Bugünlərdə Dövlət Məşğulluq Agentliyinin təşkilatçılığı ilə “Gülüstan” sarayında ölkəmizdə ilk dəfə olaraq təşkil edilən “İnsan resursları” zirvəsində müzakirə olunan məsələlər cəmiyyətin diqqətini çəkdi. “Gələcəyə qayıdış” devizi ilə keçirilən və insan resursları sahəsi üzrə mütəxəssislərin bir araya gəldiyi tədbirin məqsədi insan kapitalına əsaslanan gələcəyə hazırlıqlı cəmiyyətin formalaşmasına zəmin yaratmaq, bu istiqamətdə peşəkarlarla müzakirələr aparmaqdır.
Qeyd edək ki, tədbirdə Elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev, Gənclər və idman naziri Fərid Qayıbov, İqtisadiyyat nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Bahar Muradova, Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman) Səbinə Əliyeva, Dövlət İmtahan Mərkəzinin Direktorlar Şurasının sədri Məleykə Abbaszadə, Türkiyə Respublikası Prezidenti Administrasiyası İnsan Resursları Ofisinin rəhbəri Salim Atay, Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının sədri Səttar Möhbalıyev, SOCAR-ın prezidenti Rövşən Nəcəf, KOBİA İdarə Heyətinin sədri Orxan Məmmədov, “Paşa Holdinq”in baş icraçı direktoru Cəlal Qasımov, deputatlar, beynəlxalq təşkilatların Azərbaycandakı nümayəndələri, xarici ekspertlər, insan resursları üzrə mütəxəssislər və digər nümayəndələr iştirak ediblər.
Prezident İlham Əliyevin tapşırıqlarına uyğun olaraq, ölkəmizdə aparılan sosial islahatlar, sosial ödənişlərdəki ciddi artımlar Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayevin çıxışında diqqətə çatdırılıb. Nazir qeyd edib ki, ölkəmizdə son 5 ildə 4 milyon vətəndaşı əhatə edən 4 sosial islahat paketi icra olunub. Bu dövrdə minimum əməkhaqqında 2,7 dəfə artım olub, cəmi 4 il ərzində median əməkhaqqı 2,1 dəfə artıb. Həmçinin orta aylıq əməkhaqqında 70 faiz, əməkhaqqı fondunda 2,5 dəfə artım olduğu, digər ödənişlərdəki ciddi artımlar, qeyd olunan sosial islahatlar üçün illik 7 milyard manata yaxın vəsait ayrıldığı diqqətə çatdırılıb. Qeyd olunub ki, əmək, məşğulluq, sosial müdafiə üzrə 153 xidmətdən 140-ı və ya 91 faizi tam elektronlaşdırılıb, DOST mərkəzləri tərəfindən 1,6 milyon vətəndaşa xidmət göstərilib və bu xidmətlərdən vətəndaş məmnunluğu 98 faiz müəyyən edilib.
Son beş ildə ölkəmizdə 1 milyon vətəndaşa məşğulluq xidmətləri göstərilib, 400 min nəfər işsiz şəxs münasib işlərlə təmin edilib, 62 min nəfər özünüməşğulluq proqramına cəlb olunaraq onlar üçün kiçik ailə təsərrüfatları yaradılıb, 450 mindən çox gəncə peşəyönümü və peşə hazırlığı istiqamətində dəstək verilib. Postmüharibə dövründə şəhid ailəsi üzvləri, müharibə ilə əlaqədar əlilliyi olan şəxslər və müharibə iştirakçılarından ibarət 18 min şəxsin məşğulluğu təmin edilib.
Əhalinin sabit artımı aktiv məşğulluq proqramlarının da daim genişləndirilməsini əsas çağırışlardan bir kimi şərtləndirir. Məşğulluğun iqtisadi inkişafda və sosial rifahda mühüm rolu, eyni zamanda, iqtisadiyyatla təhsil sistemi arasında bir körpü olduğu vurğulanıb. Qeyd edilib ki, iqtisadiyyatın tələblərinə uyğun insan resurslarının yetişdirilməsi, insan resursları ilə əmək bazarı arasında vəhdətin qurulması, yeni iş yerləri yaradılmasında önəmli rola malik kiçik və orta sahibkarlığın genişləndirilməsi, qeyri-formal məşğulluğun qarşısının alınması, ixtisaslı işçi qüvvəsinin artırılması, aktual peşələr üzrə ixtisaslı kadr hazırlığı sisteminin inkişaf etdirilməsi, özəl sektorun bu sahədə işlərə daha aktiv cəlb olunması, təhsil məşğulluq və iqtisadiyyat arasında körpünün daha təkmil şəkildə qurulması da əsas çağırış və hədəflərdəndir.
İşğaldan azad edilmiş ərazilərimizə qayıdan sakinlərin məşğulluğu, layiqli əmək şəraitinin təminatı, peşə bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi, onlara aktual peşələr üzrə bacarıqlar aşılanması da əsas vəzifələrdən biridir. Hazırda işğaldan azad edilən bölgələrdə həyat öz axarına düşür. Həmin ərazilərimizdə məskunlaşıb işləyənlər üçün stimullaşdırıcı tədbirlər həyata keçirilir. İşğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə işləyən mütəxəssislərin vəzifə maaşlarına minimum 20 faiz həcmində əlavələr hesablanır. Xatırladaq ki, dövlət başçısının ötən ilin dekabr ayında imzaladığı qanunvericilik aktları ilə Əmək Məcəlləsinə “Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərində işləyən mütəxəssis” anlayışı əlavə olunub. Bu anlayışa peşə, orta ixtisas və ali təhsil müəssisəsini bitirmiş və son 5 il ərzində azı 2 il əmək stajı olan və ölkəmizin işğaldan azad edilmiş ərazilərində əmək müqaviləsi əsasında işləyənlər aiddir. Stimullaşdırıcı tədbir kimi, həmin mütəxəssislərə birdəfəlik müavinət ödənilir, aylıq vəzifə maaşlarına əlavələr hesablanır və hər il 5 gün əlavə məzuniyyət verilir.
Qeyd edək ki, doğma yurda köçən sakinlərin məşğulluq məsələləri də həll edilib. Müvafiq dövlət qurumları, bu prosesi həyata keçiriblər. Sakinlər dövlət orqanlarında, xidmət sahələrində, iaşə obyektlərində, kənd təsərrüfatı sahələrində, tekstil fabriklərində işlə təmin olunublar. Zəngilanın Ağalı kəndində 419 nəfərdən ibarət 86 ailə yaşayır. Kənddə bütün infrastruktur obyektləri hazırdır. Məktəb, bağça, poçt, tibb xidmətləri, eyni zamanda, ictimai nəqliyyat da istifadəyə verilib.
Laçın sakinləri də doğma yurd-yuvalarına dönüşü şadyanalıqla qeyd ediblər. Məcburi köçkünlükdən xilas olan 97 nəfərdən ibarət 20 ailə dövlətin onlara verdiyi hər cür şəraiti olan və zəruri avadanlıqla təchiz edilən evlərdə yaşayır, Vətən həsrətini unutmağa çalışırlar. İnfrastrukturu yenidən qurulan Laçında ailələrin hər bir üzvü yaşlarına uyğun münasib işlə, məktəb, bağça ilə təmin olunub.
Belə köç karvanlarını işğaldan azad edilən digər rayonlarımızda da tezliklə görəcəyimizə əminik. Bu əminliyi bizdə cənab Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi və tapşırığı ilə həmin bölgələrdə gecə-gündüz aparılan tikinti, quruculuq və abadlıq işləri yaradır.
Sosial sahədə görülən işlərdən, həyata keçirilən dəstək tədbirlərindən danışanda, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki Sosial Dəstək Mərkəzi tərəfindən “İnsan hüquqları aylığı” çərçivəsində “Təmiz Dünya” Qadınlara Yardım İctimai Birliyinin sığınacağında keçirilən maarifləndirici təlimləri də qeyd etməliyik. Nazirlik əməkdaşları ilə bərabər psixoloq və hüquqşünasların da iştirak etdiyi və davamlı olaraq keçirilən tədbirlərdə sığınacaqda yaşayan, məişət zorakılığından zərər çəkmiş və digər həssas qruplardan olan şəxslərə insan hüquqları barədə məlumat verilir, “sığınacaq sakinləri”ni maraqlandıran suallar cavablandırılır.
Bugünlərdə ümummilli lider Heydər Əliyevin tapşırığı əsasında yaradılan Şağan reabilitasiya pansionatının 20 yaşı qeyd edilib. Tədbirdə hökumət və qeyri-hökumət qurumlarının nümayəndələri, deputatlar, şəhid ailələrinin üzvləri, müharibə veteranları və əlilliyi olan şəxslər iştirak ediblər. İştirakçılar öncə reabilitasiya mərkəzlərində müalicə kursu keçən, habelə DOST İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzinin benefisiarları olan əlil şəxslərin əl işlərindən ibarət sərgi ilə tanış olublar.
Əlilliyi olan şəxslərin tibbi-sosial reabilitasiyasının müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu, ümummilli lider Heydər Əliyevin sosial inkişaf strategiyasının əsas istiqamətlərindən biri olduğu vurğulanıb. Qeyd olunub ki, 2003-cü ilin may ayında istifadəyə verilən, ölkəmizdə ən böyük reabilitasiya müəssisəsi olan Şağan reabilitasiya pansionatı da ulu öndərin tapşırığı ilə yaradılıb və onun əlilliyi olan şəxslərin reabilitasiyasına xüsusi qayğısının bir təzahürüdür.
Əlillərə göstərilən bu qayğı və diqqət Prezident İlham Əliyev tərəfindən yüksək səviyyədə davam etdirilir. Dövlət başçısının tapşırığına əsasən son beş ildə nazirliyin 12 reabilitasiya və sosial xidmət müəssisəsi əsaslı təmir və yenidənqurmadan sonra istifadəyə verilib. Həmçinin Qəbələ Uşaq Reabilitasiya Mərkəzi açılıb, yaxın aylarda Şəmkir Uşaq Reabilitasiya Mərkəzi də istifadəyə veriləcək. Cənab Prezidentin iştirakı ilə 2021-ci il fevralın 25-də isə Şağan reabilitasiya pansionatının əsaslı təmir və yenidənqurmadan sonra açılışı olub. 250 çarpayılıq pansionatda son bir ildə 7200-dən çox əlilliyi olan şəxsə reabilitasiya xidmətləri göstərilib.
Zərifə BƏŞİRQIZI,
“Xalq qəzeti”