin imkanları və yeni ça­ğırışları, iqlim dəyişikliyinin qlobal enerji mənzərəsinə və enerji əməkdaşlığına təsiri, eləcə də qlobal və regional enerji təhlükəsizliyinin və dayanıqlılığın möh­kəmləndirilməsində Azərbaycan və Xəzər regionunun rolu və potensialı məsələlə­rindən ətraflı bəhs etdilər. 

Sonra “Liderlərin çıxışları: Enerji təh­lükəsizliyi 2.0” mövzusunda müzakirələr aparıldı. Mövzu ətrafında Azərbaycanın energetika nazirinin müavinin Kamal Ab­basov, GL Group-un baş icraçı direktoru Asif Zeynalov, Səudiyyə Ərəbistanının “Acwa Power” şirkətinin sədr müavini və idarəedici direktoru Raad al Saady, BP-nin Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə üzrə regional prezidenti Qəri Counz və başqalarının çıxışları dinlənildi. 

Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti Rövşən Nəcəf çıxışında bildirdi ki, SOCAR neft-qaz şirkəti olaraq yara­dılsa da, artıq enerji şirkəti kimi fəaliyyət göstərir. Rəhbərlik etdiyi qurumun bər­paolunan enerji layihələrinə investisiya yatırmaq niyyətində olduğunu vurğula­yan şirkət prezidentinin sözlərinə görə, bu məqsədlə dünyanın ən tanınmış, bö­yük enerji qurumları ilə əməkdaşlıq edilir. R.Nəcəf, həmçinin qeyd etdi ki, SOCAR 2050-ci ilə qədər karbon emissiyasının sıfıra endirilməsinə nail olunmasını hədəf götürüb. 

Bütövlükdə isə, forumun ilk iş günün­də 46 məruzəçi energetikanın müxtəlif sahələrinə aid çıxış etdilər, moderatorun suallarını ətraflı cavablandırdılar. 

Forum bu gün öz işini davam etdirə­cək.