Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 3 dekabr 2020-ci il sərəncamı ilə yaradılması nəzərdə tutulan “Zəfər Muzeyi” Qarabağda möhtəşəm qələbəmizi xırda detallarına qədər təqdim edən bir xatirə kompleksi olacaq. Hazırda Mədəniyyət Nazirliyinin tapşırığı ilə Azərbaycan İstiqlal Muzeyində yeni zəfər tarixi məkanı üçün eksponatların toplanması davam edir.
Muzeyə daxil olar-olmaz gözümüz Şeyx Məhəmməd Xiyabaniyə aid olan bir fikrin qeyd olunduğu lövhəyə sataşır: “Müstəqil olmaq istəyən xalq qurban verməyə hazır olmalıdır”. Biz bu hazırlığımızı artıq bütün dünyaya sübut eləmişik. Elə muzeydəki hər bir eksponat məhz bundan soraq verir. Şəhidlərin şəxsi əşyaları canını Vətənə qurban verənlərin əziz yadigarı kimi, müqəddəs tutiya olaraq qorunub saxlanır. Ayrı-ayrı şəhid ailələri qəhrəman soydaşlarımızın əşyalarını bu məkana əmanət edirlər. Bu günə qədər toplanan əşyaların sayı artıq 8 min 700-ə çatıb.
İstiqlal Muzeyinin direktoru Sədi Mirseyibli zəfər eksponatları barədə bizə məlumat verdi:
– Bu gün qəhrəmanlarımızın istifadə etdiyi əşyaların hər biri şanlı tarixin parçasına çevrilib. Şəhidlərimizin əşyalarının toplanıb komplektləşməsi işinə hər kəs ürəklə girişib. Həmçinin muzeyimiz “Qəhrəmanlar can verir yurdu yaşatmaq üçün” adlı layihə də həyata keçirir. Bu layihə çərçivəsində hər həftə 7–10 şəhidimizin əşyaları tamaşaçılara nümayiş etdirilir. Zəfər gününədək sərgilərimiz davam edəcək. Məqsədimiz həm şəhidlərin xatirəsinin yaşadılması, həm də gələcək nəsillərdə güclü hərbi-vətənpərvərlik ruhunun aşılanmasıdır.
Onu da qeyd edim ki, həm 1-ci, həm də 2-ci Qarabağ müharibəsi şəhidlərinin əşyalarını toplayırıq. Burada şəhid olmuş mülki vətəndaşlarımızın əşyaları üçün də yer ayırmışıq. Əməkdaşlarımız şəxsən şəhid ailələri ilə görüşərək onların əşyalarını qəbul edirlər. Toplanan yadigarların çeşidlənməsinə xüsusi diqqət yetiririk. Bütün əmanətləri əziz xatirə kimi qorumağa çalışırıq. Polad Həşimova, Xudayar Yusifzadəyə, Rəşad Babayevə aid əşyaları artıq tam komplektləşdirmişik. Fürsətdən istifadə edərək, sizin qəzetiniz vasitəsilə şəhid ailələrinə bildirmək istəyirik ki, əzizlərinin əmanətlərini burada göz bəbəyi kimi qorumağa hazırıq.
Muzeydə şəhid baş leytenant İlqar Vəliyevin oğlu Vəli Vəliyevlə görüşdük. Atasına aid əşyaların burada nümayiış etdiriləcəyindən qürur duyduğunu söyləyərək dedi:
– Atam ilk hərbi fəaliyyətinə Tovuzda başlayıb. 1990-cı illərdə bu rayon da ermənilərin intensiv hücumlarına məruz qalırdı. Həmin vaxt hərbi hissədə rabitə-kəşfiyyat işi ilə məşğul olan atam 2-ci Qarabağ savaşında da kənarda qalmayaraq döyüşlərə qatılıb. Doğum günü ərəfəsində bizimlə telefon söhbətində sevinclə bildirmişdi ki, düşməndən bir hərbi hissə azad edilib. Öz ad günündən göndərdiyi video isə atamızla bağlı son xatirə oldu. Oktyabrın 20-də Füzuli–Şuşa istiqamətindəki döyüşlərdə şəhadətə yüksəldi. Ölümündən sonra “Vətən uğrunda”, “Cəbrayılın azad olunmasına görə”, “Xocavəndin azad olunmasına görə” medallarına layiq görüldü…
Daha bir şəhidimizin doğması ilə tanış olduq. Bu, Silahlı Qüvvələrimizin kapitanı olmuş Samir Mikayıllının əmisi oğlu Rüfət Sultanov idi. Rüfət də şəhid əzizi ilə bağlı xatirələri bizimlə bölüşdü:
– Samir 1993-cü ildə Ağcabədidə anadan olub. Yaşadığımız rayon düşmənlə keçmiş təmas xəttinə yaxın olduğundan Samirdə hərb işinə maraq yaranmışdı. O, torpaqlarımızın azad olunmasında iştirak etmək istəyirdi. Bu arzu onu Cəmşid Naxçıvanski adına Hərbi Liseyə yönəltdi. Sonra Samir təhsilini Heydər Əliyev adına Ali Hərbi Məktəbdə davam etdirdi, ardınca da Türkiyədəki Kara Harb Okuluna daxil oldu. Qardaş ölkədə o Motoatıcı ixtisasına yiyələndi. Vətən müharibəsində əmim oğlu öndə gedən zabitlərdən oldu…
Rüfət Sultanov danışdıqca biz şəhidin buradakı təltiflərinə diqqət etdik. Ondan yadigar qalan hərbi geyim və saat isə S.Mikayıllının barəsində qürur dolu təəssürat yaratdı. Samir Mikayıllı Şuşada qazanılan möhtəşəm zəfərdən bir gün sonra şəhid olub. Ağcabədidə onun adını daşıyan park var. Həmyerliləri Samiri daim hörmətlə yad edirlər.
Muzeylə tanışlıq zamanı orada Cəbrayılda toxunmuş qədim xalçaları da gördük. Sədi Mirseyibli bu əmanətləri azadlığına qovuşmuş Cəbrayıla qaytarmağa hazır olduqlarını diqqətə çatdırdı.
“Zəfər Muzeyi”nin yerləşdiyi müvəqqəti məkandan iftixar duyğuları ilə ayrıldıq. Xalqımızın qəhrəmanlıq tarixinin yadigarlarının toplanması kimi savab iş görən muzey əməkdaşlarına bundan sonrakı fəaliyyətlərində də uğurlar arzu edirik.
Ceyhun MİRZƏLİ,
Elşən AĞALAR (foto)
XQ