Prezident İlham Əliyev son illərdə sosial-iqtisadi çağırışları nəzərə alaraq ölkədə islahatları daha da sürətləndirib. Bu islahatlar məzmununa görə məqsədyönlü və konkret strateji hədəfə doğru hesablanıb. Genişmiqyaslı yeniliklər respublikada yüksək dayanıqlı və inklüziv iqtisadi artımın təmin edilməsi, iqtisadiyyatın daha da şaxələnməsi, özəl investisiyaların və təşəbbüslərin yüksək səviyyədə təşviqi üçün əlverişli zəmin yaradıb.

Azərbaycanın sosial-iqtisa­di sahələrdə əldə etdiyi uğurlar, rəqabətədavamlı, innovativ iqtisa­di sistemin formalaşdırılması is­tiqamətində atılan ardıcıl addımlar dünyanın nüfuzlu təşkilatlarının, aparıcı iqtisadi-maliyyə institutla­rının, iqtisadi azadlıq səviyyəsini tədqiq edən mərkəzlərin diqqətin­dən də kənarda qalmır və yüksək qiymətləndirilir. 

Beynəlxalq reytinq agentlik­lərinin proqnozları təsdiqləyir ki, Azərbaycan artıq iqtisadi cəhət­dən azad ölkədir. Respublikada əlverişli biznes, investisiya mühiti mövcuddur. Eyni zamanda, hö­kumət vergi gəlirlərində və kapital xərclərində, habelə milli valyutanın məzənnəsi ilə bağlı təsirli nizam­layıcı addımlar atmaqla mövcud valyuta ehtiyatlarının azalmasının qarşısını alır. Bu isə liberal iqtisadi islahatların, düşünülən, elmi əsas­lara malik inkişaf konsepsiyasının həyata keçirilməsi, siyasi iradə nəticəsində mümkün olur və bü­tün bunlar dövlətimizin dünyanın inkişaf etmiş ölkələri səviyyəsinə çatmaq əzmindən, Azərbaycanın uğurlu gələcəyindən xəbər verir.

Fikrimizin təsdiqi üçün diqqə­ti Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) rəqəmsal və davamlı ticarə­tin asanlaşdırılması üzrə qlobal sorğusuna əsasən, Azərbaycanın mühüm irəliləyiş əldə edərək re­gionda lider mövqedə qərarlaşdığı faktına yönəltmək istərdik. 

İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzindən BMT-nin sorğusunun nəticəsinə əsasən, bildirilib ki, respublikamız Qazaxıstan (76,34 faiz), Belarus (72,04 faiz), Ukrayna (60,22 faiz), Özbəkistan (84,95 faiz), Moldova (62,37 faiz), Ermənistan (75,27 faiz) və digər dövlətləri qabaqlaya­raq, region ölkələri arasında lider olub. Bundan əlavə, Azərbaycan bir sıra Avropa ölkələrini, o cümlə­dən Finlandiya (87,10 faiz), Fran­sa (79,57 faiz), İtaliya (84,95 faiz), Latviya (75,27 faiz), Litva (81,72 faiz), Portuqaliya (84,95 faiz) və Norveçi (84,95 faiz) də üstələyib. 

Son illərdə Azərbaycanın “şəffaflıq” və “kənd təsərrüfatı sektorunda ticarətin asanlaşdı­rılması” ilə bağlı istiqamətlərdə həyata keçirdiyi layihələr müs­bət nəticələrlə müşahidə olunub. “Kağızsız ticarət” və “İnstitusional mexanizmlər və əməkdaşlıq” ka­teqoriyalarında da nəzərəçarpa­caq dərəcədə irəliləyiş əldə edilib. Bu kateqoriyalar üzrə respublika­mızın indeksi müvafiq olaraq 85,2 faizdən 88,9 faizə və 77,8 faizdən 88,9 faizə yüksəlib.

Azərbaycanın sözügedən sorğudakı nəticələri ötən il dərc edilən “Azərbaycanın transsər­həd kağızsız ticarətə hazırlığının qiymətləndirilməsi” adlı ölkə he­sabatına əsaslanır. Bu hesabat Asiya və Sakit Okean üzrə İqtisadi və Sosial Komissiyanın (ESCAP) ekspertlərinin birbaşa nəzarəti ilə BMT-nin ESCAP (ESCAP-ın Şi­mali və Mərkəzi Asiya üzrə Subre­gional şöbəsi) məsləhətçilər qrupu tərəfindən hazırlanıb.

Hesabat dünyanın 160-dan çox ölkəsini və Ümumdünya Ticarət Təşkilatının (ÜTT) Ticarə­tin Asanlaşdırılması Sazişi (TFA) ilə bağlı 60 tədbiri, eləcə də kağız­sız və ya elektron ticarət sahəsin­də Asiya-Sakit Okean regionunda Transsərhəd Kağızsız Ticarət Pro­sedurlarının Asanlaşdırılması üzrə Çərçivə Sazişi kimi qabaqcıl regi­onal, həmçinin qlobal təşəbbüsləri əhatə edir. 

Qeyd edək ki, sorğu ilə bağlı məlumatların iştirakçı qurumlarla əlaqələndirilməsi və konsolida­siyası Dövlət Gömrük Komitəsi (DGK) və İqtisadi İslahatların Təh­lili və Kommunikasiya Mərkəzi, eləcə də aidiyyəti dövlət qurumla­rının və özəl sektorun dəstəyi ilə həyata keçirilib.

BMT-nin Asiya və Sakit Okean üçün İqtisadi və Sosial Komissi­yasında (ESCAP) Azərbaycan üzrə milli əlaqələndiriciləri Dövlət Gömrük Komitəsi sədrinin müavi­ni Natiq Şirinov və İİTKM-in icraçı direktoru Vüsal Qasımlıdır. Onlar milli səviyyədə koordinasiya, infor­masiya mübadiləsi və birgə plan­laşdırmanı həyata keçirirlər.

ESCAP-ın Azərbaycan üzrə məsləhətçilər qrupu bildirir ki, Azərbaycan rəqəmsallaşma və effektiv idarəetmə metodları va­sitəsilə ticarət prosedurlarının ge­nişləndirilməsi və asanlaşdırılması kimi müasir çağırışlara sadiqliyini nümayiş etdirir: “Azərbaycanın bu sahədə əldə etdiyi uğurlar dünya miqyasında davamlı və səmərəli ticarət təcrübələri üçün motiva­siya mənbəyi rolunu oynayır və hesabatda vurğulanan tövsiyələr nəzərə alınarsa, şübhəsiz ki, növ­bəti qlobal sorğuda ən yüksək nə­ticələrə nail olunacaq”.

Qeyd edək ki, aparılan islahat­lar nəticəsində Azərbaycan son 8 ildə mühüm nailiyyətlər əldə edib. Belə ki, ölkənin ticarət prosedurla­rının asanlaşdırılması üzrə ümumi balı 47,31 faizdən 87,10 faizə yük­səlib ki, bu da əvvəlki ildəki 84,95 faizlik göstərici ilə müqayisədə 2,15 faizlik artım deməkdir.

Samir HEYDƏROV,

iqtisadçı-ekspert

Azərbaycanın rəqəmsal və davamlı ticarətin asanlaşdırılma­sı üzrə regionda lider mövqedə qərarlaşması respublikamızda ötən illər ərzində bu sahədə ge­niş islahatlar həyata keçirilmə­si, “Rəqəmsal Ticarət Qovşağı” portalının yaradılması ilə bağlı olub. Şübhəsiz ki, bütün bunlar ölkəmizin xarici ticarət əməliyyat­larının genişləndirilməsinə müs­bət təsir göstərib. Azərbaycan, həmçinin 2021-ci il fevralın 20-də qüvvəyə minən “Asiya-Sakit Okeanında Sərhədlərarası Kağız Ticarətin Asanlaşdırılması Çərçi­və Sazişi”ni imzalayan ilk döv­lətlərdən biri olub və bu sahədə reallaşdırılan digər islahatlar qlo­bal müstəvidə respublikamızın mövqeyinin yaxşılaşdırılmasında mühüm rol oynayıb. 

BMT-nin hesabatında Azər­baycanın rəqəmsal və davamlı ticarətin asanlaşdırılması is­tiqamətində gördüyü işlərin yüksək qiymətləndirilməsində İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin Azexport.az portalı və “Bir Pən­cərə” İxraca Dəstək Mərkəzi tərəfindən gerçəkləşdirilən inno­vativ layihələrin də xüsusi önəm daşıdığı vurğulanıb. 

Hesabatda ölkədə cari və­ziyyətin qiymətləndirilməsinin həyata keçirilməsi ilə yanaşı, transsərhəd kağızsız ticarətin yaxşılaşdırılması məqsədilə gələcək üçün tövsiyələr də təq­dim olunub. 

Azərbaycan ölkəmizin əra­zi bütövlüyünün bərpasından sonra Qarabağ və Şərqi Zən­gəzurda aparılan genişmiqyaslı bərpa-quruculuq layihələri ilə sə­ciyyələnən indiki strateji dövrdə dövlətimizin qüdrətinin daha da artırılması, yüksək rifah cəmiy­yətinin qurulması, azad edilən bölgələrə tarixi qayıdış və əbədi məskunlaşmanın gerçəkləşdiril­məsi qarşıya mühüm vəzifə kimi qoyulub. 

Vaqif BAYRAMOV, “Xalq qəzeti”