Ermənistan hakimiyyətinin yol verdiyi siyasi naşılıqlar, korafəhmlilik, necə deyərlər, bir budaqda əyləşib min budağı silkələmək siyasətinin acı nə­ticələri son vaxtlar ölkə daxilində daha tez-tez müşahidə olunur. Daxildəki qüvvələr Nikol Paşinyan iqtidarının və şəxsən, baş nazirin özünün, əsasən, Rusiyaya münasibətdə strateji səhvlərə yol verdiyini bildirirlər. Bu düşüncə­də olan siyasətçilərdən biri də Respublika partiyasının sədr müavini və icra­iyyə komitəsinin üzvü Armen Aşotyandır.

A.Aşotyan 2012-2016-cı illərdə Ermə­nistanın təhsil və elm naziri olub. İxtisasca həkimdir. Paşinyan hakimiyyətə gələndən sonra müxalifətə keçib. Bir ildən çoxdur ki, həbsdədir. O, qəyyumlar şurasının rəh­bəri olduğu İrəvan Tibb Universitetində xüsusilə böyük məbləğdə mənimsəmə ci­nayətində ittiham olunur. Ancaq sabiq na­zir dəfələrlə bildirib ki, ona qarşı iş siyasi fəaliyyətinə görə qaldırılıb. Hazırda kor­rupsiyaya qarşı mübarizə məhkəməsində məhkəmə prosesi davam etdirilən A.Aşot-yan iclasların birində fasilə zamanı jurna­listlərin suallarını cavablandırıb. Onun səs­ləndirdiyi fikirlər diqqəti cəlb edir.

Aşotyan deyib ki, hazırda Hayastanla bağlı məsələlər dünyada Ermənistan nü­mayəndələrinin iştirakı olmadan müzakirə edilir. Onun sözlərinə görə, Ermənistanın strateji müttəfiqinin bu məsələləri Bakı ilə müzakirə etməsi pisdir. Amma daha pis olan odur ki, rəsmi İrəvanın özü vəziyyəti indiki həddə gətirib çatdırıb: “Ermənistan–Rusiya münasibətləri hazırda geridönməz şəkildə korlanıb və onu bərpa etmək müm­kün deyil. Münasibətlər elə bir vəziyyətə gəlib çatıb ki, hər iki tərəfin rəsmiləri ha­rada və nədən danışacaqlarını dərk edə bil­mirlər”.

Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşen­konun ermənilərin onlardan başqa heç kəsə lazım olmadığı ilə bağlı bəyanatına toxu­nan Aşotyan deyib: “Nikol bir vaxtlar Lu­kaşenkonun onu tərifləməsindən çox məm­nun qalmışdı. Nikol Lukaşenkonun onu qəfildən tərifləməyə başlamasının bədəlini bir gün ödəyəcəyini də düşünməli idi...”

Ermənistanın təhlükəsizlik məsələlə­rinə gəldikdə isə A.Aşotyan bildirib: “Ni­kol Paşinyanın Ermənistanın təhlükəsizlik məsələlərinə heç bir aidiyyatı yoxdur”.

Əlbəttə, A.Aşotyanın fikirlərini təhlil edərkən onun müxalifəti təmsil etdiyini nəzərdən qaçırmaq olmaz. Özü də Aşot­yan Paşinyana qarşı radikal müxalifətçilik edən Qarabağ klanının iki əsas liderindən biri olan Serj Sarkisyanın partiyasında sədr müavinidir. Bununla belə, onun fikirlərin­də obyektivliyin payı da az deyil.

Ümumiyyətlə, Rusiya Prezidenti Vla­dimir Putinin avqustun 18-19-da Bakıya etdiyi dövlət səfəri, Belarus Prezidenti A.Lukaşenkonun səsləndirdiyi və gerçəkliyə uyğun fikirlər Ermənistan cəmiyyətində ciddi müzakirə olunmaqdadır. Məsələn, Respublika partiyasının icra orqanının üzvü, parlamentin sabiq sədr müavini Edu­ard Şarmazanov jurnalistlərlə söhbətində bildirib ki, N.Paşinyanın səriştəsiz siyasəti nəticəsində Ermənistan geosiyasi və regio­nal oyunçular, dövlətlər arasında çəkişmə, sınaq meydanına, yaxud hərbi poliqona çevrilib.

Şarmazanov qeyd edib ki, Rusiya regi­onda özünün maraqlarına xidmət edən mü­hüm oyunçudur. Hazırda Bakı və Moskva arasında yaxşı münasibətlər formalaşıb. Bu mənada Vladimir Putinin Azərbay­can paytaxtına səfəri və burada Prezident İlham Əliyevlə görüşü tam təbiidir: “Amma Rusiya rəsmiləri Nikolla necə görüşə bilərlər? Ermənistan hakimiyyəti Roma statutunu ratifikasiya edib öyünür ki, gəlsə (Putin nəzərdə tutulur–S.H.), həbs olunacaq”.

E.Şarmazanov bir qədər də irəli ge­dərək Azərbaycanın Ermənistana hücum etməsinin (?) nəzəri cəhətdən mümkün olduğunu bildirib, lakin əlavə edib ki, mü­haribə ehtimalını görmür: “Yalnız bərabər gücə malik olan qüvvələr döyüşə bilərlər. Paşinyan Ermənistanı kollektiv Qərbin əlində alətə çevirib. 2020-ci il noyabrın 10-da imzalanmış üçtərəfli Bəyanatdan sonra Nikol Brüssel platformasına keçdi və 2022-ci il oktyabrın 6-da Praqada “Art­sax”ı Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanıyan sənədə imza atdı. Bununla da Qarabağla bağlı bütün məsələlər bağlandı. Dünya Qarabağla bağlı məsələləri Azərbaycanın daxili işi kimi qəbul etməyə başladı”.

Ermənistanın media orqanlarında da regiondakı son proseslərlə bağlı analitik yazılar dərc olunur. Bu yazılarda Rusi­ya Prezidenti Vladimir Putin, Xarici işlər naziri Sergey Lavrov, nazirliyin rəsmi nü­mayəndəsi Mariya Zaxarova, digər dövlət rəsmiləri hədəfə alınır. Onlar barədə tənqi­di yazılarda aşağılayıcı sözlərdən istifadə olunur. Məsələn, “Armenian Report”da yerləşdirilmiş “Dəyişiklik küləyi: O, Qərb­dən əsir” sərlövhəli analitik yazıda Ukray­nanın Kursk vilayətinə hücumunun uğurlu olması Rusiyanın rüsvayçılığı adlandırılır. Qeyd edilir ki, “bu rüsvayçılığı” təkcə rus­lar deyil, bütün dünya görür: “Və biz də görürük. Deməli, bu cür Rusiyadan müm­kün qədər tez və uzağa qaçmaq lazımdır. Bu fikirləri “beşinci kolon” nümayəndələ­rinin Rusiyanın təhlükəsizliyimizin qarantı olaraq qalması ilə bağlı müzakirələrinin artması ilə əlaqədar yazıram. Rusiya Xa­rici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndə­si Mariya Zaxarova da mütəmadi olaraq eyni şeydən danışır. Amma biz artıq hər şeyi görmüşük. Azərbaycan “Artsaxı işğal edəndə” (?) Rusiya Azərbaycanı dəstək­lədi. Rusiya sülhməramlılarını geri çəkdi, Azərbaycana hərtərəfli əməliyyat həyata keçirməyə imkan verdi”.

Müəllif Romella Mnatsakanyan yazıb ki, Putin bu günlərdə Bakıya gəlib, onu son dərəcə isti qarşılayıblar: “Bütün sirlər aşkara çıxdı və Ermənistandakı “rus dün­yası”nın tərəfdarları axmaq vəziyyətə düş­dülər. Nəhayət, bəlli oldu ki, Ermənistanı düşmənlərindən qorumağa, onun təhlükə­sizliyinin qarantı olmağa yalnız kollektiv, demokratik Qərb qadirdir”.

Jurnalist rusiyalı politoloq Sergey Markovu da hədəfə alıb. Qeyd edək ki, Markov bugünlərdə “Teleqram” kanalında V.Putinin Azərbaycana səfərinin tarixi ha­disəyə çevrildiyini yazıb. Bildirib ki, səfər Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı əsas müttə­fiqinin dəyişməsi ilə əlamətdar oldu: “30 ildən artıqdır ki, Ermənistan belə bir müt­təfiq idi, lakin indi o, Qərbin, o cümlədən Fransanın, Aİ-nin və ABŞ-nin tərəfinə keç­mək qərarına gəlib. Bu kontekstdə Rusiya və Azərbaycan son üç il ərzində yaxınlaş­mağa başlayıb və Putinin səfəri Rusiyanın əsas müttəfiqinin dəyişməsi ilə əlamətdar oldu – indi o, Azərbaycandır”.

Erməni jurnalist dediyi sözlərə görə Markova təşəkkür edib və bu sözlərin ABŞ, Aİ və Ukraynada eşidiləcəyinə ümid etdiyini vurğulayıb.

Göründüyü kimi, Ermənistan mediası V.Putinin Bakıda yüksək səviyyədə qarşı­lanmasını da başqa cür yozmağa girişib. Əslində isə burada qeyri-adi heç nə yox­dur. Qonaqpərvərlik Azərbaycan xalqına xas nəcib keyfiyyətlərdəndir. Biz vaxtilə ermənilərə münasibətdə də çox qonaqpər­vər olmuşuq. Onların Çar Rusiyası tərə­findən Gülüstan və Türkmənçay müqa­vilələrindən sonra tarixi torpaqlarımıza köçürülməsinə imkan vermişik. İrandan, Yaxın Şərqin müxtəlif yerlərindən bölgə­mizə köçürülən erməni xalqı köçürülmə­dən 50-60 il sonra bizə qənim kəsilməyə başlayıb. Biz ermənilərə münasibətdə yol verdiyimiz qonaqpərvərliyin, həlimliyin, qayğıkeşliyin cəfasını uzun onilliklər boyu çəkməli olduq. Nəhayət, 2020-ci ildə tor­paqlarımız erməni işğalçılarının tapdağın­dan qurtuldu. Həmin günlərdə ermənilər yenə də Rusiyaya, ABŞ-yə, Fransaya və digər ölkələrə arxalanırdılar. Onların 27 il ərzində məsələni sülh yolu ilə həll etmək­dən imtinası da bu arxayınlıqdan irəli gə­lirdi. Ancaq bu arxayınlaşma onlara baha başa gəldi.

Mövzu üzrə fikirlərini öyrəndiyi­miz Dövlət İdarəçilik Akademiyasının müşaviri, politoloq Zaur Məmmədov da bu fikirdədir ki, Azərbaycan rəhbərli­yinin apardığı balanslı, uzaqgörən siyasət, o cümlədən Rusiya ilə münasibətlərin üs­tün səviyyəyə qaldırılması Vətən müha­ribəsi günlərində obrazlı desək, ölkəmizə doğru əsə biləcək “Şimal küləyi”ni mü­layim mehə çevirdi. Ermənistann tutduğu anti-Rusiya siyasi xətti, Kremldən üz çe­virərək Qərbin timsalında “təhlükəsizlik yastığı” axtarışları isə onun strateji səhvi idi: “Praqa sammitində Ermənistan rəh­bərliyinin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü Alma-Ata bəyannaməsinə əsasən tanıması bu istiqamətdə müzakirələrə son nöqtəni qoydu. Rusiya rəhbərliyi də bunu əsas gə­tirərək bildirdi ki, daha hər şey bitib. İndi yaxşı olar ki, Ermənistan rəsmiləri, o cüm­lədən media resursları məsələni doğru-dü­rüst şərh etsinlər. Onlar təqsiri özlərində görməlidirlər”.

Z.Məmmədov onu da bildirdi ki, V.Pu­tinin Bakı səfəri və A.Lukaşenkonun Er­mənistanla bağlı fikirləri ətrafında kampa­niya aparılır. Ancaq onlar nəzərə almırlar ki, Rusiya və Azərbaycan müttəfiq dövlət­lərdir. Lukaşenkonun fikirləri isə reallığı dolğun əks etdirir.

Səxavət HƏMİD
XQ